Samba
Samba is ne verzammeling verwaante muziekstielen oet Brazilië dee as vuural bekeand zeent wörden duur et oetbeundige karnavalsfeest in Rio de Janeiro.
Samba is een breed oawerkoepelend begrip: de soortn muziek dee as samba eneumd wordt, köant fleenk aanders kleenken.
Geskiedenisse bewark
De geskiedenisse van de samba geet nen helen eande terugge. In de muziekstiel hebt zik Afrikaanse, Europese en ook wat Arabische en Amerindische invloden met mekoar vermengd. Dit begun al in et 8ste joarhoonderd doo as de eerste Afrikaanders noar Spanje en Portugal kömmen. Duur viefhoonderd joar bezetting van et Iberiese skiereailaand duur de Arabieren kömmen der een antal kenmoarkende instrumeanten in et dagelikse gebroek.
Tiedens de kolonisasietied wörden in 350 joar tied zo um de 3 töt 5 miljoen heuwdzakelik Afrikaanse slawen noar Brazilië oawer bracht. Dee nömmen muziek- en daansgebroeken met dee as later de samba wörden. Den belangrieksten invlood keump feaitelik van de Bantoe-leu oet Angola en et zuden van de Kongo. Der warren slawenorkeste dee as Westerse muziekstielen mossen learen, zo as den wals, den mars en de Italiaansen aria. De Portugezen veunden juust mooi wat zee batuques neumden; alle Afrikaanse daans en muziek wat begeleaidt wör met slagwoark. Et doerden neet lange vuurdet de westerse streumingen met de Afrikaanse samenvlöaiden. Oet et samengoan van batuques en Westerse muziek onsteund in et 18de joarhoonderd ne nieje stiel: de lundu. Det was de eerste nasjonale stiel van Brazilië. Doarnoa ontsteund nog wier ne mear 'deftige' versie van de lundu: de modinha.
An et eande van et 19de joarhoonderd wör slawerieje der achterhen edoan, en köm de koffieteelt op gaank. Völle van de vuurmoalige slawen treuken vanoet de deelstoat Bahia noar Rio de Janeiro, en nömmen öare muziek, gebroeken en daansstiel met. Wat van disse stielen hebt invlood op de hudige samba ehad.
De samba de roda do recôncavo, de samba rural paulista, de calango, dejongo en de congadas of congos (ne ceremonie oet t noordoostn van Brazilië, woerbie ne Afrikaanse keuning en keuniginne ekroond wordt en in nen grootn optocht wordt begeleaidt duur nen macht volk in klurige kleare en met völle slagwoark).
Duur instreum van de polka en de Kubaanse habanera wör de lundu in Rio de Janeiro ne nieje daans- en muziekrage: de maxixe. Et karnaval van Rio hulp ook met de oontwikkeling van de samba. In 1917 wör de samba geleefd duur den eersten sambahit Pelo Telefone. In 1928 wör de eerste sambaskole 'Deixe falar' egroondt. In de joaren ´30 wörden de sambaskolen vast oonderdeel van den karnavalsoptocht. Duur oonderstönning van de regearing gröaiden de sambabeweaging onmeundig hard. In den tied maakten presideant Gétulio Vargas de samba carioca (samba van Rio) et nasjonale symbool. Toew was et mear eawen en de samba was in et hele laand geleefd. Der kömn aal mear sambaskooln.
De samba wör in Europa vuur et eerst eheurd um 1923, mear kreeg pas noa 1945 echt voot an wal. De bekeandste samba is de "Aquarela do Brazil"[1] (Geeldt zowat as et nasjonale volksleed van Brazilië).
Naamnherkomst bewark
De meest gebroekelike verkloaring van den naamn samba is det et van et woord semba keump. Nöast det semba ne populeare muziekstiel in Angola is, keump dit woard oet de Kimboendoe- en Ngangelasproakn van Angola, woer as et boekstoot zol betekenen. Dissen boekstoot was ne wieze um de daansbuurte duur te gewen an nen volgenden daanser (in wat sambasoorten is dit nog aait gebroekelik). Doarnöast gef et nog een antal aandere verkloarings oet verskeaidene Afrikaanse sproaken:
sánba(kimbundu / Angola): gebed, bidden
cussámba (Kikongo / Angola, Kongo): zelfde assánba (gebed bidden)
samba(kimbundu / Angola): slim op eweunden wean
samba (Bangi / Kongo-Brazaville): nen healigen daans daansen
sa'ambale (Nigeria): daans vuur jonge leu
sáamba (Kikongo / Angola, Congo): ne inwiedingsdaans vuur enen den as wörd in esteeld vuur politieke, sosjiale en geleufszaakn
Soortn bewark
Samba comum/carioca bewark
De groondinstrumeanten van disse sambasoort zeent de cavaquinho (kleaine gitaar) en de pandeiro (soort tamborien). Et gebroek van de cavaquinho is et grote verskil tusken samba comum en bossa nova. Der wörd ook aait nen gitaar bie gebroekt. Den zeuwensnoarigen gitaar is in Brazilië geleefd ewörden duur de samba. Nöast samba comum neumt ze et ook vake samba carioca, de samba van Rio de Janeiro.
Bekeande artieste: Beth Carvalho, Paulinho da Viola, Zeca Pagodinho, Wilson Moreira, Teresa Cristina & Grupo Semente
Samba de roda do recôncavo bewark
Disse stiel keump van derecôncavo Baiano, de strekke roondumme de ‘baai van alle healigen’ in de deelstoat Bahia. Iederene steet in nen kreenk woerbie't de umstaanders in de haande klapt en zingt, en de daansers um buurtn of met mekoar in de kreenk daanset. Kenmoarknde instrumeantn zeent de viola (n tradisjoneel snoarinstrumeant) en de prato-e-faca, teelder en mes.
De samba de chula -ook wal samba de parade of samba de viola eneumd- is de meeste strikte variaant. Dr wörd nit edaanst as dr espöld wörd, en dr mag dr nooit mear as ene tegelieke daansn. Disn persoon gef de buurte duur met ne umbigada, ofwal ne boekstoot.
De vriejere vörm van samba de roda is samba corrida. dr zit nen apartn daanspas (de miudinha) in de daans, den't vuur nen leek nit opvaalt.
De samba de roda de recôncavo oet Bahia wör in 2005 op de Lieste van Meisterwarken van t Orale en Immateriële Arfgood van de Meansheid van UNESCO eplaatst.
Partido alto bewark
De Partido alto hef as grötste kenmoark ne gröttere invlood van de pandeiro (tamborien met n vel), t gebroek van de surdo (deepe tromme) en tamborien. n Ezungenen tekst besteet oet verzen en n refrein, woerbie de verzen op de stean bedacht wordt.
Bekeande artieste: Candeia, Jovelina Pérola Negra, Zeca Pagodinho, Arlindo Cruz, Aniceto do Império, Sombrinha, Nei Lopes, Almir Guinéto, Camunguelo
Pagode bewark
Pagode keump t meeste vuur in Brazilië. Den onsteund in Rio in de zeuwntiger joarn van t 20ste joarhoonderd en kreeg onmeundige noavolging in de tachtiger joarn. De pagode was n antwoord op de weenstjaagnde soortn samba, en t algemene verlees van kwaliteit. Pagode was dus ne heroetveending van de tradisjonele samba. Doarumme is t mangs de vroage of t dan ook wal echt um n niej genre geet, of t gewoon niej leawn geewn an t oolde. In elk geval warn de vrieje feestn en de muziekstiel ineenn onmeundig geleefd. In disse sambasoort zeent ne banjo, cavaquinho, pandeiro, tantan, rebolo en repinique de belangriekste instrumeantn. t Is ne ongedwungne muziekstiel. Vake komt kameröa bie mekoar um met n potjen pils dr bie muziek te maakn. De tekste hebt oeteenloopnde oonderwoarpe, van polletiek töt skunnige zinspöllings. Ook hef Pagode wier verskeaidene oondersoortn zo as de pagode bahiano (oet de deelstoat Bahia) en, pagode paulista (oet de deelstoat São Paolo.
Bekeande artieste: Zeca Pagodinho, Fundo de Quintal, Raça Negra, Molejo, Grupo Revelação, Martinho da Vila, Jorge Aragão
Samba canção bewark
Een romantische vorm van Pagode.
Bekeande artieste: Ângela Maria, Nelson Gonçalves, Cauby Peixoto, Agnaldo Rayol, Dolores Duran, Maysa.
Samba enredo bewark
Samba enredo is ne sambastiel den't de sambaskooln begeleaidt tiedns de karnavalsoptochtn. Tekste van samba enredo goat meesttieds oawer t verhaal det de sambaskooln met öarn daans probeert oet te beeldn. n Tekst wörd meesttieds ezungn duur nen kearl, begeleaidt duur ne cavaquinho en de bateria (slagwoarkgroep of batterieje). Samba enredo is völle vlotter as aandere stielen en völle oetbeundiger.
Samba reggae bewark
Disse vörm van samba is kenmoarkend vuur Salvador de Bahia en hef n dudelik polletiek elemeant. Seend 1950 en 1960 bestoat in Salvador de Bahia noar vuurbeeld van Rio de Janeiro ook sambaskooln, mear duur vuurbeeld van de Amerikaanse zwartnbeweaging richtn zee zik doar ook mear op. Zo onsteundn de earste blocos indios of blocos afros. Dee lesten vermengden ritmes van de afoxe met ritmes, organisasie en instrumeantn van de sambaskooln. In kortn tied warn dr nen heeln hoop van disse blocos afros. In 1979 onsteund de Bloco Olodum, dee't de bekeande warn umdet ze met n niej, laankzaam ritme kömn: samba reggae. Olodum wör vuural bekeand duur öar optreedn in ne muziekclip van n Amerikaansen zanger Michael Jackson.
t Lik dr feaitelik mear op det t ritme toovallig ontstoan is tiedns de völle oefenuurn van de blocos, woerbie't improvisasie, oetprobeern en mekoar dinge learn onmeundig belangriek is. n Naamn is feaitelik bedacht duur n Amerikaansen artiest Paul Simon, den at t tiedns zin bezeuk an Banda Olodum in Salvador t ne mengvörm neumdn tusken samba en reggae. Samba reggae is troager in tempo en de repiniquespöllers doot noapikn, woerduur t geheel de sjoem van reggae krig.
n Invlood van Reggae is ook te moarkn in de melodie en tekst, umdet ze vake oawer Afrika goat, historiese figuurn en de vuuroetgaank van de Afro-Braziliaann en de goodn oet de candomblé. De pollitieke betroknheaid van de blocos blik ook oet de manere woerop at ze in de lokale gemeenskopn stoat.
Axe bewark
n Naamn Axé-music heuld t bie één stiel of ritme, mear wörd gebroekt vuur alle populaire muziek oet Bahia, den t n groot antal invloodn keant: de frevo (oet t Noordoostn van Brazilië), paso-doble, salsa, reggae, marcha, samba. Halverweage de tachtiger joarn har leedjesskriewer Luís Caldas) de nommers met onmeundige noavolging 'frictoe' en 'nega de 'Cabelo duro' woerbie at he frevo eletrico saamnvoogn dee met t ritme van de Candomblé Ijexá. (www.abemusica.com.br). t Was mear eawn of de geleefde muziek oet Bahia heetn Axé-music, wat ne samenvoging was van t Joroebawoard 'Leawnskracht' en t Engelse music. t Was binn kortn tied oawer de hele wearld geleefd met weensnoavolgende nummers van Daniela Mercury, Margareth Menezes, E o Tchan, Carlinhos Brown, Olodum en nog völle mear.
Aandere vörme van samba bewark
Bossa nova is nen jazzvariaant van samba, wat vuural bekeand is ewördn duur Tom Jobim. Bekeande nommers zeent oonder aandere Mas que nada van Sergio Mendes en Garota de Ipanema met muziek van Antonio Carlos Jobim en tekst van Vinicius de Moraes.
Samba de breque is ne soort van samba det nit mear besteet. De tekst en muziek wördn of en too oonderbrökn vuur ne gesprökne tekst of tweesproak.
Oetgoande verbeending bewark
- Legran Orchestra · "Aquarela do Brazil" Samba Mp3· ISWC T-0425394804 "Latin Complete Collection" Album. Publiceerd met toostemming van de rechteneagner
| Bronnen / wellen: |
|