Olde Griekenlaand

Et Olde Griekenlaand (Grieks: Ἑλλάς, 'Hellás') was een beschaeving in et noordoosten van et Middellaanse Zeegebied die bestun vanof de duustere ieuwen van de 12de tot de 9de ieuw veur Chr. tot et ende van de klassieke oldheid rond 600 nao Chr. De beschaeving bestun uut een losse groep kultureel en taelig mit mekaer verknupte stadsstaoten en aandere gebieden, die mor ienmaol poletiek verienigd wodden, naemelik as et Macedonische Riek van Alexander de Grote (336-323 veur Chr.).

Et Parthenon, een tempel ewi'jd an Athena op 'e Akropolis van Athene, is ien van de miest herkenbere symbolen van de kultuur en verfiendheid van de olde Grieken.

Zo'n drei ieuwen nao et instorten van de Myceense beschaeving tiedens de instortings van de laete broonstied, begunden der in de 8ste ieuw veur Chr. Griekse stadsstaoten (poleis) te ontstaon, wat et begun inlöd van de archaïsche tied en de Griekse kelonies an de Mediterraanse kust. Hierop volgde de tied van et klassieke Griekenlaand, van de Grieks-Parzische oorlogen tot in de 4de ieuw veur Chr. Deur Alexander zien veroverings raekte de Helleense beschaeving verspreid van et westen van et Middellaanse Zeegebied tot Centraol-Azië.

De Helleense tied eindigde mit dat de Romeinse Rippebliek et oostelike Middellaanse Zeegebied veroverde. Een pat van de Griekse gebieden wodden de Romeinse perveensie Macedonië, laeter uutebreid en opesplitst in de perveensies Macedonië en Achaea. Op 'e klassieke oldheid volgden de vrogge middelieuwen en et Byzantiense Riek; in dit leste riek gongen de Griekse gebieden op.

De Griekse kultuur, veural de filesofie en bieldende keunst, waren de Romeinen slim van onder de indrok en namen ze vule van over. Via de Romeinen vunden Griekse ideeën en invloeden heur weg naor een groot diel van de rest van Europa. Om disse reden wodt et olde Griekenlaand algemien eziene as de wiege van de westerse beschaeving. De westerse wereld hef der vule van zien politieke, filesofische, wetenschoppelike en keunstzinnige ideeën an ontliend en wieder uut ontwikkeld.

Dit stok is eschreven in et Stellingwarfs van de Kop van Overiessel.