Skeetspel

Een skeetspel is een videospel wårby et de bedoling is üm den teagenstander med virtuele wåpens (of andere vöärwarpen) uut te skakelen. Dat kan vanuut een eyrstepersoons sichtspünt (first-person shooter), mär ouk vanuut een dardepersoons (third-person shooter). By den eyrsten süt den spöäler de spelwearld vanuut de ougen van et höyvdkarakter, by den tweyden kikt den spöäler et karakter meysttyds up de rügge.

Skarmupname van Call of Pripyat, med et kenmarkende sküttersblikveld.

Skeetspellen draiet vake üm een bepåld tema, wårbinnen et höyvdkarakter ne untwikkeling döärmaket. Gåndeweggens kan nen spöller steyds nye vaerdigheden of wåpens untgrendelen. Vöäle spellen bootset by vöärbeald gevechtsmissys uut den Tweyden Wearldoorlog nå, wårby et uuteindelike dool is üm de teagenstander te verslån. Disse tradity begün med Wolfenstein 3D. Toch was et vöäral et spel Doom wat de spelsoort by een gröäter publik bekend makeden, selvs so dat vöäle dårupvolgende spellen Doom-kloon nöömd wörden.

Et allereyrste skeetspel was Maze War (dwelhov-oorlog), wat in 1973 uutköäm. De naam gevt medeyne an wat vöäle soortgelyke spellen warren. Döär beparkede grafiske warkkracht van komputers kunden der noch gin heyle uutgebreide wearlden programmeerd worden en bestünden de levels vake uut gevechten in uutvorige weygtes en gänge. Dat leyverden et genre de bytitel corridor game up (gängespel).

Med Half-Life uut 1998 en synen upvolger Half-Life 2 uut 2004 wörden et verhaal en rådseluplössen steyds belangryker. In 1999 wör dat spel kopieerd en veranderd in Counter-Strike. Samen med Doom is et meskeen wal eyne van de meyst invloodryke skeetspellen. GoldenEye 007, wat uutköäm in 1997, was een kantelpünt in de verkoup van videospelkonsoles, wår as de spelryge Halo sorgden vöär ne gröätere antrekkingskracht van konsoles. In den 21. eyw leyvert skütterspellen et meyste geld up. In 2016 warren 27% van alle verkochte videospellen skeetspellen. Verskillende eyrstelyns-skeetspellen wordt ouk vöäle in esport en wedstrydverband espöäld.

Spelupbouw

Net as de meyste skeetspellen drait et by skütterspellen üm nen avatar (ne grafiske weadergave van et höyvdkarakter), eyne of meyrdere wåpens en een verskeiden antal vyanden. Ümdat se in een 3D-umgeaving spöäld wordet, sint dit soort spellen wat wårheidstrouwer wat swårtekracht, belöchting, gelüüd en botsingen angeyt, as 2D-skeetspellen.

Up komputers wordt skütterspellen vake bestüürd med ne wesselwarking van tutsenbordknöppe en muusbeweagingen. Vöäle lüde vindet dat feiner warken as med een spelkonsole, wårup et spel bestüürd müt worden med twey analoge pöykskes: eyne vöär loupen en upsyd treaden, den ander vöär rundkyken en richten. Meysttyds sint de handen en wåpen van et höyvdkarakter middenvöär in beald te seen. an de rände van et beald sint ståtusbalkens of skarme te seen med informaty oaver de gesundheid, koagelvöärråd en lokatygegeavens van et karakter. Vake kan den spöäler ouk ne vulleydige weadergave van de umgeavingskaarte uproupen.

Gevechten en verstarkingen

By skütterspellen geyt et meysttyds üm rappe akty, med gau-verloupende en bloderige skeetgevechten. Een paar spellen legt meyr nådrük up et verhaal, probleemoplössing en logika. Nöäst sketen kümt handvechten ouk vöär. By een paar spellen sint handwåpens krachtiger as afstandswåpens ümdat den spöäler een gröäter gevår müt loupen döär sik körterby den teagenstander te beweagen. By wat ümstanden is een handwåpen minder effektiv mär nöydig as lätsten uutvlucht. By taktiske skeetspellen drait et meyr üm samenwarking en strategy üm een dool te halen. Den spöäler voort hyrby een grup karakters an, dee döär den komputer bestüürd wordet of döär lüde dee medspöält.

By skütterspellen kan nen spöäler meysttyds uut een antal wåpens kesen. Dee sorget allemål dat et spel up ne andere wyse spöäld worden müt. Wat speluntwarpen hebbet realistiske modellen van bestånde of historiske wåpens. Dårby wordet ouk öäre vüerkracht, koagelvöärråd, terügslag en doolrichtheid mednöämen. By andere spellen gevt et selvversünnen wåpens, of in een butenaerdsk scenario ouk butenaerdske wåpens. Dårnöäst kan der een breyd anbud van vöärwarpen as wåpen bruked worden, so as wark- en bouwgerei, lasers, plasma, raket- en granaatwarpers of krüüsboagen. Ouk köänet der mangs steynder, granaten en spears esmeaten worden. In skütterspellen binnen et fantasygenre koamet der mangs boavennatüürlike krachten by kyken wår as de handen vlammen, elektriske stouten, telekinesis of andere boavennatüürlike gaven köänet insetten. In vöäle spellen låtet de untwarpers to dat nen spöäler meyrdere wåpens tegelyke meddregt sunder dat dat snelheid of beweagingsvryheid hindert. Üm et wat wårheidstrouwer te maken, keset se der mangs vöär üm mär eyn kleiner wåpen en eyn grout geweyr to te låten. Vake köänet der wåpens tuusked (rüüld) worden of oaver enöämen van nen douden vyand. Nen höyvdkarakter kan sikselv mangs 'gesund' maken döär een eyrstehülpdöyske up te krygen. Dee ligt verspreid döär de spelwearld. In wat spellen kan nen spöäler ervaringspünten upbouwen, wårmed as nye wåpens en vaerdigheden untgrendeld wordet.