Slot Loevestein
Slot Loevestein is n kasteel, eleagen eaven ten noordwesten van et darp Poederoijen, dat vult under de gemeente Zaltbommel, an et ende van den Schouwendiek in de uterweerden van den Woal en den Af-edamden Moas.
Geskiedenis bewark
Loevestein is tussen 1358 en 1375 ebouwd deur Dirk Loef van Horne, heer van Altena. Tot 1397 bunt enkele delen nog wat hoger emaakt of veranderd. Et verrees op ne strategies eleagen laandtonge, op de plaatse woar de revieren den Moas en den Woal zich vereanegt tot den Boven-Merwede. Et wodden ebruukt um tol te heffen. Moar umdat den umrengende groand, et Munnikenlaand, mangsmoal under water stoand, was et nooit n antrekkelek wonhuus veur edelleu. Zo hef ne markwoardege geskiedenis op Loevestein plaatse evonden. Tiedens de Hookse en Kabeljauwse twisten was Loevestein ne gevangenisse veur teggenstaanders van Jacoba van Beieren. Ok tiedens de Republiek was Loevestein ne stoatsgevangenisse:
- Hugo de Groot zat hier vanof 1619 nen leavenslangen gevangenisstraf uut, tot hi-j in 1621 ontsnapten in ne bookenkiste.
- In 1631 ontsnappen zeuven remonstrantse dominees in n löäg beerfust.
- In 1650 leet stadholder Willem II 6 staotenleu opsluten op Loevestein, woarunder Jacob de Witt, börgemeister van Dordrecht. De gevängennemming was anleiding veur et ontstoan van de benaming Loevesteinse faktie veur de stoatsgezinden, teggen stadholderleke gröpering in de Republiek.
Vanof de 17de eeuwe maken Loevestein deel uut van de Hollandse Waterliene.
Vandage bewark
Loevestein is grotendeals bewoard ebleaven as middeleeuws kasteel. Et slot is teggenwoordig n Rieksmuseum. Op zundag, moandag en woonsdag kan der teggen betoaling vri-j wödden sjokst, de andere dage allene under leiding van nen gids. Bi-j de bewoarplaatse veur kleare in den keller wödt den bezeuker wilkom eheaten deur nen spöller in middeleeuwse kleare den zich bekendmek as Heer Dirk in et Nederlaands en Engels op n in de mure verwarkt videoskerm.
De kamers en zalen bunt scheers in-ericht, moar nargens hangt töwkes of bunt ofzettingen. Vanuut de smalle ramen he'j uutzicht op et revierenlaandskap. Nen museumwinkel mit geschenken tot andenken en n kafé mit of-escheiden ruumte in de oppenloch an et water van de slotgrachte bunt underebracht in de bi-jgebouwen en veurmoalege peerdestallen. In de veurmoalege soldoatenhuuskes is ok ne tenteunstelling inericht (Op-egroaven!) mit veurwarpen evonden op Loevestein in den groand en in de grachte.
-
Kruuttoorn -
Soldoatenhuze -
Kafé in den veurburg
In de kultuur bewark
Het slot Loevestein in 1570 is n book van den skriever Jan Frederik Oltmans uut 1834.
In La Tulipe noire (Den Zwarten Tulp), n book van den Fraansen skriever Alexandre Dumas père uut rundumme 1850, wöd den heufdrolspöller Cornelis van Baerle in 1672 gevängen gezet op Loevestein. Hi-j wet te ontsnappen.