Verskil tüsken versys van "Lucas Jonker"

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
KGeen bewerkingssamenvatting
KGeen bewerkingssamenvatting
Regel 1:
'''Lucas Jonker''' ([[Alkmaar]], 3 juni 1873 - [[De Vaort (plaots)|De Vaort]], 27 meert 1948) was een [[Oaveriessel|OaveriesselseAoveriesselse]] banketbakker en de schriever van 't klassieke feuilleton ''Harm Boer'nlèv'n an de Riest''.<br/><br/>
 
==Waandel==
Lucas Jonker zag 't lèbenslicht op 't schip van zien olders, dat [[De Vaort (plaots)|De Vaort]] in Noordwest-[[Oaveriessel]]Aoveriessel as thuushaven had, mar op dat moment in [[Alkmaar]] lag. In 1902 gung hi'j veur homzöls an 't waark as banketbakket in [[De Vaort (plaots)|De Vaort]]. Daor bracht hi'j zien ''Dedemsvaartse turfjes'' an de man. Hi'j had ok een poosien een theesalon, mar det leste leup nog niet zo storm. Jonker was actief in 't Vaorter lèben: hi'j zat in 't bestuur van de schoele en de hervormde karke, en zat in de gemienteraod veur de [[Christelijk-Historische Unie|CHU]].<br/><br/>
 
==Harm==
[[Image:Harm.jpg|180px|thumb|right|''Harm'' in de uutgave van Stichting Het Drentse Boek (1988)]]
Jonker begunden een reeks verhaolties te schrieben oaveraover het boerenlèben an de [[Riest]], toen as-e zag det de tredisionele lèbenswieze rap an 't veraandern was. De spil van de verhaolties is de boerenzeune Harm Stok, die op zien achttiende gaot dienen bi'j de boer Barrels Albert en zien vrouwe, "'t olde mèense". Ien van de bronnen veur de verhaolties was Jonkers grofva Waander Rune. Dizze man was onderwiezer, kastelein en boer in de [[buurtschop]] [[Linde]] (gemiente [[Zuudwolde (Drenthe)|Zuudwolde]]) in [[Drenthe]], an de oaverkaantaoverkaant van 't provinciale grèensreviertien de [[Riest]]. Hi'j kon machtig mooi vertellen. In de verhaolties zölf stiet niet precies waor as 't ien en aander speult, mar dit mut de streek rond [[Zuudwolde (Drenthe)|Zuudwolde]] wezen.<br/><br/>
 
De verhaolties wordden in 1928 as 't feuilleton ''Harm Boer'nlèv'n an de Riest'' of-edrokt in de ''Provinciale Overijsselsche en Zwolsche Courant''. De mèensen waren zo drok op de belèvenissen van Harm det 't feuilleton 't volngde jaor mit plaoties in boekvorm uutkwaamp en in 't zölde jaor wordden herdrokt (beide drokken in 1500 exemplaren).<ref>'t Is ondudelk waor of 't boek in 1929 uutegeben is. Tien jaor laoter, in 1939, verscheen de darde drok bi'j Boom in [[Möppelt]]. </ref> 't Boek wordden ok buten 't [[Nedersaksisch|Nedersaksische]] taolgebied goed ontvangen.<br/><br/>
 
De verhaolties oaveraover Harm schöt in literair opzicht wal wat tekort: a'j beveurbeeld bi'j een bepaalde situaatsie beni'jd bint hoe as de betrokken personages d'r op reageert, wordt dit niet oaveralaoveral goed uut-ewaarkt. Ie komt daorumme niet zo dichte bi'j de personages te staon as wel meuglek ewest had. Ok springt 't hi'j-perspectief soms kats aover op een vertellersperspectief. Mar juust dizze naïviteit van de schriever hef ok zien innemende kaante. En de verhaolties beschrieft krek de manier van leben en de aord van de mèensen op 't plattelaand an de [[Riest]].<br/><br/>
 
==Vervolg op Harm==
Op verzuuk van völle lezers schreef Jonker een vervolg: ''Harm, de boer van 't Hoogelaand'', det net as de darde drok van ''Harm Boer'nlèv'n an de Riest'' in 1939 uutkwaamp bi'j Boom in [[Möppelt]]. In dit tweede diel kömp de moord veur die in 't echt in 1881 epleegd is deur [[Remmelt van der Hulst]] op [[Mina Koes]] in 't [[Schotterveld]] bi'j [[Zuudwolde (Drenthe)|Zuudwolde]]. Kört nao 't schrieben van 't tweede boek kreeg Jonker een bloeduutstörting achter zien ogen en wordden 't steeds slimmer mit zien gezichtsvermogen. Hi'j störf in zien woonplaots [[De Vaort (plaots)|De Vaort]].<br/><br/>
 
't Eerste boek oaveraover Harm wordden in 1988 opni'j edrokt deur de [[Stichting Het Drentse Boek]] in [[Zuudwolde (Drenthe)|Zuudwolde]]; 't tweede boek een jaor laoter. De taol wordden an de ni'je Drèentse spelling an-epast, zodet völle weglaotingstekens kwamen te vervallen. Een körte beschrieving van Jonkers lèben en waark is openeumen in Hendrik Nijkeuters proefschrift ''De "pen gewijd aan Drenthe's dierbren grond": Literaire bedrijvigheid in de Olde Lantschap, 1816-1956"''. <ref>http://dissertations.ub.rug.nl/FILES/faculties/arts/2001/h.nijkeuter/thesis.pdf</ref><br/><br/>
 
==Voetnoten==