Wikipedia

Verskil tüsken versys van "Graon"

Geskydenisse interaktiv döärsöken
← vöärige wysigingvolgende wysiging →
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
VisueelWikitekst
Droadnaegel (Oaverleg | bydragen)
10.087 bewerkingen
Groan en graon dubbel, bi'j mekare ezate, Servien, kiek moar of der nog wat vertaald mot wodden
Geen bewerkingssamenvatting
Regel 1:
[[Ofbeelding:Various_grains.jpg|thumb|250px|Alderhaande soorten graonen]]
[[Ofbeelding:NSRW Rye and other Grains.png|thumb|200px|1: rogge, 2:haover haver, 4:durumtarwe harde tarwe, 5:geboarden tarwegebaoren weite, 6:ungeboarden tarweongebaoren weite, 7:gerst garste]]▼
'''Graon''' is een antal soorten [[grezenfemilie|grezen]] dee verbouwd wonnen veur der eetbaore zaojen of vruchen. Disse [[eenzaodlobbigen|eenzaodlobbige]] cultuurgewassen vormen wereldwied de belangriekste voedingsbron veur de meens. Graon zit in [[brood]] en aandere predukken dee mit bieveurbeeld [[meel]] emaak wonnen. Daornaos he-j oek nog [[ries]], [[maïs]] en gao zo mar deur. 't Gebruuk van graonen was al zo'n 7.000 jaor veur de [[neolithische revolusierevelusie]] bekend.
 
In graonen zitten veerder een bulte [[koolhydraoten]], dit zörg derveur da-j goed [[drieten]] kunnen. Oek dieren eten grege graonen, een veurbeeld hiervan bin [[hounder|kiepen]].
 
[[Boekweite]] wonnen as cultuurgewas wel eswè-s tot de graonen erekend, mar dat is 't neet. 't Is gien gres en zelfs gien eenzaodlobbige, mar een [[duzendknoop]].
 
== Soorten graon ==
 
DenDe gröppegroep umvat underonder aandere:▼
▲[[Ofbeelding:NSRW Rye and other Grains.png|thumb|200px|1:rogge, 2:haover, 4:durumtarwe, 5:geboarden tarwe, 6:ungeboarden tarwe, 7:gerst]]
* [[gierstgarste]]▼
 
* [[Teffgiers]]▼
▲Den gröppe umvat under aandere:
* [[gersthaver]]
▲* [[gierst]]
* [[haover]]
* [[maïs]]
* [[rogge]]
* [[tarweweite]]
* [[triticaleweiterogge]] of tarwerogge(''triticale'')
* [[riestries]]
* [[spelt]]
* [[emmertarweemmerweite]]
 
==InholdsstöffeInhoudsstoffen==
 
{| cellspacing="1" style="margin-left:0.5em; background-color:#bdbdff;"
!colspan="15"| InholdsstöffeInhoudsstoffen verskillendenvan groansoortenwelende graonsoorten (per 100 g)
|- bgcolor="#ddddff"
!rowspan=2 valign=bottom |<span style="background-color:#90ee90">'''[[Maximum|max]]'''</span> <span style="background-color:#ffaaff">'''[[Minimum|min]]'''</span>
Regel 30 ⟶ 29:
!rowspan=2 valign=bottom |[[Proteïne|Eiwit]] ([[Gram (eenheid)|g]])
!rowspan=2 valign=bottom |[[Vet]] (g)
!rowspan=2 valign=bottom |[[KoolhydraatKoolhydraot]] (g)
!rowspan=2 valign=bottom |[[Calcium]] (mg)
!rowspan=2 valign=bottom |[[Iezer (vooding)#Iezer in vooding|Iezer]] (mg)
!rowspan=2 valign=bottom |[[Kalium]] (mg)
!rowspan=2 valign=bottom |[[Magnesium]] (mg)
!colspan=6 valign=bottom |[[VitamienViteminen]]
|- bgcolor="#ddddff"
![[Thiamine|B1]] (mg)
![[Riboflavine|B2]] (mg)
![[Pyridoxine|B6]] (mg)
![[VitamineVitemine E|E]] (mg)
![[Foliumzuur]] (mg)
![[NicotinezuurNicetinezuur]] (mg)
|---- bgcolor="white" align="center"
|bgcolor="#ddddff"|Spelt||1470||11,5||2,7||69,0||22||4,2||447||130||0,40||0,15||bgcolor="#ffaaff"|0,27||1,6||0,03||bgcolor="LightGreen"|6,9
|---- bgcolor="white" align="center"
|bgcolor="#ddddff"|GerstGarste||1430||11,0||2,1||72,0||38||2,8||444||bgcolor="#ffaaff"|119||0,43||0,18||0,56||0,67||0,065||4,8
|---- bgcolor="white" align="center"
|bgcolor="#ddddff"|HaoverHaver||bgcolor="LightGreen"|1530||bgcolor="LightGreen"|12,5||bgcolor="LightGreen"|7,1||bgcolor="#ffaaff"|63,0||bgcolor="LightGreen"|79,6||5,8||355||129||bgcolor="LightGreen"|0,52||0,17||bgcolor="LightGreen"|0,75||0,84||0,033||1,8
|---- bgcolor="white" align="center"
|bgcolor="#ddddff"|GierstGiers||1510||10,5||3,9||71,0||25||bgcolor="LightGreen"|9,0||215||170||0,46||0,14||bgcolor="LightGreen"|0,75||bgcolor="#ffaaff"|0,1||bgcolor="#ffaaff"|0,01||4,8
|---- bgcolor="white" align="center"
|bgcolor="#ddddff"|Maïs||1498||9,0||3,8||71,0||bgcolor="#ffaaff"|15||bgcolor="#ffaaff"|1,5||330||120||0,36||0,20||0,40||bgcolor="LightGreen"|2,0||0,026||bgcolor="#ffaaff"|1,5
|---- bgcolor="white" align="center"
|bgcolor="#ddddff"|RiestRies||1492||bgcolor="#ffaaff"|7,5||2,2||bgcolor="LightGreen"|75,5||23||2,6||bgcolor="#ffaaff"|150||157||0,41||bgcolor="#ffaaff"|0,09||0,67||0,74||0,016||5,2
|---- bgcolor="white" align="center"
|bgcolor="#ddddff"|Rogge||bgcolor="#ffaaff"|1323||8,8||bgcolor="#ffaaff"|1,7||69,0||64||5,1||bgcolor="LightGreen"|530||140||bgcolor="#ffaaff"|0,35||0,17||0,29||bgcolor="LightGreen"|2,0||bgcolor="LightGreen"|0,14||1,8
|---- bgcolor="white" align="center"
|bgcolor="#ddddff"|TarweWeite||1342||11,5||2,0||70,0||43,7||3,3||502||bgcolor="LightGreen"|173||0,48||bgcolor="LightGreen"|0,24||0,44||1,35||0,09||5,1
|}
 
== [[Nedersaksisch]] ==
*[[Drèents]]:
**''graan'' ([[Zuud-Drèents|ZD]], [[Midden-Drèents|MD]])
Regel 74 ⟶ 73:
* [[Grezenfemilie|Grezen]]
* [[Pillegarste]]
▲* [[Teff]]
* [[Gierst]]
 
==Uutgoande verwiezing==
Van "https://nds-nl.wikipedia.org/wiki/Graon"