Verskil tüsken versys van "Ptolemaeus"

'''Claudius Ptolemaeus''' ([[Grieks]]: ''Klaudios Ptolemaios'') ([[87]] - [[150]] nao [[Christus]]) was een Griekse [[astrologie|astroloog]], [[steernskunde|steernskundige]], [[geografie|geograaf]], [[wiskunde|wiskundige]] en [[meziektheorie|meziektheoreticus]] die leven te [[Alexandrië]].

 

Ptolemaeus schreef een uut-ebreiden samenvatting van de astrologie van zien tied: de [[TetraBiblos]] (De vier boeken). In de Tetrabiblos wordt uut-ebreid in-egaon op 't duden van horrescopen. Daornaost worden anwiezingen veur berekeningen egeven. Een deel van 't boek geet aover specifieke situaties, bieveurbeeld astrologische standen die van belang zollen wezen bie butenlaanse reizen.

 

 

Ptolemaeus had een [[geozentrisme|geocentrisch]] beeld van 't [[zunnestelsel]]. Zien opvattingen aover [[steernskunde]], bekend äs 't "Stelsel van Ptolemaeus", hebben meer äs 1400 jaor, töt wied nao de [[middeleeuwn|middeleeuwen]], disse wetenschap in [[West-Europa]] en Arabië beheerst. Pas veul laoter is 't deur [[Nicolaus Copernicus]] weerleg. De reden dät 't wereldbeeld van Ptolemaeus zolange stand huil had veul te maken mit de opvattingen van de kärke. Volgens de [[Biebel]] is de [[eerde]] 't middelpunt van 't heulal, een beeld dät aoverenekwam mit die van Ptolemaeus. Kritiek op dit beeld werd niet eoorloofd.

 

Ptolemaeus hef de [[epicyclus|epicykel-theorie]] van [[Hipparchus]] vervolmaak. Want mit 't steernsmedel van [[Aristoteles]] kon namelijk niet verklaord worden waorumme äs de pleneten zich soms gauw en zich soms langzaam, of soms zelfs achterweerts, an de hemel bewegen. Um disse bewegingen mit behulp van de epicykel-theorie te kunnen verklaoren gebruken Ptolemaeus honderden epicykels (hulpcirkels), mä zelfs noe nog zol de [[eerde]] niet krek in 't midden staon. Dit medel legen Ptolemaeus vaste in zien därtiendelige manuscript 'Hè mathèmatikè syntaxis' ('De wiskundige verhaandeling'). De wärken van Ptolomaeus aover steernskunde bint aover-eleverd in 't Arabisch, wat deur de Arabische steernskundigen 'Kitab al-Madjisti' enuumd werd, wat '' 't Grootste boek'' betekent. Dit werd laoter verbasterd tot ''Almagest'' ('t hele grote). De Almagest bevatten ok een [[steernskattelogus]] en een lieste van 48 [[steernsbeeld]]en, die deur Hipparchus emaak bint.

 

[[Ofbeelding:World of Ptolemy as shown by Johannes de Armsshein - Ulm 1482.png|thumb|250px|Wereldkaorte uut 1482, ebaseerd op Ptolemaeus]]

Ptolemaeus is meschien nog meer bekend eworden deur zien "Cosmographia" of "Geographia", een gids veur 't maken van [[kaorte]]n mit een lieste van de geografische lengte en breedte van ongeveer 350 pläsen. Mit behulp van dit wärk konnen ze een serie kaorten tekenen van de hele wereld die veur de auteur bekend was. In de [[renaissance]] bestond veul belangstelling veur disse "Geographia": véúr 1600 werden der 31 Latiense of Italiaanse uutgaoven van edruk. Disse uutgaoven vormen de eerste [[atlas]]sen.

Ptolemaeus verzamelen zien gegevens in de eerste helfte van de [[2e eeuw]] nao Christus. Hee nuumt de Phrisii (de Friezen), de bewoners van de lege lanen in 't noorden van de grote revieren. Hee nuumt 't [[Betaven|Eilaand van de Betaven]] niet, umdät e veurnamelijk steden en revieren opgaf en minnig laandschappen, mä hee hef wel de goedheid ehad um een paor plääsnamen en een paor andere geografische anwiezingen op te nemen, die ze altied in [[Nederlaand]] perberen te lokaliseren en die bliekbaor andere klassieke schrievers in of bie 't Eilaand van de Betaven laggen. Hee gaf een lieste van steden, revieren en streken, waorachter hee vier getallen leut volgen: de [[lengtegraod]] mit de menuut en de [[breedtegraod]] mit de menuut. Zien getallen kwammen vanzelf niet aoverene mit onze graoden, umdät e uutging van de [[meridiaan]] van Alexandrië.

 

*[http://www.polona.pl/dlibra/doccontent2?id=61 De webversie van de Cosmographia]

 

[[ta:தொலெமி]]

[[th:ทอเลมี]]

[[tr:Batlamyus]]

[[uk:Клавдій Птолемей]]