}}
'''Brielle''' vrögger '''Den Briel''', is nenne [[stad]] en [[gemeente]] in dende [[NederlaandNederland]]sense proveensieprevinsie [[Zuud-Hollaand]], eleagen op et eilaand [[Voorne-Putten|Voorne]] en besteet uut 31,32 km² laandoppervlaakoppervlaak woarvan 3,71 km² woaterwater is. Noast dende stad Brielle zelf umvat dende [[gemeente]] ok dende darpen [[Veerpolders]] en [[Zwartenwoal]]. Brielle zelf hef ruum 9.000 inwonners.
== Geskiednis ==
Brielle is nenne oldenolde [[stad]]; den name geet trögterugge opnoar et KeltiesenKeltiese weurd ''brogilo'' ('in-eslotten gebeed, jächtgebeedjachtgebeed') en uut dende oldstenoldste geskriften blik dat dende plaetseplaatse van vandage 'den ni-jen Briel' is. 'Den olden Briel' mötmot argens aanders op et eilaand Voorne eleagen hebben. LangenLange tied was dende stad den stool van den [[Grave van Voorne|GravenGraaf van Voorne]], totdat dizzendizze [[heerlekheid]] in [[1371]] bi-j [[Hollaand]] edoan wödwodden. Brielle had zien eigen [[haavn]] en dref handel mit et [[Oostzee|Oostzee-gebeed]], mit noamename [[Gdansk|Danzig]] en dende [[BaltiesenBaltiese stoaten]]. DenDe stad had zelfs nen eigen [[factorijfactori-je]] in [[Zweden]].
In [[1572]] wödwodden dende stad in-enommen deur dende [[Geuzen]] underonder leiding van [[Willem II van der Marck Lumey|Lumey]] en [[Bloys van Treslong]], woarbi-j den veerman [[Jan Koppelstock|Koppelstock]] nen belangrieken rollerol spüldenspölden. De innoameinname van Den Briel wödt algemeen ezeenezene as et eigenleke beginnebegin van den opstaand teggen [[Filips II van Spanje|Filips II]]. Dit histories feit wötwöd ieder joar op [[1 april]] eveerdevierd. SloolkinderSkoolkinder onthold dit feit mit den zinne:
:"''Op 1 april verloor [[Fernando Álvarez de Toledo|Alva]] zienziene brille''" (eurspr. "''Op 1 april verloor Alva Den Briel''")
Tiedens den toostaand in [[1572]] vermoordden dende [[calvinisme|calvinistiesencalvinistiese]] WoatergeuzenWatergeuzen op gruwelekengruweleke wieze 19 katholeeke[[Rooms-Katholieke karke|kattelieke]] geesteleken uut et veroaverdenveroaverde [[Gorkem]], dende heiligenheilige [[Marteloaren van Gorkem]]. Vanof dendee tied is Brielle ok menne ChristelekenChristeleke bedevoarts ploatsebedevoartsplaatse veur [[Nederlaand]]senNederlaandse katholeekenkattelieken.
In [[1585]] wöd Brielle [[Engelaand|Engels]] bezit: könningin Elisabeth verkreg et, saomen mit [[Vlissingen]], in onderpand in ruul veur 5000 soldoaten dee-t dende Nederlaanden hielpenheelpen in den stried teggen Spanje. In [[1616]] kwamen dizzendizze gebeeden trög bi-j Nederlaand.
== Bezeensweerdig ==
* De stad hef nog steedsaltied zieneure olde [[vesten|vestingwarken]].
* Grootn of St. Catharienekarke. Dizze karke was in opzet dende grootsten karke van Hollaand, moar is nooit ofebouwdof-ebouwd. Den bouw begun in [[1417]]. In [[1456]] was erder nen grootn braand en in [[1482]] raaktenraken het geld op en heeldheelden menze op mitmet bouwen.
* Het Rooms-katholeeke heiligdom van dende [[Marteloaren van Gorkem]], bouwd rundumme en op dende plaetseplaatse van dende turfschoppe woar de marteloaren deur dende protestantsenprottestantse [[Geuzen]] wödden opgehängenopgehangen en gedoodedood wodden um weagenseur katholeekkatteliek geleuf.
* Völle monumentale huze in et centrum van Brielle, woarunderwoaronder et [[Arsenoal (Brielle)|Arsenoal]] uut 1708.
* Histories Museum Den Briel
* Olde Stadhoes (museum)
== Uutgoande verwiezingen ==
* [http://www.brielle.nl/ WebsteeWebstea Gemeente Brielle]
* [http://www.kuijsten.de/atlas/zh/briellestad.html Brielle op olde keertekaarte (1868) en Google Earth]
* [http://www.ngw.nl/b/brielle.htm Libertatis primitiae]
* [http://www.streekarchiefvpr.nl/content/blogcategory/8/75/lang,nl/ Streekarcheef, Historie van Brielle]
* [http://www.cultuurwebbrielle.nl/index.php CultuurKultuur web Brielle]
* [http://www.catharijnekerk.nl/ St. Catharienekarke]
* [http://www.trouw.nl/groen/natuurtochten/article819669.ece/wandelen_Openluchtmuseum_Brielle?backlink=true Sjoksen deur Brielle]
|