Gotisch

Gotisch is n uutstorven germoanse sproak dij proat waar deur Goten. t Is veural bekìnd van "Codex Argenteus", n zèsde aiwse kopie van vaaierde aiwse biebeloverzetten, en is ainege Oost-Germoanse sproak mit n redelk grote bemoakenschop aan schriefsels. Aal aandre, zoas Boergondisch en Vandoals binnen bekìnd van nait meer as aigennoamen ien historische dokumenten.

As n Germoanse sproak is t Gotisch dail van Indo-Uropese-Sproakenfemilie. t Is de Germoanse sproak mit oldste bewoarde tekst, môr het gain levende noazoaten. Oldste tekst uut t Gotisch komt uut vaaierde aiw. Ien zèsde aiw waar dizze sproak aal minder proat worden, dails deur n militère neerloag teugen Fraanken, dails deur iseloatsie en deur de eliminoatsie ien Itoalie. Sproak hold staand ien Iberisch schieraailaand tot ien aachtste aiw, en Fraankische schriever Walafrid Strabo het schreven dat t nog aal proat waar bie monden van Donau en op t Krim ien neugende aiw. Omreden dizze sproak zo laank heer opschreven waar, is t n belaankrieke sproak veur vergeliekende sproakenkinde. t Is allain nait wis of dat oldere (van noa neugende aiw) haandschriften eerliek Gotisch binnen.

Klaanken

t Is meugelk om in dij gooi tou bepoalen hou of dat t Gotsch van Ulfilas uutsproken waar, veurnamelk deur vergeliekende fonetische rekonstruksie. t Is ok bekìnd, omreden Ulfilas ien zien overzetten zo goud as meugelk perbeerde Griekse orizjineel tou volgen, dat ai schriefkonvensies volgde van Grieks uut dij tied. Omreden t Grieks van dou biester goud bekìnd is, is t meugelk veul van uutspraak tou rekonstrueren van overzette teksten. Doarbie komt dat de menaaier woarop nait-Griekse noamen ien Griekse biebel schreven worden, en ien Ulfilas zien biebel, zeer veul zegt.

medeklinkers

Ainklaanken Bestaand:Phon gotique2.svg

Twijklaanken Bestaand:Phon gotique3.svg

• /a/, /i/ en /u/ kinnen laank of kört wezen. Gotisch schrieven môkt allain verscheel tuzzen laanke en körte /i/ - schreven as i veur de körte en as ei veur de laanke - as n imitoatsie van Grieks gebruuk. Enkele klinkers binnen sumtieds laank as n historische neusklaank verzwonden is veur n /h/ (as kompenzerende verlengen). Dus vergangen tied van waarkwoord briggan [briŋɡan] brìngen (Ingels to bring, Nederlaands brengen, Duuts brengen, Sveeds bringa) wordt brahta [braːxta] "brocht" (Ingels brought, Nederlaands bracht, Duuts brachte, Sveeds bragte) van Proto-Germoans *braŋk-dē. Ien persiese omschrieven, as aine n fonetische omschrieven môken willen, kin lengte deur n lengteschrap (macron) aanduud worden, of as dat nait meugelk is, mit n dakske (sirkonfleks) weergeven worden: brūks "smieteg" (Nederlaands gebruik, Duuts Gebrauch, Sveeds bruk "gebruuk")