Verskil tüsken versys van "Westerwoolds"

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Grönneger 1 (Oaverleg | bydragen)
Geen bewerkingssamenvatting
Grönneger 1 (Oaverleg | bydragen)
Geen bewerkingssamenvatting
Regel 51:
|}
 
t '''Westerwoolds''' is ein vun de subdialekten vun t [[Grunnegs|Grönnegs]] en wordtwodt up [[Westerwoolde]] snakt. t Is t meist DuutseDuutsek dialekt vun [[Grönnen]]. t HefHeft Drentse en EmslaandseEmslandse invlouden. t Wordt binao nich meer snakt, man olle minsken uutoet [[Zèlng]], [[Vlagtwedde]] en [[Onstwedde]] dutdeit dat noch wôlwol. OokOk in [[Troapel|Traopel]] hef t dialekt nognoch wat Westerwooldse invlouden. Tuzzen de dialekten in de Westerwooldse dörpen bestaonbestaot ookok noch weerweder verschillenunderscheiden.
 
t Westerwoolds hefheft laank bestaon as zulfstendeg dialekt deur sinzin isolierde liggen. In de [[Middeleeuwn|Middeleiwen]] waar Westerwoolde umrinkt deur t [[Boertanger Moor]]. t Gaf allendigallendeg twei deurgangedeurgangen: eine bi [[Troapel|Traopel]] en eine bi [[Boertang]]. Daordeur is Westerwoolde tot de 17e17. eeuweiw immer n appaarte heerlekheid wèstwest en heurde doe noch bi [[Duutslaand|Duutsland]]. Tegenwoordeg wordtwodt Westerwoolds seinzein as n Grönnegs dialekt, wiel t binaohaost nich meer snakt wordtwodt.
 
In tegenstellen totou de aandereannere Grönnegse dialekten, is t Westerwoolds nich deur t [[Freesk|FraisFreis]] beinvloud. De letste eiwen is t Westerwoolds stark beinvloud deur t Grönnegs. t Westerwoolds is vun oerspronk n Veels dialekt. t OerspronkelekeOerspronkelke Westerwoolds daarf dan ook nich indeild worden bi t Grönnegs, man mout indeild worden bi t [[Westfaols|Veels]], presiezer zein bi t Emslands, waor ookok t [[Twènts]] bi heurtheuren deit. Deur de grote invloud vun de andereanner Grönnegse dialekten, daarf t Westerwoolds nonnoe ok bi t Grönnegs indeild wordenwodden, aal is nich elke taolkundege t hier mit eiseins.
 
== Kenmaarken ==
t [[Grönnegs]] is n Friso-Saksische taol. t Westerwoolds is aandersanners n pure Saksische taolspraoke en hefheft dan ookok meer gemein mit t WestfeelsWestveels, as mit t Frais. Woorden as ''nich'' veur hett Grönnegse "nait" (Twènts: ''nich'') en ''schoof'' veur n pak stro (Twènts: ''schoof'') verdudelkt de relaosie mit t WestfeelsWestveels. n Kenmaark dat t Westerwoolds dudelk Grönnegs maktmaokt, is t aksent, dat nich up dei van t Westfeels liekt, man opmeer up dei van de andereanner Grönnegse dialekten.
 
===oa of ao===
In t Westerwoolds wordenwodden baidebeide vörms bruukt. De veurkeur gang in t verleden naor ao, man is in de loop van de jaoren naor de oa gangen, veuraal under invloud van t Grönnegs.
 
[[Ofbeelding:Westerwolds.GIF|leftright|250px|thumb|Lokaotsie vun t Westerwoolds in Nederlaand]]
=== Waarkwoordvervougen ===
t Westerwoolds kriegtkrigt, net as t [[Drèents|DrintsDrents]], n -t bie de meervoldsvörms. OokOk dit benaodrokt t Saksische/WestfeelseWestveelse karakter van t Westerwoolds.
 
{|
Regel 107 ⟶ 108:
 
=== Verklainwoorden ===
In t Westerwoolds wordt t verklainwoordverluttekenswoord ''-ken'' bruukt, in kontrast mit t Hoogelaandster ''-ke'', ''-je'', hett Stadjeder ''-ien'' en t Veenkeloniaolse ''-chie''. t Gebruuk van ''-ken'' as verklainwoord, komtkump ookok veur in t aangrènzende [[EmslaandsEmslands]], man bezitheft daorbiedaorbi wel n umlaut, dei in t WesterwoldsWesterwoolds nich veurkomtveurkump.
 
== Veurbeeld ==
Regel 136 ⟶ 137:
*schoof - sluuk, pak (bundel) stro
 
{{Dia|DizzeDis paginaziede is schreven in tup '''Westerwoolds'''}}
[[Ofbeelding:Westerwolds.GIF|left|250px|thumb|Lokaotsie vun t Westerwoolds in Nederlaand]]
 
{{Dia|Dizze pagina is schreven in t '''Westerwoolds'''}}
 
[[Kattegerie:Grunnegs artikel]]