Verskil tüsken versys van "Achterhooks"

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
FoxBot (Oaverleg | bydragen)
K botderbie: hr:Achterhoeks
Droadnaegel (Oaverleg | bydragen)
Geen bewerkingssamenvatting
Regel 1:
{{Tw-logo|Achterhooksen taalwiezer}}
[[Ofbeelding:Achterhooks.png|thumb|250px|'t Achterhookse taalgebeed]]
't '''Achterhooks''' is een [[Nedersaksisch]] [[dialekt]] dat epraot wödtwöd in'n den [[Achterhook]] ([[Gelderlaand]], ten oosten van den Iessel).
 
In disse streektaal (of sproake) bunt völle varianten. In 'tet noorden en oosten lik 'tet Achterhooks stark op 'tet [[Tweants|Twents]] of [[Sallaands]]. Veur tet spellen van tet Achterhooks en Liemers wödtwöd vake de [[WALD-spelling]] van tet Staring instituut gebroekt.
<br />
Zee ok: [[Achterhooksen sproakgids]]
Regel 9:
==Kenmarken==
 
'tEt Achterhook hef net as meer Nedersaksiese sproaken, un eenheid meervoldeenheidmeervold op -t:
 
===TeggenswoardigeTeggenswoardege tied===
====Lopen====
''enkelvold:''
Regel 18:
:hee löp
 
''meervoudmeervold:''
:wi'j loopt (W'wiek: lopet)
:i'j loopt (W'wiek: lopet)
Regel 25:
===Verleedn tied===
 
In de verleedn tied, hef 'tet Achterhooks in alle personen 'n oetgang op -en veur zwakke warkwoorden, veur starke warkwoorden wödtwöd veur den eersten en daarden persoon de -en oetgang vort-eloaten: ik warken, ik leep, hi-j leep, zi-j leepen.
 
 
===Volteuid deelwoard===
'tEt VolteuidVolteujd deelwoord krig 'tet [[Vuurplaksel|veurvoegsel]] e- (bev. elopen, ewest). Veur zwakke warkwoordn is 'tet achtervoegsel -t: ik heb ewarkt, voor starke warkwoorden meesttiedst -en: elopen
 
 
Veur meer oaver dit onderwarp zeet: [[Achterhooks_woordenbookAchterhooksen taalwiezer]]
 
=== Umlaut ===
'nEen Anderander kenmark is de [[umlaut]] bi'-j verkleinwoorden en meervoldsvormen (vergeliekboar met 'tet Duuts):
:hond - höndjen - hönde (Wenters(wiek): hond - hundeken - hunde)
:hand - händjen - hende (Wenters: hand - händeken - hande)
:moes - muusken - muuze
:man - männeken - mansleu
 
==[[Meziek]]==
De Achterhook kent völle bends, de meest bekende bunt, [[Normaal]], [[Boh foi toch]], [[Jovink en de Voederbietels]], de [[Spitfires]], en [[Old ni-js]] (met spöllers wee't bi-j Normaal of Boh Foi Toch espöld hebt)
 
== Veurbeeld: Unzenvader ==