Verskil tüsken versys van "Liemers"

{{Zie dv|De dialekten van de Liemers wordt behandeld in ut artikel [[Liemers (dialect)]]}}

De '''Liemers''' is ne streake in Oost-Gelderland dee rowweg begrensd wöd deur [[Rien]], [[Iessel]], [[Olde Iessel]] en de [[Duuts]]e grenze. Vake wordt de Liemers bi-j den [[Achterhoek]] erekkend. Alhoewal zeker et oosten van de Liemers arg ericht is op den [[Achterhoek]] heurt et doar geografies neet bi-j. Wal bunt de plaatsen [[Weal]], [[Achterweal]] en de gemeente [[Montferland]], die geografies ezene bi-j de Liemers heurt, tegenswoordigs bi-j de Regio [[Achterhoek]] in-edeeld.

 

Der wöd wal eens gesteld dat den name "Liemers" ofkump van ''Pagus Leomerike'', woarbi-j ''pagus'' op 'gouw' of 'gewest' sloog en ''leomerike'' op [[leem]]rieke groand. Aandere verkloaringen könt wean dat et "in de luwte" betekkent (de luwte tussen Montferlaand en [[Posbank]]) en dat et verwis noar et [[Latien]]se "[[limes]]" (grenze) dee doar vrogger lengs dee streake leep.

 

De Liemers wöd verdeeld in de zand-Liemers en de klei-Liemers. De zand-Liemers ligt in et noordoosten van de liene [[Diem]] - [[Doezebarg]]. Van oldsheer was de zand-Liemers armer as de klei-Liemers. Op de klei wonen oaver ut algemeen rieke boeren, deur de vruchtboare grond. Op et zand wonen de arme kötterboeren. Grote delen van de zand-Liemers waren tot in de [[19e eeuw]] nog onontgonnen hei, woar in schamele hutten vaak ut "uutschot" van de samenleaving wonen. Onder andere pastoor De Ponti van [[Den Diek]] hef doar verandering in an-ebracht. Hi-j vrog in ut begin van de [[19e eeuw]] an den bisschop van [[Utrecht]] of der op de [[Diem]]se Hei ne [[karke]] ebouwd mocht worden um de bevolking van de Hei normen en weerden bi-j te brengen. De [[Heidemij]] is rond de zelfde tied begonnen met et ontginnen van de [[Beak]]se, [[Weal]]se en [[Diem]]se Hei.

 

Op den klei ontstond al vrog de [[baksteenindustrie]], vanweage de grondstof, dèn der genog veurhanden was. Veural langs de [[Rien]] van [[Spiek]] (''Spijk'') noar [[Pannerden]] wodden völle ''stinoaves'' (''steenovens'') gebouwd. Ut ''stinoavesvolk'' mos onder zwoare umstandigheden lange dagen maken um an nen schamelen botteram te kommen. Nog altied bunt der in de Liemers steenfabrieken.

 

As heufdstad van de Liemers wöd vake [[Zevenaar]] ezene. Zevenaar is de grootste plaatse. In 1912 kwam de "Turkish - Macedonian Tobacco Company" kortweg Turmac noar Zevenaar. De fabriek gaf völle wark an de arme kötterboertjes van de zand-Liemers. De Turmac is tegenswoordigs BAT ewodden en dut binnenkort de hele produktie oaver noar [[Duutsland]] en [[Polen]]. Den grootsten en oldsten warkgever van de stad verdwient doarmet uut et stadsbeeld.

 

De dialekten uut disse streek wodt ok [[Liemers (dialect)|Liemers]] enuumd en bunt oavergangsdialekten tussen et [[Nederfrankisch]] en et [[Nedersaksisch]].

 

 

{{Gelderse gebieden}}