Verskil tüsken versys van "Grunnegs (Westerwoolds)"
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
→Dreikeuningenverhoaltje: n Veurbeeld van t Westerwoolds up n Westerwoolds-taolege ziede liekt mi nich neudeg tou |
geit laoter noch up de schup |
||
Regel 4:
Dizze ziede kin zain worden as de '''Westerwôldse toalwiezer''' (''Westerwooldse taolwiezer''), môr staait binnen de [[Grönnegse toalwiezer]] om de staarke noudoagse (ondergeschikte) reloatsie mit t [[Grönnegs]] dudelk tou moaken en omreden der nait genog informoatsie over t Westerwôlds beschikboar is om n haile apaarte toalwiezer der veur aan tou moaken. Van nou ôf aan wordt der ien dit artikel op zien [[Westerwôlds]] schreven.
Obwool t Westerwoolds binao nich meer snakt wodt, zint verscheidene kenmaarken van de olle taol overleverd wodden en hierunder beschreven. t [[Grönnegs]] is n Friso-Saksische taol. t Westerwoolds is anners n pure Saksische spraoke en heft dan ok meer gemein mit t Westveels, as mit t Frais. Woorden as ''nich'' veur t Grönnegse "nait" (Twènts: ''nich'') en ''schoof'' veur n pak stro (Twènts: ''schoof'') verdudelkt de relaosie mit t Westveels. n Kenmaark dat t Westerwoolds dudelk Grönnegs maokt, is t aksent, dat nich up dei van t Westfeels liekt, man meer up dei van de anner Grönnegse dialekten.
==
Ein offisjele schriefwies veur t Westerwoolds is tr nich, ok gein veurkeursschriefwies. Daorum wodt vaok de teksten van schrievers as [[J.H. Neuteboom]] volgd um de schriefwies dudelk tou maoken. In dizze schriefwies zint Grönnegse, Drèntse on Hoogduutse invlouden to vinden.
===oa of ao===
In t Westerwoolds wodden beide vörms bruukt. De veurkeur gang in t verleden naor ao, man is in de loop van de jaoren naor de oa gangen, veuraal under invloud van t Grönnegs.
==Grammaotiek==
=== Waarkwoordvervougen ===
t Westerwoolds krigt, net as t [[Drèents|Drents]], n -t bie de meervoldsvörms. Ok dit benaodrokt t Saksische/Westveelse karakter van t Westerwoolds.
{| {{prettytable}}
Regel 55 ⟶ 54:
|}
In t Westerwoolds wordt t verluttekenswoord ''-ken'' bruukt, in kontrast mit t Hoogelaandster ''-ke'', ''-je'', t Stadjeder ''-ien'' en t Veenkeloniaolse ''-chie''. t Gebruuk van ''-ken'' as verklainwoord, kump ok veur in t aangrènzende [[Emslands]], man heft daorbi wel n umlaut, dei in t Westerwoolds nich veurkump.
==
Over t aalgemein wordt de meiste klanken oetsproken zo as up zien Grönnegs. Der zunt n paor oetzunderns.
Regel 66 ⟶ 65:
* De sch wordt meer oetsproken as sg, man nich mit n Hollaandse g ([ɣ]) sunner n Duutse g ([ɡ]).
==
Der zint n
▲Der zint n heil ìnde woorden dei of up zin Westerwoolds aans zint as up anner Grönnegse dialekten. Dizze zint meisttieds verloren gungen deurdat de Wolgens neit meer echt Westerwoolds prat, maor eerder n ort tuskenspraoke van Westerwoolds, Grönnegs en Hollands. Hierunder steit n lieste van dei typisch Westerwooldse woorden mit daorachter t Oldambtster woord.
*wi schallen - wie zellen
| |||