Verskil tüsken versys van "Heer (feodalisme)"
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
K Bot-eholpen deurverwiezing: Grunnen - Verwiezing(en) ewiezegd noar Grunnen (provìnzie) |
K Bot-eholpen deurverwiezing: Utrecht - Verwiezing(en) ewiezegd noar Utrecht (previnsie) |
||
Regel 1:
Den '''heer''', mangs ok wal '''vrouwe''', was in et [[Ancien Régime]] den '''heerser''' van ne [[heerlekheid]]. Hi-j was deurgoans nen leenman van et [[landsheerlekheid|landsheerleke]] gezag boaven um. In de [[Laege Laanden|Nederlanden]] kon dat nen [[graaf]], nen [[hartog]], nen [[prins-biskop]] of nen [[vorst-abt]] wean. In et geval dat den keizer dreks boaven den heer stoand en dizzen dus geen hiërarchiese binding had met ne ''"tussenliggende heerschoppi-je"'', proat wi-j oaver nen [[bannerheer]] of ok wal van ne ''"rieksunmiddelleke heerlekheid"''. Dit waren mangs gans machtige leu dee zich met nen gooden afloop wisten te verzetten teggen den invlood van den hartog of den graaf van et umringenden gebeed en zo eure unafhankelekheid wisten te bewaoren.
Ene van de weinige helemoal zelfstaandig ebleaven heern was den van [[Ravenstein|heerlekheid Ravenstein]]. Ne andere untwikkeling kenden de zelfstandig ebleaven [[Mechelen|heerlekheid Mechelen]], waor uutèndelek deur oaverarving den keizer zelf ok ''heer van Mechelen'' wierd. Iets soortgelieks gebeurden naodat den [[prinsbisdom Utrecht|biskop van Utrecht]] zien wealdleke heerskoppi-je had oaver-edaone an [[Karel V van et Heilige Roomse Riek|Karel V]]. [[Utrecht (previnsie)|Utrecht]], [[Grunnen (provìnzie)|Grunnen]] en [[Oaveriessel]] wodden ok heerlekheden met den keizer zelf als heer. Dizze "hoge" heerlekheden gingen bi-j de [[Plakkoat van Verlaotinghe|ofzwering van den Spaansen könning]] oaver op de [[Stoaten-Generoal van de Nederlaanden|Stoaten-Generoal]] van de [[Republiek der Zeuven Vereanegde Nederlande|Vereanegde Previnsien]].
Noa de ofschaffing van et [[Ancien Régime]], dit is bi-j den inname van de [[Oostenriekse Nederlanden]] of bi-j de instelling van de [[Batoafse Republeik]] in [[1795]], wodden alle heerleke rechten op-eheaven. Veur n klein deel wodden dee under könning [[Willem I der Nederlaanden|Willem I]] wier hersteld, zoas et [[jachtrecht]] en et [[visrecht]]. Et oaverheidsgezag (et recht um funksionaorissen te beneumen) verloor den heer veur altied in [[1830]] bi-j de invoering van de [[Belgiese Groandwet]] of in [[1848]] bi-j de invoering van de Nederlandse [[gemeentewet]]. Et warkeleke ende van de heerleke rechten in Nederland kwam in [[1923]] met de ofschaffing van de heerleke wildrechten.
| |||