Verskil tüsken versys van "Braobaans"

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
NaegelBot (Oaverleg | bydragen)
K Bot-eholpen deurverwiezing: 's-Hertogenbosch - Verwiezing(en) ewiezegd noar 's-Hertogenbosch (stad)
NaegelBot (Oaverleg | bydragen)
K Bot-eholpen deurverwiezing: Hollaans - Verwiezing(en) ewiezegd noar Hollaans (dialekt), Nederlaands
Regel 1:
[[Ofbeelding:Nederlands-brabants.png|thumb|250px|Et Braobaanse taelgebied]]
Et '''Braobaans''' is een groep van [[Nederfrankies|Nederfrankische]] dialekten die spreuken wodden in de [[Nederlaand|Nederlaanse]] perveensie [[Noord-Braobaant]] en in de [[België|Belgische]] perveensies [[Antwaarp (provìnzie)|Antwarpen]] en [[Vlaams-Braobaant]], in roemere zin ok in een klein diel van [[Duutslaand]], et [[Zuud-Gelders]], de noordelike dialekten van [[Nederlaans-Limburg]], et laand van [[Hulst]] en westelik [[Belgisch-Limburg]]. In et noordwesten van [[Noord-Braobaant]] bi'j [[Willemstad (Noord-Broabant)|Willemstad]] praoten ze een [[Hollaans (dialekt)|Hollaans]] dialekt en in [[Budel]], [[Maarheeze]] en [[Soerendonk]] praoten ze [[Limburgs]]e dialekten.
 
Braobaans is gien [[streektael]] mar een [[Nederlaans]] dialekt, dat komt deurdat et te vule bi'jdregen het an et ontstaon van et [[Standerdnederlaans]], tegere mit et [[Hollaans (dialekt)|Hollaans]].
 
In grote Nederlaanse steden, zoas [[Breda]] en [[Eindhoven]], waor vule Hollaanders leven, wodt d'r gien Braobaans meer spreuken. In [[Tilburg]] en [['s-Hertogenbosch (stad)|'s-Hertogenbosch]] bin d'r liekewel vule luden die nog altied Braobaans praoten. In België wodt d'r meer Braobaans spreuken. In [[Brussel (stad)|Brussel]] wodt d'r niet zo vule Braobaans spreuken, hoewel et Braobaans in Brussel in vule kulturele aktiviteiten bruukt wodt en daor een hoge status het. Et Braobaans maekte in de [[middelieuwen]] diel uut van et [[Diets]], dat een [[Nederfrankisch]]e [[dialekt]]groep was.
Regel 8:
== Kenmarken ==
=== Grammatika ===
De belangriekste kenmarken bin et woordtien ''gij'' tegenover et [[HollaansNederlaands|Hollaanse]]e ''jij'', et [[Zeeuws]]e ''hie'' en et [[Limburgs]]e ''dich''; de vorming van [[verkleinwoord]]en op ''-(s)ke'' en de typische vervoeging nao ''gij''. Et oolde Zudelike Nederlaans ''waart gij'' wodt in et Braobaans ''waarde (gij)'' (NB ''gij waart'') - waorbi'j ''gij'' nao de persoonsvorm nogmaols toevoegd wodt aj' naodrok willen leggen (een veurbeeld van [[tautologie]]) - en ''hebt gij'' wodt in et Braobaans ''hedde (gij)''. Ten onrechte wodt de uutgang ''-de'' in ''hedde gij'' zien as een overbliefsel van et [[Middelnederlaans]]e persoonlik veurnaemwoord veur "jij", du (dat in bi'jkaans alle aandere [[Indo-Europese taelen]] tot op heden votleeft), wiels et allienig om een [[assimilasie|assimileerde]] vorm van et persoonlik veurnaemwoord ''gij'' gaot (taelhistorisch: [Mndl] ''komt ghi'' = [enklitisch] ''komdi'' > [N-Braob] "komde"). De [[verbuging|verbeugen]] vormen van ''gij'' verschillen per dialekt, bi'jgelieks veurwarpsvormen, waoronder: ''Oe'' (o.a. Middenbraobaans), ''(J)ou'' of ''U''.
 
Waor in et Standerdnederlaans et liefst ''dan'' bruukt wodt nao een [[vergrotende trappe]], bruukt et Braobaans (net as et Duuts) as: ''meer as'', ''rieker as'', ... enz. Dit laeste is een bekend perbleem onder docenten Nederlaans op [[schoele]]n mit leerlingen die et Braobaanse dialekt praoten. Et woord ''eens'' wodt ok vaeke vervongen deur ''is'', liekas ''langs'' in et plak van ''naost'' (NB gij zit ''langs'' mij).