Verskil tüsken versys van "Tiggelwaark"

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Grönneger 1 (Oaverleg | bydragen)
Nieje pagina: 'right|250px|thumb|Tiggelwaark ''Fivelmonde'' Delfsiel [[File:Steenfabriek Rusthoven.jpg|right|250px|thumb|Ringovent van de tiggelwaark bie de [[t...'
 
Grönneger 1 (Oaverleg | bydragen)
KGeen bewerkingssamenvatting
Regel 4:
 
==Grönnen==
t Bakken van brikken in Grönnen kwam pas om en bie 1100 n.Kr. en woer dou veuraal doan deur de kloosters. In n ìnde olle kìrken, tiggelpoaden en olle hoezen op t [[Hogelaand]] binnen nog aingoal olle [[kloostermoppen]] te zain. In de 12. aiw woer der voak törfstain moakt, dat herkenboar is aan zien geel-broenege en sumtieds griezege kleur. De schaive toren van de [[Walfridus-kìrk]] van [[Beem]] is goud veurbeeld van törfstain. Om en bie de 14. aiw over gong op klaaistain, dat rood-oranje is. In t [[Commons:File:Kerk Doezum.jpg|kìrkje van Doezem]] zugt man nog goud de verschaaidene stainsoorten: de toren is moakt van törfstain, t achterìnd is moakt van klaaistain kloostermoppen en t middenstok is moakt van nije klaaistain brikken. In de loate middelaiwen was dit n hail biezunder goud en doarom woeren allend belaangrieke gebòwen, zo as pakhoezen in Stad, [[börgen]] en kìrken, bòwd van stainen. In tied van de [[industriele revolutsie]] kwammen de tiggelwaarken pas echt op en veuraal in [[Grunnen (provìnzie)|Grönnen]], môr ook in [[Oostfraislaand]]. Op de grup van de klaai en de veen stoenen n hail ìnde, môr ook laangs t woater, zo as de [[Eems]]e, om de stainen te vervoaren. De aigender van n tiggelwaark lait voak n börgke baauwen bie de tiggelwaark, woar hai den zulfs wonen goeng.
 
Om en bie 1900 stoenen der in Grönnen sikkoem 80 tiggelwaarken, veuraal bie t [[Damsterdaip]] en t [[Winschoterdaip]] laangs. t Laandschop van Fraislaand, Grönnen, en Oostfraislaand wör dou kenmaarkt deur de laange broene piepen. Veur Grönnen hebben de tiggelwaarken, soamen mit de stokarton- en eerdappelmeelfebrieken zörgd veur de industriele ontwikkeln in t gebied. In t Oostfraise [[Reiderlaand (streek)|Raiderlaand]] wazzen de tiggelwaarken vrouger, noast n poar boeren en de puddingfebriek in [[Wainer]], de ainegste waarkgelegenhaid. Doudestieds mozzen de stainen dij bakt wazzen verloaden worden oep schepen en doarbie broekte man n zonuimde ''stainkoar''. Dit was n ding mit ain wieltje veur, net as n gewone koar, môr dij haar gain ziedkanten, allend n onderkaant en veurkaant. Dizze veurkaant ston rechtop, zodat de stainen doar tegenan leunen koenen as dij dwaars op t schip flijd woeren. Dit is verliekensboar mit n törfkoar, môr n törfkoar is leger en wordt smaler noar veuren tou, môr n stainkoar is hoog en is veur en achter liekerbraid.