Verskil tüsken versys van "Jiddisj"
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
K Wiezigingen deur 80.101.209.100 hersteld tot de versie nao de leste wieziging deur FoxBot |
|||
Regel 3:
De [[ISO 639-1]]-code veur 't Jiddisj is '''yi''' en de [[ISO 639-2]]-code is '''yid'''.
== Soorten Jiddisj ==
=== Tredisioneel ===
De belangriekste versies bin:
;West-Europees Jiddisj (West-Jiddisj): disse variaant, dee veur de oorlog deur veul Nederlaanse jodenmeensen espreuken wönnen, is zo goed as uut-estörven.
;Pools-Jiddisj: (oek bekend as "Galicisch Jiddisj" of "Galitzer Jiddisj": Galitz = ene uut Oost-Europees Galicië). Disse variaant wönnen espreuken deur de anhangers van chassidische bewegingen mit der oorsprong in [[Polen]], zoas [[Belz]] en [[Bobov]]. Der zitten aorig wat Slavische woorden in.
;Hongaars- of Jeruzelems-Jiddisj: disse variaant wönnen deur de lejen van de [[chareidisch jodendom|chareidische]] gemeenschap van Jeruzelem espreuken, dee al sins ruum honderd jaor in Jeruzelem woenen. Bieveurbeeld deur de anhangers van bewegingen zoas [[Toldos Aharon]], [[Dushinsky]] en [[Neturei Karta]]. Jeruzelems-Jiddisj liek naor veule op 't Duuts, en hef zien oorsprong in 't Hongaars-Jiddisj. De verwantschap tussen Hongaars-Jiddisch en Duuts kump deur 't feit dat Duuts naos Jiddisj de meest gebruken taal onder Hongaarse jodenmeensen was.
;Litouws- en Russisch-Jiddisj: (oek bekend as "Litvak Jiddisj": Litvak = Litouwer). Disse variaant wönnen deur een deel van de [[Litouws jodendom|Litvishe]] (Litouwse) [[Charedisch jodendom|charedische]] gemeenschap en deur de wat ouwere anhangers van [[Lubavitch]] espreuken en is stark beïnvleud deur de Slavische talen. 't Is oek de variaant van Jiddisj dee bie veul bejaorde (neet-geleuvige) Russische Joden as tweede taal bekend was.
;Oekraïens- en Roemeens-Jiddisch: in disse variaanten zitten naor veul Slavische termen.
=== Tegensworig ===
De belangriekste gemeenschappen waor Jiddisj espreuken wönnen zitten in de VS en in Israël, mit kleinere gemeenschappen in [[Antwaarp (stad)|Antwarpen]] en [[Zuud-Amerika]]. Veurnamelijk in de VS en Israël nimp 't Jiddisj veule woorden over vanuut de primaire laanstaal. Zo he-j in 't Niej-Yorks-Jiddisj woorden as 'road' en 'car', terwiel daorveur in Israëlisch-Jiddisj Hibbreeuwse of Duutse woorden gebruuk wönnen. Dit kan dertoe leien dat Israëlische en Amerikaanse sprekers van 't Jiddisj meuite hemmen um mekaar te begriepen.
== Jiddisje leenwoorden in 't Nedersaksisch ==
| |||