Verskil tüsken versys van "Mael"

[[Ofbeelding:Wheatflour_rw.jpg|thumb|250px|Vers-emoalen tarwemealtarwemael]]

[[Ofbeelding:Sint Willebrordus molen buil Bakel.jpg|Buul veur et zeavenzaeven (buulen) van et mealmael|250px|thumb|Buul veur et zeavenzaeven (buulen) van et mealmael]]

'''MealMael''' (Ok wal vals [[bloom (kökken)|bloom]] eneumd ) is n toovoogsel in völle ettenswoaren, en et is ne tot poder emalen [[groan]]soorte of n aander [[zetmealzetmael]]-riek produkt, zoas [[bookweit]].

Normaal esproaken wödt mit '''mealmael''' [[tarwe]]mealmael bedoold, dit is et belangriekste toovoogsel in de Europese en Amerikaanse kultuur. TarwemealTarwemael wöd ebruukt in de meeste soorten bruunbrood, ezeafdezaefd mealmael leavertlaevert bloom op en hiervan wodt de meeste witbroodsoorten emaakt. Den reden dat et zo wiedverspreid ebruukt wödt is deurdat et de volgende belangrieke eigenschop hef: as tarwemealtarwemael, bloom of n mengsel hiervan wöd vermengd mit water en tot deagdaeg ekneed wöd, untsteet doar ne ingewekkelden [[proteïne]] eneumd [[gluten]]. Et untstoan van gluten is wat et tarwedeagtarwedaeg ne elastiese samenstelling en gasvastholdend vermeugen guf woardeur et op verskillende wiezen verwarkt kan wödden. Ok wöd deur toovoging van gist gasbubbels (CO₂) in-ebakken woardeur ne löchtege samenstelling untsteet in et uutendeleke produkt.

Ok is doarder [[maïs]]mealmael, dat ne gealegaele kleure hef en woarvan ok brood wöd ebakken, et zogeneumde [[maïsbrood]].

Emalen [[bookweit]] (gene graansoorte) wöd ok mealmael enoeumd.

==MealMael malen==

Hoo wöd mealmael verkreggen?

#[[Groan]] wöd deur den boer ezeajdezaejd;

#wanneer et groan in den zommer riepe is, wödt et deur middel van nen [[Maaidösser]] emeajdemaejd, gedöst en [[Waan (mand)|gewaand]] (geskoond);

#de groankörrels wodt in nen [[mealfabriekmaelfabriek]] tussen gerilden, stoalen walsen, dee ne verskillende snelheid hebt of mangs nog op ne [[koornmölle]] tussen [[möllesteen|möllesteen']] emalen, doar untstoat mealmael. De zemelen mögt neet stuk emalen wödden, umdat dee stukskes zemelen de lochbubbels bi-j et [[riezen]] kapot prikt. Bi-j de grote mealfabriekenmaelfabrieken wödtwöd den [[zoad (plaant)|keem]] veur en tiedens et moalen vort edoan, umdat dizzen völle vet bevat en hierdeur den bloom [[ranzeg]] kan wödden. Bi-j et malen op nen koornmölle wöd den kiem met vermoalen. Bi-j et vermalen untsteet n mengsel van [[zemelen]], griezen en bloom. Deur dit mengsel te zeavenzaeven (buulenbulen) wöd bloom, griezen en zemelen verkreggen. Griezen bestoan uut stukskes korrel mit splinters zemel doar nog an. MealfabriekenMaelfabrieken poetst dee griezen en vermaalt zie wier nog nen keer. Den bloom is den groandstof den den bakker neudig hef um doar wit [[brood]] of [[Banket (gebak)|banket]] van te können bakken. [[Bruunbrood]] wödt verkreggen deur dee zemelen wier an den bloom too te voogen of van ungezeafdungezaefd mealmael.

De bakkwaliteit van et mealmael is ofhänkelek van et [[valgetal]], et [[proteïne|eiwit]]gehalte, de [[Zeleny weerde]] en de deagkwaliteitdaegkwaliteit. Hoe heuger dee weerde des te better is de bakkwaliteit. Doarnoast is et deel uutmoaling van belang, umdat dit nen betteren opbringst guf. Et deel is ofhänkelek van et assegehalte en hoe heuger et uutmoalingsdeel is des te minder ofval blef der oaver.

==MealproduktenMaelprodukten==

[[Brood]], [[deagdaeg]], [[pasta]], veul [[Koekien_(eten)|keuk]]skes, en völle aandere ettenswoaren wödt emaakt mit mealmael. TarwemealTarwemael wödtwöd verkreggen deur vermaling van den helen tarwekörrel. Tarwebloom is den vermalen tarwekörrel woar den zemelen en den griezen uut-ehaald zijn.

Harde tarwe (tarwebloom van [[Durum (tarwe)|durum]]) hef meer [[gluten]] as et gewone (zachte) mealmael.

*[[Woarenwetbesluut MealMael en brood]]

*[http://www.classofoods.com/pagina1_1.html Tarwebloom en roggemealroggemael]