Verskil tüsken versys van "Kulenburg"

{{GemeanteGemaente |

'''Culemborg''' of '''Kulenburg''' is ne [[Stad (woonstee)|stad]] en [[gemiente (bestuur)|gemeente]] in de [[Betuwe]], in de Nederlandse previnsie [[Gelderland]] en hef ne oppervlaakte van 31,23 km² (woarvan 1,49 km² waater). Binnen de gemeentegrenzen bunt gin andere darpen. Culemborg had 10.369 huze in 2004, der waren 1.430 bedrieve en rundum 10.300 warkpleatsewarkplaetse.

Ourspronkelek was Culemborg n handelsdarp, eleagenelaegen op den stroomrugge van et riveertjen de Meer en den zudeleken ooverwal van den [[Lek (rivier)|Lek]]. Ten westen doarvan bouwden den Heer van Bosinchem (Beusichem) in de 12de eeuwe n kasteeltjen.

Op "Sente Nycolausdach" (Sinterkloas) in [[1318]] ontvingen de poorters van de noo verstarkte neaderzettingnaederzetting van euren heer, Jan van Bosinchem, stadsrechten woarunder tolvri-jheid op den joarmarkt en et asielrecht. Culemborg wierd 'n Vri-jstad. Dit wol neet zeggen dat iederene zich vri-jelek kon vestigen. De stad had nen eigen rechtsproak. Wee iets op oet-evretten had, mos veur [[schout]] en skepenen verschienen en ontleep zienen straf neet. Moar hi-j kreg wal nen kans zich te verdaedigen. Zolang as e in Culemborg verblef, wierd zienen schuldeiser neet in den stad too-eloaten. "Noar Culemborg goan" betekenden in Amsterdam dan ok failliet goan.

In de 14de eeuwe kwam der ne stadsmure en -grachte um bendes en vi-jandeleke tröppe buten de stad te holden. Tweemaol wierd de stad buten de bestoande muurn uutgebreid. UmstreaksUmstraeks 1370 an de noordkante mit n skipperskwarteer, den zogeneumden Haavndiek en twintig joar later an de zuudkante woar de noaberschoppen Lanxmeer en Pariesch derbi-j wödden etrokken onder de name Ni-jstad. Zo ontstonden n soort van "dreestad". Ok den Havendiek en de Ni-jstad wierden ommuurd.