Verskil tüsken versys van "Enkhuzens"

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Droadnaegel (Oaverleg | bydragen)
Versie 176546 van 87.249.113.193 (overleg) weerummedreid.
NaegelBot (Oaverleg | bydragen)
K Bot: autematisch tekse vervungen (-ea +ae)
Regel 11:
== Kenmarken ==
 
De Enkhuzense klinkerklaanken "'''ie'''" veur "ij" en "'''uu'''" veur "ui" bunt beholdende elementen van t dialekt: in 't [[Middelnederlaands]] waren dizze klanken der ja ovveral, maor vanof de [[16e eeuw|16e eeuwe]] is et in de Standaardtaol gebrukelek ewödden te [[diftong|diftongeren]]: 'uu' wierd 'ui' en 'ie' wierd 'ij'. Et Enkhuzens hef, samen mit et Tessels, et Wierings en et Vleelaands an dizze klankverschoeving neet met-edoane. Opvallend bunt woorden as ''flute'' en ''spute'', met "uu", umdat dizze woorden in et Tessels en et Wierings noe juust -as uutzondering op den reagelraegel- met "ui" wodt uut-esprokken.
 
Woorden as "schaap" en "kaas" wödden in Enkhuuzen mit de '''ee''' van "beer" uut espraoken: ''kees'', ''skeep''. Moar in de naobi-je umgaevink van de stad klunk et ''keis'' en ''skeip''. Ok hier kump et Enkhuzens weer mit et Tessels en et Wierings ovverèn en onderscheidt et zich van andere dialekten op et vaastelaand. Mangs wödt et Enkhuzens wal as 'n "kompromis" tussen 't Eilaand-West-Frees en 't Laand-West-Frees ezene. Et dialekt hef ok meer Holaandse vormen as de eilaanddialekten.
 
Hollaandse invlooden zeet wi-j in woorden as ''pijp'', ''vijf'' en ''wijf'', dee mangsmaol met n '''ij''' wodt uut-esprokken en dus neet, zoas eurspronkelek et geval ewest möt weanwaen, met "ie". Ok opvallend bunt woorden as ''dorp'' en ''vork'': naogenog alle West-Freese dialekten broekt hier ''durp'' en ''vurk''. Toch blik den vorm ''vurkie'' in et Enkhuzens tot begin [[20e eeuw|20e eeuwe]] in gebruuk ewest; dizzen is op-eschrevven deur [[Kloeke]].
 
Een ander apart kenmark van et Enkhuzens is et wegvallen van de '''h''' in [[anlaut]]. Een "Huis" wödt zo 'n "''uus''". Dizzen h-wegval vind wi-j neet in et Tessels en ok neet in et Wierings, maor wal in et [[Volendams]] en ok in et olde Vleelaander dialekt. Wegvallen van de H is n verschiensel dat in veul Nederlaandse dialekten veurkump. Wieter apart en algemeen West-Frees is et behold van '''sk-''' waor 't Algemeen-Nederlands "sch-" hef staon.