Verskil tüsken versys van "Hoarlemmerpoorte (Amsterdam)"

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
NaegelBot (Oaverleg | bydragen)
K Bot: autematies tekse vervungen (-Romien +Romein)
NaegelBot (Oaverleg | bydragen)
K Bot: autematisch tekse vervungen (-ea +ae)
Regel 8:
 
==Geskiednis==
In [[1837]] was den veurganger van de poorte van vandage, de in [[1618]] noar untwarp van [[Hendrick de Keyser]] ebouwde Hoarlemmerpoorte, zo bouwvallig ewödden dat beslotten wodden tot ofbroak. 3 Joar later verreasverraes, kortbi-j den plek van de veurege, de poorte van noe.
 
Et untwarp is woarschienlek van de hende van B. de Greef. De poorte wodden los edoane op 27 november [[1840]] (nen dag veur de inhuldiging van könning [[Willem II der Nederlanden|Willem II]], vandoar den officiëlen name) woarvan nog ne inscriptie an de binnenkante getuugt.
 
In dee tied hadden de stadspoorten eurre eurspronkelek verdeadigendeverdaedigende taak verloorn en deenden noe oaverweagendoaverwaegend as ‘ofsluting’ um heffing van steadelekestaedeleke [[belastingen]] meugelek te maakn. Zo ok de Willemspoorte, woarvan et binnenwark deenden as huusvesting van de met de [[belastingen]]inning belaste kemmiezen en enkele wachtholdende soldoatn.
 
==Bouwstiel==
De poorte is n good veurbeeld van de [[neo-classicistisch|ni-j klassistiesen]] bouwstiel uut de eerste helfte van de [[19e eeuw|19de eeuwe]]; nen ‘strenge’ verkloarende uutleg van de klassiek Griekse en Romeinse tempelarchitectuur. Et gebouw is [[symmetries]] van opzet; de veldkante is geliek aan de stadskante, woarbi-j ok den zi-jgeavelsjgaevels geliek bunt. In den deurgäng bunt acht [[Corinthisch|Corinties]]e zuuln eplaatst, emaakt van [[Bentheimer zaandsteen]]. De bekleadingbeklaeding van de zoaldering in den deurgäng is veurzeen van ne op nen roos liekende versiering.
 
==Station==
In [[1842]] verreasverraes teagenoavertaegenoaver de poorte et [[Station Willemspoorte]] as vertrekpunt van de treinen noar Hoarlem. In [[1878]] wierd de spoorliene ten noorden van de poorte verlengd in de richting van et in 1889 los edoane [[station Amsterdam Centroal|Centraal Station]].
 
==Politie==
Noa et vortgoan van de steadelekestaedeleke belasting in [[1866]] blef de poorte (deels) as [[politie]]buro in gebruuk, howal stimmen veur sloop opgingen. Stimmen dee luder wodden toon in [[1877]] de anslutende en an de veldkante eleagenelaegen brugge in zudeleke richting wierd verplaatst. Sinds dat joar stoand in den middendeurgäng nen braandspuut op-esteld, en et rechter deel deed deenst as verblief veur den braandwacht.
 
In [[1889]] beslot den gemeenteroad uutendelek tot sloop van de poorte, um ruumte te maken veur n ni-j gebouw veur politie en braandweer. Noa joarenlang genöäl wierd dit besluut op 18 april [[1900]] wier ongedoan emaakt en beslotten tot restaurasie van de poorte.