Verskil tüsken versys van "Kasteel Wisch"

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Droadnaegel (Oaverleg | bydragen)
KGeen bewerkingssamenvatting
NaegelBot (Oaverleg | bydragen)
K Bot: autematisch tekse vervungen (-ea +ae)
Regel 3:
'''Kasteel Wisch''' is n partikulier bewond kasteel in [[Terborg]], gemeente [[Olde Iesselstreek]] in den [[Achterhook]], [[Gelderlaand]]. Et is ok bekand as Huus Wisch. Et kasteel wodden end [[13e eeuw|13de eeuwe]] sticht deur de heern van Wisch. Et gebouw besteet uut n L-vörmig huus met middeleeuwse hookgebouwen en wongebouwen uut den 16de tot de 18de eeuwe.
 
Wisch was ene van de 4 [[Heerlekheid|heerlekheden]] dee velen under et [[Groafschap Zutfent]]. Kastele Wisch beheeld tot [[1813]] heur heerleke recht. De Heerlekheid Wisch besloog moar n klein groandgebeed: anvankelek Terborg en Heuven (bi-j [[Etten (Gelderland)|Etten]]), vanof de 14de eeuwe ok [[Sillevolde]] en [[Varsseveld]]. Desundanks beheurden de heern van Wisch tot den zeer vermeugenden en anzeenleken adel in de streakestraeke. Zi-j beheurden tot de [[Bannerhere|bannerheern]] dee de [[Hartogdom Gelre|hartogen van Gelre]] bi-jstoanden under eur eigen [[banier]].
[[Ofbeelding:Wapen_Wisch_poort.jpg|thumb|Wapen Heerlekheid Wisch (opri-jloane noar et kasteel)]]
Et [[woapen (heraldiek)|woapen]] van Wisch besteet uut twee boaven mekaar eplaatste leeuwen en in [[Keel (kleur)|keel]] (rood) op nen golden achtergroand.
Regel 12:
 
===Et olde kasteel Wisch===
Et olde huus Wisch lag an de westeleken oover van den Olde Iessel, dree kilometer streumofweerts bi-j Heuven, of De Hoven (n buurtschop tussen [[Etten (Gelderlaand)|Etten]] en Wienbargen/Deutekem). Et wöd ok wal aaneduud met Old-Wisch. De datering van de stichting is neet bekand, moar al in [[1178]] wodden Sweder en Berend van Wisch vermeld. Zi-j wierden begroaven in et [[klooster]] Bethlehem te [[Gaanderen]]. Et is unbekand wanneer dit stamslot van de heern van Wisch vort is egoan. Meugelek is et in [[1531]] verwoost deur den [[Gelderlaand|Geldersen]] veldheer [[Maarten van Rossem]] tiedens de [[beleageringbelaegering]] van Terborg.
 
In de velden in Heuven lag tot [[1986]] nog ne laege of-eplatte bulte. Um de bulte was nog ne olde grachtenlöp te zeen. Vlakbi-j wödden in [[1983]] enkele zwoare steenbrökke, [[tufsteen]], blokken [[zaandsteen]] en zeer olde [[kantstenen]] evonden (tufsteen duudt op olderdom, umdat dizze stenen veur opkomst van gebekken stenen wodden gebruukt). Dizze spoarzoame reste bunt in 1986 vort egoan bi-j vlak maakn van et gebeed. In [[2008]] hef de gemeente underzeuk loaten uutvoern noar de reste van et olde kasteel bi-j Etten.
 
===Et ni-je kasteel Wisch===
In de 13de eeuwe bouwden Dirk I van Wisch n Ni-j kasteel op den oosteleken over van den Olde Iessel, woar later Terborg is ontstoan. De heern van Wisch hadden last van den meanderendenmaenderenden Olde Iessel, den eur gebeed in tweeën snit en hadden behoofte aan ne verstarking op den anderen over. Et ni-je huus lag op nen gunstigen plekke, dichtbi-j den Olde Iessel en bi-j den handelsweg van [[Anholt]] noar [[Deutekem]] en [[Doezebarg]]. Het groandgebeed leep in et westen tot an et landgood van [[Huus Bargh]] bi-j [['s-Heerenbarg]], woarbi-j de ZiegenbeakeZiegenbaeke (of: "Tweeherigen beakebaeke") de grenze was.
 
==Et gebouw==
Kasteel Wisch hef nen zeer ongebrukeleken plattegroand. Et besteet uut n L-vormig huus, met n heufdgebouw uut de 16de en 17de eeuwe. De fundamenten van den ronden toorn van et huus komt uut de 15de eeuwe. Toon de kanonnen beaterbaeter wödden in dee tied is et annemmelek dat et kastele rundumme [[1512]] verstarkt wierd met runde bakstenen [[hooktoorn]]s en eerden [[Stadswal|wallen]]. De eerden wallen wierden op strategiese punten verstarkt met extra eerden bolwarken, laege runde [[bastion]]nen, woarop geschut wierd geplaatst um anvallers op veiligen afstaand van et kasteel te holden.
 
Het heufdgebouw dreg et joartal [[1648]] en zal dus noa et ende van den tachtigjaorigen oorlog herbouwd weanwaen. In de 18de eeuwe vonden hier wiezegingen plaatse. Nen leagenlaegen, laangerekten deenstvlöggel uut de 17de eeuwe ligt hoaks op et heufdgebouw, met op den buutenhook nen grootn runden toorn uut de 15de eeuwe, dee in de 17de eeuwe is verheugd. Doar teggenan bevundt zich nen zeskantegen, in eursprong [[16e eeuw|16de-eeuwse]] traptoorn, dee bi-j de restaurasie is herbouwd. Toorn en traptoorn waren al in de 16de eeuwe an de butenkante pleisterd, veurzeen van eskilderde vogen dee natuursteenblökke noadoot. De ruum 90 meter langen deenstvlöggel wödt an de oostkante be-endegd deur nen veerkaantn toorn, uut umstreaksumstraeks 1700. In den keller van den toorn bunt gevängniskeller anweaziganwaezig. In de 19de eeuwe is et hele gebouw wit esausd.
 
==Den name==
Regel 28:
 
==Eigenoaren==
De heern Wisch stoanden bekend as [[roofridder]]s. Zi-j vuurden rooftochten uut deur den [[Achterhook]] en n deel van [[Oaveriessel]] en trokken zich wier trög op eure burchten, woar zi-j reagelmoatigraegelmoatig wierden beleagerdbelaegerd - under meer deur de [[hartogdom Gelre|hartogen van Gelre]]. In de 16den eeuwe steerf et geslacht Wisch uut. Vandage den dag is et gehele groandgebeed in partikulier eigendom van de familie Vegelin van Claerbergen en doarum neet toogankelek.
 
 
Regel 35:
* [http://www.graafschap-middeleeuwen.nl/kastelen/wisch.html Den Groafschap - kasteel Wisch]
* [http://www.graafschap-middeleeuwen.nl/edelen/stamboom/stamboom-wisch.html Stamboom van et huus Wisch]
* [http://www.graafschap-middeleeuwen.nl/edelen/oud-wisch.html LeavensbeskrievingLaevensbeskrieving van alle heern van Old-Wisch (1164 t/m 1544)]
* [http://www.graafschap-middeleeuwen.nl/edelen/wisch.html LeavensbeskrievingLaevensbeskrieving van alle heern van Wisch (1285-1486)]
* [http://www.geldersekastelen.nl/ Geldersche kastelen]
* [http://www.kasteleninnederland.nl/kasteel163.php Kastelen in Nederlaand: lieste met publikasies oaver kasteel Wisch]
 
bronne:
*Dit artikel of ne eerdere versie doarvan is dealsdaels oavernommen van: WikiTerborg, [http://www.wikiterborg.nl/wiki/index.php?title=Kasteel_Wisch Kasteel Wisch]
 
[[Kattegerie:Achterhooks_artikel]]