Verskil tüsken versys van "Ekonomie"
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Regel 15:
#In ne ''gemengde ekonomie'' wörd de verdeling esteurd oawer eloatn an de wisselwoarking tusken vroage en anbod. As t slim mis lik te goan geet de regearing zik dr met bemöain. Dit wörd rechtevoort in de meeste laandn zo doan.
==Krapte==
De ''krapte'' of ''beteunheaid'' van middeln en t behear doaroawer is de vroagstellige vuur ekonomiese weetnskop. Disse weetnskop zoch noar de meest geskikte verdelige van ''krapte''. Krapte hef hier niks te maakn met ''tekort'', mer mear met ''nit aaltied eawnvölle vuur haandn''. Thema's hierbie zeent produksie (maakn), distribuutsie (verspreaiding), walvoart en verbroek. Umdet leu (en bedriewe) nit alns tegelieke köant kriegn, mut ze kiezn. Det neumt ze ekonomies haandeln.
==Prieze==
Um de faktoorn te bekiekn dee't disse keuzes bepoalt, kik de ekonomiese weetnskop völle noar de prieze van middeln. Ekonomie wörd vake ezeen as ne studie van de ruil. Alns wa'j neudig hebt is te kriegn teegn ne bepoalde ruilpries. A'j etn weelt hebn, mu'j doar geeld vuur inruiln. A'j geeld weelt hebn mu'j doarvuur hen woarken (oewe tied en krachten inruiln). A'j vuur oew geveul völle mut inleawern en dr weainig vuur wier kriegnt, neum iej detgenne wa'j weelt hebn "nen hoogn pries" of "deur". A'j völle vuur weainig kriegnt neum iej det "goodkoop" of "vuurdelig".
==Vroage en anbod==
De Ekonomie dreeit um twee vroagstukke:
Ten eerste he'j de anbodkaante van t ekonomiese stelsel. Anbod is te maakn met 4 produksiefaktoorn.
*arbeid (t woark)
*kapitaal (geeld)
*natuur (groond, of natuurlike hulpbronn)
*oondernemmerskop (de leaiding)
Bie de Anbodkaante van de ekonomie geet t um t maakn van godern en dienstn (middeln). Vuur de inzet van al disse produksiefaktoorn steet ne beloning: teegnoawer arbeid steet loon, teegnoawer kapitaal steet reante, teegnoawer natuur/groond steet pacht en teegnoawer oondernemmerskop steet weenst.
Ten tweede he'j de Vroagkaante van t ekonomiese stelsel. De vroage besteet oet de besteadings van de verbroekers (verbroek), produseerders (investerings), oawerheaid (oawerheaidsoetgaawn, bv. weagnverbettering) en boetnlaand (oetvoer).
Op de moarkt komt disse twee kaantn bie mekoar, woerduur't de pries van n produkt ontsteet. Prieze geewt de ''krapte'' an. Bie de oawerheaid wörd de priesvörming steurd duur politieke beslissings. Ofhaankelik van wat de stoat nog in de knippe hef, kan dr ekocht wordn.
| |||