Verskil tüsken versys van "Krim-Goties"

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
KGeen bewerkingssamenvatting
Geen bewerkingssamenvatting
Regel 2:
t '''Krim-Goties''' is n [[Germoanse toalen|Germoans]] [[dialekt]] dat tot t eand van de [[18e eeuw|18e aiw]] sproken wuir deur [[Goten]] ien isoleerde gebieden van de [[Krim]] (naauw ien [[Oekraïne]]).
 
Ien de eerste helfthaelft van t eerste [[millennium]] zworven de Goten oet over hail [[Europa]]. VertrekkendZe vanoet [[Skandinoavië]]vertrokken nog veur de joartelling, kwamenvanoet ze[[Skandinoavië]] en kwamen ien t midden van de [[3e eeuw|3e aiw]] ien [[Ruslaand|Zuud-Ruslaand]] aan. Ien de [[4e eeuw|4e aiw]] moestenmozzen de Goten liek as veule aandere [[Germaonen|Germoanse]] [[stamme]]n roemte maoken veur de [[Hunnen]] en begon de trek noar t westen.
 
Toch binnen de Gotiese sporen ien Zuud-Ruslaand nait veur aaltied oetwist. Dat bliekt oet n aantel bronnen van de [[9e eeuw|9e]] tot de [[18e eeuw|18e aiw]]. Der is maor ain bron dij wat meer informoatsie over de toal zölf geeft: n braif van de [[Vlaanderen|Vloamse]] diplomoat [[Ogier Gisleen van Busbeke]] (1522 – 1592), dij ien de periode 1554 – 1592 gezantgezaant was ien [[Konstantinopel]], oet 1562 en veur t eerst publiseerdoetbrocht is ien 1589, geeft n opsommen van n tachtigtal woorden en n laid dat ien dij toal zol wezen.
 
Busbekes informoatsie is ien n aantel opzichten twiefelachtig: zien bronnen wazzenwuiren nait onbetwistdeur elkenain erkeand (de ain was n [[Griekenland|Griek]] dij Krim-Goties as tweide toal kendekeande, de aander n Goot dij zien moudertoal veur t [[Grieks]] had opgeven had); verderwieder is der de meugelkhaid dat Busbekes beschrieven deur zien eigenaigen [[Vloams]] beïenvloud worden is: der binnen onbetwistboareoverdudelke fouten ien de drokte tekst, dij onzeozze ainigste bron is.
 
Toch is veul van de woordenschat dij deur Busbeke optekend wuir onmiskenboar Germoans.
Regel 27:
|-
||''Schwester''
||"zusterzus"
||'''swistar''' (v.)
||Engels ''sister'', Duuts ''Schwester'', Zweeds ''syster''
Regel 51:
||Engels ''go'', Duuts ''gehen'', Zweeds ''gå''
|-
|colspan="4"|Busbeke vermeldt ook n aantel woorden dij hai nait herkendeherkeande, maor woarvan wie naauw overainkomende Germoanse woorden hebben:
|-
||''ano''
Regel 59:
|-
||''malthata''
||"zeizai, sprakpraotte"
||<small>(onbekend)</small>
||Old-Engels ''maþelode'', Zweeds ''mälte'' (archaïesolderwets), vergeliek ook t Limbörgs/Keuls Platt/Rienlaands/Nederfrankies: "moele(n)/mule(n)" ien vleden tied: "moelde".
|}
 
Houwel de oorspronkelke kwalifikoatsie van dizze toal as Goties vermoedelk meer op etniese dan toalkundige gronden berust - dat wil zeggen de sprekers wazzen Goten dus moestmos de toal ook Goties wezen - dailt ze n aantel dudelke fonologiese ontwikkelens mit t Goties oet de Biebelvertoaling van [[Wulfila]]. t woord ''ada'', "aai" ([[Zweeds]] ''ägg'') het de typies Gotiese verstaarking van de [[Oergermaans|Proto-Germoanse]] *-jj- ien -ddj- (zo as ien Wulfila-Goties ''iddja'' "gong" van t Proto-Germoanse *''ejjon''). "Aai" ien t Proto-Germoans is *''ajja''.
 
Der binnen ook veurbeelden van kenmaarken dij ien Krim- en Wulfila-Goties bewoard bleven binnen, maor dij ien de [[West-Germoanse toalen|West-]] en [[Noord-Germoanse toalen]] veraanderd binnen. Bieveurbeeld, zowel Krim- as Wulfila-Goties beholden de Germoanse /z/ as [[sibilant]], wielst dit ien aal aandere Germoanse dialekten n /r/ worden is.