31.474
bewarkingen
K (r2.7.2) (bot aanders: af:Eerste Germaanse klankverskuiwing, de:Erste Lautverschiebung, vls:Êeste Germôansche Klankverschuvienge; cosmetische wiezigingen) |
Geen bewerkingssamenvatting |
||
Mit de '''eerste Germaanse klaankverskoeving''' (ok de [[Wet van Grimm]] nuumd) wordt ien onderskeid tussen de [[Germaanse taelen]] en t [[Proto-Indo-Europees]] (''PIE'', de gezaemelike
beskreven. Disse [[klaankverskoeving]] wordde rond [[1822]] definitief uutwarkt deur [[Jakob Grimm]].
De wet van Grimm beskrieft n riege overienkomsten tussen partie [[plofklaank]]en en [[wriefklaank]]en van de Germaanse taelen en plofklaanken van aandere Indo-Europese taelen (Grimm bruukte veural t [[Latien]] en [[Grieks]] as referensie). Tegenswoordig wordt de wet van Grimm omskreven as de verzaachting van plofklaanken ([[lenisie]]
* Proto-Indo-Europese [[stemloos|stemloze]] plofklaanken veraanderen in stemloze wriefklaanken:
|}
Disse Germaanse "klaankwetten",
De Germaanse *b- (t strepien wil zeggen: woordbeginnend) komt bi'jgelieks meerstal overien mit de [[Latien]]se *f-, de [[Grieks]]e ''p<sup>h</sup>-'', de [[Sanskriet]]se ''b<sup>h</sup>-'', de [[Slaviese taelen|Slaviese]], [[Baltiese taelen|Baltiese]] of [[Keltiese taelen|Keltiese]] ''b-'', en gao zo mar deur, wielst de Germaanse *f- meerstal overienkomt mit de Latiense, Griekse, Sanskrietse, Slaviese en Baltiese ''p-'' en mit
Der bin n peer uutzunderings op de wet van Grimm die in bovenstaonde veurbielden buten beskouwing leuten bin die deur Grimm al beskreven weren en laeter deur aandere [[taolkunde|taelkundigen]] uutwarkt wordden. De meerst opvalende
== De wet van Verner ==
Neffens de wet van Grimm zollen de [[Indo-Europese taelen|Proto-Indo-Europese]] stemloze plofklaanken p, *t en *k overien moeten kommen mit de Proto-Germaanse *f, *þ (th-klaank) en *x (ch-klaank). In de meerste gevalen klopte dit mit de
Verner kwam deraachter dat as de Proto-Germaanse stemloze wriefklaanken *f, *þ en *x daolik veurof gaon wordden deur n klemtoonloze lettergrepe, ze stemhebbend wordden en respektievelik *b, *d of *g wordden. Verner onderzocht of dit fenomeen vaeker veurkwam en kwam deraachter dat t zelde gold veur de *s, die verskeuf naor *z.
|