|
[[Ofbeelding:Siaradwyr y Gymraeg ym Mhrif Ardaloedd Cymru.png|thumb|250px|Antal sprekers van 't KymrischKumries in percentenpersenten, per gebied in [[KymriëKumrië]]]]
't '''KymrischKumries''' of '''WelsWallisies''' (in de taal zelf: ''Cymraeg'', [[Engels]]: ''Welsh'') is eenn [[KeltischeKeltiese talen|KeltischeKeltiese taal]], deedie veural espreuken wonnenwörden in [[KymriëKumrië]] deur eenn deel van 't [[KymriërsKumriërs (volk)|KymrischeKumriese volk]].
't Is bekend deur [[glos]]sen vanofvanaof de [[9e eeuw]]. De taal beheurt tot de [[KeltischeKeltiese talen]] en is verwantverwaant mit 't [[Iers-GaelischGallies]], 't [[Bretons]], 't [[CornischKornies]], 't [[Manx-Gaelisch|Mans]] en 't [[Schots-GaelischGallies]]. 't WonnenWörden eschreven in de KymrischeKumriese variaant van 't [[Latains alfabet|Latiense alfebetalfabet]].
Over de hele wereld bin der ongeveer 700.000 meensen deedie KymrischKumries praoten, veurnamelijkveurnamelik in [[KymriëKumrië]] zelf (611.000), [[Engelaand (regio)|Engelaand]] (133.000) en [[Chubut (previnsieprovinsie)|Chubut]] in [[Argentinië]] (5.000). Der bin oek kleine gemeenschappen in [[Verienigde Staoten van Amerika|Amerika]] en [[KannedaKanada]]. In [[2004]] wönnenwördden 't deur 21,7 % van de bevolking espreuken, een stieging mit 2 % sinds [[1991]]. AlsmarAlsmer meer meensen praoten KymrischKumries, allewel 't altied tweetalig is - ze praoten oek [[Engels]] of, in Argentinië, [[Spaans]]. 't KymrischKumries wonnenwörden veural espreuken op 't plattelaand van [[KymriëKumrië]], in 't noorden en in 't wessenwesten. Daor is disse taal vake oek gedeeltelijkgedeeltelik de onderwiestaal op de legere schoelen. 't Hoogste antal sprekers vie-'j in 't gebied [[Gwynedd]], waor 76,1% van de bevolking KymrischKumries as moerstaal hef. Disse taal ma-'j neetniet deur mekaar haolen mit de [[KymrischKumries-Engelse dialekkendialekten]], dit bin Engelse dialekkendialekten deedie espreuken wonnenwörden in KymriëKumrië en bin dus neetniet KeltischKelties.
De KymrischeKumriese grammaticagrammatika en uutspraak binis naor consequentsekuur. De op twee nao langste plaosnaamplaotsnaam ter wereld is in 't KymrischKumries: [[Llanfairpwllgwyngyllgogerychwyrndrobwllllantysiliogogogoch]]. 't Is eenn samenstelling deedie steet veur: "De karke van de heilige Maria in de luwte van witte haozebomen bie de dreikolke bie Sunte-Tysilio's rooie grotte."
LiteraireLiteraere teksenteksten in 't KymrischKumries bestaon àal sinds 1100. Op hejen is der eenn [[KymrischeKumriese literetuurliteratuur|bleuiende literetuurliteratuur]] in 't KymrischKumries.
* VanofVanaof 1982 is der oek een Kymrischtaligen tillevisiezender in de Kumriese taal: [[S4C]].
* Op 9 meert 2008 wönnenwördden bekend emaakemaakt dat 't '''KymrischKumries''' eenn coko-officiëleoffisiële staotus kriegkrig binnen de [[Europese Unie]]. Dat betekent dat burgers 't KymrischKumries maggen gebruken as ze mit ene gaon praoten of schrieven van de Europese instellingen.
== Geschiedenisse ==
De oudste nog bekende bronnen van 't KymrischKumries gaonbin weer tot inuut de [[6e eeuw]]. De taal uut deedisse periode wonnenwördden oek wel Vrog- KymrischKumries eneumd. Hiervan is minniet over-eblevenzo veule overebleven. Van de [[9e eeuw]] tot de [[11e eeuw]] was dat Oud- KymrischKumries. Van de [[12e eeuw|12e]] tot de [[14e eeuw]] is dat Middel- KymrischKumries. Daornao kumpkömp 't MedernMoedern- KymrischKumries, dat in twee periodes verdeeld kan wonnenwörden. Van de [[14e eeuw|14e]] tot de [[16e eeuw]] eenn Vrog- MedernMoedern- KymrischKumries en daornao eenn Laot- MedernMoedern- KymrischKumries dat begun bie de [[Biebel]]vertaling van [[William Morgan]] in [[1588]]. ▼
▲De oudste nog bekende bronnen van 't Kymrisch gaon weer tot in de [[6e eeuw]]. De taal uut dee periode wonnen oek wel Vrog-Kymrisch eneumd. Hiervan is min over-ebleven. Van de [[9e eeuw]] tot de [[11e eeuw]] was dat Oud-Kymrisch. Van de [[12e eeuw|12e]] tot de [[14e eeuw]] is dat Middel-Kymrisch. Daornao kump 't Medern-Kymrisch, dat in twee periodes verdeeld kan wonnen. Van de [[14e eeuw|14e]] tot de [[16e eeuw]] een Vrog-Medern-Kymrisch en daornao een Laot-Medern-Kymrisch dat begun bie de [[Biebel]]vertaling van [[William Morgan]] in [[1588]].
== Uutgaonde verwiezing ==
* [http://website.leidenuniv.nl/~jongelingk/projects/wlshintr/welshgrammar/wg00les.html KymrischeKumriese grammaticagrammatika veur beginners]
{{Interwiki|code=cy|naam=KymrischeKumriese}}
{{Dia|DisseDit paginastuk is eschreven in 't [[Nunspeets]], in de [[Algemene Nedersaksiese Schriefwieze]]}}
{{Commonscat|Welsh language|KymrischKumriese taal}}
[[Kattegerie:West-Veluws artikel]]
| 