Verskil tüsken versys van "Achterhooks"

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Droadnaegel (Oaverleg | bydragen)
K Mal ver-ANS-t
Droadnaegel (Oaverleg | bydragen)
ver-ANS-t
Regel 5:
| ofbeelding = Achterhooks.png
| umskrieving = t Achterhookse taalgebeed
| naam_anders = Plat, TweantsTwaents-GroafschopsGraofschops, Gelders-OaveriesselsAoveriessels
| laand = [[Nederlaand]]
| gebeed = Achterhook
| sprekkers =
| dialekte = Duur Jo Daan inedeeld as:
*[[TweantsTwaents-GroafschopsGraofschops]]
*[[Gelders-OaveriesselsAaveriessels]]
| klassifikatie =
[[Indo-Uropees]]
Regel 18:
***[[Nederduuts]]
| skrift = t [[Latiense alfabet]]
| staotus = t Achterhooks wörd ezene as dialekt van t [[Nedersaksisch|Nedersaksies]]
| iso1 = n.v.t.
| iso2 = nds
Regel 27:
}}
 
'tT '''Achterhooks''' is eenn [[NedersaksischNedersaksies]] [[dialekt]] dat epraot wöd in den [[Achterhook]] ([[Gelderlaand]], ten oosten van den Iessel).
 
In disse streektaal (of sproakespraoke) bunt völle varianten. In et noorden en oosten lik et Achterhooks stark op et [[Tweants|TwentsTwaents]] of [[Sallaands]]. Veur et spellen van ett Achterhooks en Liemers wödwörd vake de [[WALD-spelling]] van ett Staring instituut gebroekt.
<br />
Zee ok: [[Achterhooksen sproakgidstaalwiezer]]
 
== Kenmarken ==
 
EtT Achterhook hef net as meer Nedersaksiese sproaken,spraaken unn eenheidmeervoldeenheidsmeervold op -t:
 
=== TeggenswoardegeTeggenswaordige tied ===
==== Lopen ====
''enkelvold:''
Regel 49:
:zee loopt (W'wiek: lopet)
 
=== VerleednVerleden tied ===
 
In de verleednverleden tied, hef et Achterhooks in alle personen 'n oetgang op -en veur zwakke warkwoorden, veur starke warkwoorden wödwörd veur den eersten en daarden persoon de -en oetgang vort-eloatenelaoten: ik warken, ik leep, hi-j leep, zi-j leepen.
 
 
=== Volteuid deelwoarddeelwoord ===
Et Volteujdvolteuid deelwoord krig ett [[Vuurplaksel|veurvoegsel]] e- (bev. elopen, ewest). Veur zwakke warkwoordn is ett achtervoegsel -t: ik heb ewarkt, voor starke warkwoorden meesttiedst -en: elopen
 
 
Veur meer oaver dit onderwarp zeet: [[Achterhooksen taalwiezer]]
 
=== UmlautUmluud ===
Een ander kenmark is deden [[umlautumluud]](umlaut) bi-'j verkleinwoorden en meervoldsvormen (vergeliekboarvergeliekbaor met ett Duuts):
:hond - höndjen - hönde (Wenters(wiek): hond - hundeken - hunde)
:hand - händjen - hende (Wenters: hand - händeken - hande)
Regel 74 ⟶ 73:
laot dienen name eheiligd worden;
laot dien könninkriek kommen;
laot dienen wille ebeurengebeuren
op de eerde zo as in den hemel.
Gef uns no uns dageliks brood
en vergef uns unze scholden
zo as ok wi-'j vergaevet
wel bi-'j uns in de schold steet;
en breng uns neet in verzeuking,
maor maak uns vri-'j van 't kwaod.
Want van Di-'j is et könninkriek
en de krach en de glorie
no en alle dage.