Verskil tüsken versys van "Stadsgrunnegs"
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Regel 52:
==Kenmarken==
t Stadsgrunnegs was oorspronkelk de toal dij de boasis vörmd har veur de aandere Grunnegse dialekten. In de 14e eeuw nam dit dialekt lanksoam t [[Frais]] oet de [[Ommelanden]] over. In dij tied het t Stadjers woarschienlek veul leken op t hedendoagse [[Westerkertaaiers]]. Ook doar zigt man verschillende kenmarken dij tegenswoordeg nog aal in t Stadjeders veurkomen, mòr nait in de andere Grunnegse dialekten. Woarschienlek bestonden toun ook de klanken ai en ou veur de zudelke ie/ee en uu/oe nog nait. Dizze binnen loater vanoet de Ommelanden en Westfoalen in t Stadjers terechte kommen. t Stadsgrunnegs is stark verwant an t [[Noordvelds]] dat ook wel tot t Grunnegs rekend wordt. Toch zollen t Stadjeders en Noordveld nooit hailemoal identiek an t Zuud- of Midden-Drènts west hebben. Der zol altied al n Fraise, of [[Invaeoons]]e invloud west hebben. Ook het t Stadjers n grote invloud had op t ontstoan van t Veenkelonioals. Deurdat t törf oet de Veenkelonies apmoal noar of via Stad verscheept wer, wer t Veenkelonioals inspoten mit Stadjerse toalkenmarken, zo as de -e achter veul vrauwliekse woorden zo as "stoule", "deure" en "toene".
Der binnen twai kenmarken woar t Stadjeders deur ander Grunnegers altied vot an herkend wordt. De eerste is de ai-klank, woar de ander Grunnegse dialekten (nait t Westerkertaaiers) ie hebben. Woorden as ''wie'', ''kwiet'' en ''bie'' worden op zien Stadjeders ''wai'', ''kwait'' en ''bai''. t Twaide kenmark dij t Stadjeders typeert is de ai-klank woar de aander Grunnegse dialekten (nait t Westerkertaaiers), ui hebben. Woorden as ''gruin'', ''ruip'' en ''zuiken'' worden op zien Stadjeders ''grain'', ''raip'' en ''zaiken''. Dit komt òf en tou ook nog wel veur bie olle mènzen in t [[Oldambt]]. n Ander, minder overdudelk kenmark is dat t Stadjeders meer veurin de mond proat wordt as de andere Grunnegse dialekten. Zo klinkt de 'ai' meer as n lank oetsproken 'ij' en bestoan der hoast gain lange aa's. Ook wordt de oa minder daip oetsproken as in de Ommelanden. De Stadjerse oa klinkt meer as de [[Drèents|Drèntse]] ao. n Grammatikoale biezunderhaid van t Stadjeders is dat de twaide persoon meervold, 'ie', nait veranderd is in 'joe', zo as dat wel in de rest van de pervìnzie gebeurd is. Net as in t [[Westerwoolds|Westerwòlds]] vervalt de -en achter t warkwoord as t warkwoord veur 'ie' te stoan komp, dus op t [[Hoogelaand|Hogeland]] wordt zègd "deden ie", "mainen ie", "kieken je" en in Stad wordt zègd "deed ie", "main ie" en "kiek je". Veur de gemiddelde persoon oet de Ommelanden klinkt t Stadjeders wat Drènts-achteg.
| |||