Verskil tüsken versys van "Boeked"

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
K Boeked is ewiezigd over de deurverwiezing Boeket (Fagopyrum esculentum) hinne
Geen bewerkingssamenvatting
Regel 1:
[[Ofbeelding:Fagopyrum esculentum seed 001.jpg|thumb|250px|Boekedzaod]]
[[Ofbeelding:Fagopyrum-esculentum.JPG|thumb|250px|Boeked tussen gele lupine]]
'''Boeked''' ([[Latien]]: ''Fagopyrum esculentum'') is eenn cultuurgewaskultuurgewas dat werschienlijkwarschienlik ofkomstig is uut eenn vrie dreug deel van [[Volksrippebliek China|China]], en meer in 't biezoender eenn gebied dat an [[Mantsjoerije]], [[Mongolië]] of [[Tibet (gebied)|Tibet]] grenst. 't Beheurt tot de femiliefamilie van de [[Polygonaceaeduzendknuppen]] (duzendknuppen''Polygonaceae''), waortoe oek de [[zwaoluwtong]], [[paarzikkruudparzikkruud]] en [[varkensgres]] beheuren. 't Is eenn [[eenjaorige plaante|eenjaorige plant]] mit eenn holle rechtopgaonde rooie stengel, die meerdere keren vertakt is. De [[blaojen]] bin driehoekig tot hartvormig.
 
De bleui begint al in eenn jong stadium, soms al nao zes weken, en gaot dan 25 tot 30 dagen deur. De bloemen bin in langstelige plumemplumen egroepeerd, wit tot rozeraoze van kleur, en bevatten veul [[nectarnektar]]. Op aarmearme groenden bereikt boeked eenn heugt van 50 centimetersentimeter. Veurdat de bleui stopt bin der al riepe vruchten.
 
't Eetbaore zaod zit an dunne steeltjessteultjes die in riepe toestand makkelijkmakkelik loslaoten. 't Het eenn meel- en eiwitrieke inhoud, dat eenn bietjen op [[klever]] liekt. Der waren vrogger twee rassen bekend: op de veengroenden de Staphorster bruunzwarte en op de zandgroenden de BraobanseBraobantse grieze boeked. De rassen van tegesworigtegensworig producerenproduseren minder nectarnektar as de ouwe rassen. Bie 't beweren moet 't zaod dreug wezen want 't schimmelt gemakkelijkgemakkelik. Eén kilo zaod bevat ± 45.000 zaojen.
 
De vorm van 't boekedzaod komt staarkstark overeen mit die van [[beuk (boom)|beukenoetjes]], waor t zien naam oek an dankt (beuk + [[weit]]), al bin zebeukenoetjes eenwel bonkveul kleiner, oengeveer 6 millimeter lang. 't Zaod werdworde tot meel emalenemaolen, hoewel boeked beslist gien graon is. Boeked is eenn 'pseudograonhalfgraon'; de zaojen, 't meel en alle are of-eleide preduktenprodukten van boeked bevatten gien [[gluten]], minsen mit [[seuliakie]] kunnen t dus prima eten.
 
BoekedmeelBoekede meel bevat veul [[magnesium]], [[kalium]] en [[fosfor]]. 't Is voedzaam en licht verteerbaor. Tegensworig wort 't oek eteeld veur de [[geneeskunde]].
 
Boeked liekt eenn [[graon]]preduktprodukt, mar is 't dus niet. 't [[Meel]] dervan kan goed emengd worren mit dat van graonen. [[Pannekoek]]en van zo'n mengsel smaken iezig goed. Eroosterde boekedkorrels heten oek wel ''kasja'' en bin bekend uut de Oost-Europese keuken.
 
== Nedersaksisch[[Nedersaksies]] ==
* [[Drèents|Draents]]:
** ''boekweit{{small()|e}}'', ''booukweit'', ''boukwait''
** As diel van samenstelling ok ''gritten-''
* [[Grunnegs|Grunnigs]]: ''boukwaaite''
* [[Veluws]]:
** ''boeked''