Verskil tüsken versys van "Fernuus"
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
KGeen bewerkingssamenvatting |
|||
Regel 1:
n '''Fernuus''' is een apperoat um eten of water op te koken, brood of koeke in te bakken en t kan ok nog as verwarming dienen. In sommige fernuzen zat n warmwaterbak veur n soort sentrale verwarming.
=Geschiedenisse=
Koken of warm eten kloar maken is al zo old as der vuur is.
Wördden in de beguntied van de mensheid vleis boven een vuurtien eroosterd, later gungen ze eten koken in n iezeren pot. Nog weer later wörden in de huzen n schouwe emetseld mit n vuurrooster en n haal um de pot op te hangen.
Pas in de negentiende eeuw kwam t fernuus in zwang. Een gietiezeren kaste op poties mit een stookkaante en n oven um in te bakken. [[Ofbeelding:2008-08-17 kolen gestookt fornuis.JPG|thumb|right|Veurbeeld op veurmalig DRU-terrein]]
Links was t stookgedeelte mit n vuurdeurtien, luchtregelkleppe en n assela. Rechts was de oven mit een ovendeure. De bovenplate van dik gietiezer had n paar gaten veur de pannen of ketels. Die gaten kunden mit ringen, die mit n raand in mekaar völlen, groter of kleiner emaakt wörden, noar gelang de moate van de panne. Achterop n schörstienpiepe veur de ofvoer van de rook.
Meestal zat veurlangs n stange zoda'j oezölf of oen kleren niet brandden an de hiete plate. Loater kwamen der ok wat luxere fernuzen, mooi emailleerd en soms mit versierings of platies der op.
| |||