Nietzsche wed eboor'n ten zuudwest van Leipzig. Hi-j was de zönne van Karl Ludwig Nietzsche, disse kearl was 'n [[dominee]], en is störf'm op [[30 juli]] [[1849]]. In [[1850]] verhuuz'nverhuust de familie noar [[Naumburg (Saale)|Naumburg]]. De zusse van Nietzsche [[Elisabeth Förster-Nietzsche|Elisabeth]], die noa zien dood een belangrieke röl hef espeult bi-j de receptie van zien wark, was twiej joar jönger. Hi-j brach 't grootse deel van zien vroggervroggere joar'n deur tuss'n vief vrouwluu: zien moe Franziska, Zien jönger zusse Elisabeth, zien opoe van moe's kaante, en twiej on'etrouwde meuje.
Nietzsche studeer'n körte tiettied [[theologie]] an de universiteite van Bonn, marmaar gung aover op [[filologie]] en raakte vertroowd mitmet de klassieke literatuur en filosofie. Hi-j vervolvervöl'ng denne an de universiteite van Leipzig. In 1869 wed hu in [[Bazel-Stad|Bazel]] [[hoogleeroar]] an de universiteite van Bazel.
De mieste deskundig'n gung'n er töt veur kört van uut dat de giestlukkegeestlijke oftakeling die 'm de leste tien joar van zien leef'm onproductief maak'n, het gevölg was van
syfilis. Recente weet'nskappelukkenschappelijke inzich'n hebt hieran twiefel eze'jd, an gezien bi-j syfilitische dementie de dood deurgoans intredt tuss'n de drieje en de vier joar noadat de bacterie de harsens hef an 'etas, terwol Nietzsche vanof de ierste symptoosymptoom'mn van zien woanzinwaanzin nog elf joar te leef'm had. Ok hef niemaand ooit de diagnose 'esteld dat Nietzsche an syfilis leud.
Noa joar'n zieke op berre te hebb'm 'elee'ng overleud Nietzsche op vief'mvieftig-joarige leeftietleeftied.
