Verskil tüsken versys van "Friedrich Nietzsche"

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Nickg19 (Oaverleg | bydragen)
Geen bewerkingssamenvatting
Nickg19 (Oaverleg | bydragen)
Geen bewerkingssamenvatting
Regel 2:
'''Friedrich Wilhelm Nietzsche''' ([[Röcken]], [[15 oktober]] [[1844]] – [[Weimar (Thüringen)|Weimar]], [[25 augustus]] [[1900]]) was een beruumde en invloedrieke [[Duutslaand|Duutse]] [[filosoof]] en [[filologie|filoloog]].
 
== Leef'msloopLevensloop ==
Nietzsche werd geboren ten zuudwest van Leipzig. Hi-j was de zönne van Karl Ludwig Nietzsche, disse man was een [[dominee]], en is estörven op [[30 juli]] [[1849]]. In [[1850]] verhuust de familie naor [[Naumburg (Saale)|Naumburg]]. De zus van Nietzsche [[Elisabeth Förster-Nietzsche|Elisabeth]], die nao zien dood een belangrieke röl hef espeult bi-j de receptie van zien wark, was twiej jaor jönger. Hi-j brach 't grootse deel van zien vroggere jaoren deur tussen vief vrouwluu: zien moe Franziska, Zien jöngere zus Elisabeth, zien opoe van moe's kaante, en twiej onnetroowde meuje.
 
Nietzsche hef een körte tied [[theologie]] studeert an de universiteit van Bonn, maar gung over op [[filologie]] en raakte vertroowd met de klassieke literatuur en filosofie. Hi-j vervölgen denne an de universiteit van Leipzig. In 1869 werd hue in [[Bazel-Stad|Bazel]] [[hoogleraar]] an de universiteit van Bazel.
 
De mieste deskundigen gungen er töt veur kört van uut dat de geestlijke oftakeling die um de leste tien jaor van zien leven onproductief maakte, het gevölg was van
Regel 14:
== Nietzsches filosofie ==
[[Bestaand:Nietzsche1861.jpg|right|220px|thumb|Friedrich Nietzsche in 1861]]
Nietzsche werd stark beïnvleud deur de filosoof [[Arthur Schopenhauer]], wiens [[metafysica]] van de Wil hi-j min of meer overnam, 't kan dan wên dat hi-j dur aandere ethische consequenties an verbönd: waor Schopenhauer veur 'n ascetische 'apollinische' leefsholding was, daor was Nietzsche juustem een veurvechter van een 'dionysische' bevestiging van de levenswil. Dit striedlustige concept werd belichaomdbelichemd deur de ''[[übermensch]]''. Völgens de ''Leidraad Nederlaandse Spelling'' wördtwödt zelfstaandige naamwoorden uut 't Duuts in 't Nederlaands met 'n klenne letter eschreven: übermensch, schnaps, umlaut, edelweiss, apfelstrudel, aha-erlebnis. Het in de toekömst levende resultaot van de veurtdurende bevestiging van de wil töt macht, die zich töt de huudigehudige meens verholdt zo as de huudigehudige meens zich verholdt töt 'n aap. Disse gedachte vunnevind zien bekendste uutdrukking in 't book ''[[Also Sprach Zarathustra]]'', waorveur hi-j een töt dusvarre in de filosofie onbekende vörm hef ebruukt: op declamerende toon eschreven profeet klinkende fictie, waorin met name het royaal ebruuk van uutreup-tekens opvalt.
 
Ömdat Nietzsche rigoureus de anval inzette op de heersende ideen - inclusief die van umzelf - nuumde hi-j zich de ''filosoof met de haomer''. Wat dan ok, in dit verbaand, beruumd is ewördenewödden is de constatering dat God dood is (''Die fröhliche Wissenschaft'', §§ 108, 125 en 343). Meer in 't biezönder: de meense hef God dood emaakt. De levensontkennende slaovenmentaliteit van de jeuds-kristelijke tradisie hef völgens Nietzsche offedoan. Nietzsche was van miening dat de slaovenmoraal was önstaon as verzet tegen de heersende orde. Drumme poneerde Nietzsche 't slaovenmoraal as een moraal de een externe oorzaok hef. Hier tegen-overaover stelt hue de heersersmoraal, de moraal die zönder invleuden van buutenof önstönd. De slaovenmoraal is immers tegen de heersersmoraal ekeerd. De heersersmoraal is de moraal veur diegenen die zich as stark, mooi en veurnaom erkent. De sloavenmoraal stiet in de ogen van Nietzsche symbool veur alles wat zwakzwäk is. maar veural sluw.
 
Nietzsches deenken is een voortdurende herwaordering van 't veurofgaonde met de kennelijke beduuling uutendelijk elke metafysica en moraal achter zich te loaten.