Verskil tüsken versys van "Liberië"

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Geen bewerkingssamenvatting
K Körtere zinn
Regel 24:
De '''Reppubliek Liberië''' is n laand in [[West-Afrika]]. t Greanzet an [[Sierra Leone]] in t westn, [[Guinea]] in t noordn en [[Ivoorkuste]] in t oostn. De kustliene van Liberië besteet heuwdzakelik oet [[Mangrove]]bos, terwiel t wat dunner bevolkte binnlaand besteet oet besteet oet bosn dee't geleaidelik oawergoat in dreugere grösvlaktes. t Laand hef 40% van t [[Hoog-Guinese Reagnwoud]]. Liberië hef n heet eawenaarsklimaat, met völle reagn tusken [[mei]] en [[oktober]], en stoarke [[harmattan]]weende gedoernde de rest van t joar. Liberië hef n oppervlak van 111.369 km² en dr wont 3,7 miljoen leu. Dr wordt mear as 30 inheemse sproakn ekuierd, mer t [[Engels]] is de offisjele laandssproake en verbeendt de verskeaidene volker.
 
Net as [[Ethiopië]] is Liberië n Afrikaans laand oonder n [[Sahara]] wat nit esticht is tiedns de [[Europese kolonisasie van Afrika]]. Vuurjoar [[1820]] wör de strekke koloniseerd duur vrieje zwartn oet de [[Verenigde Stoaten]]; de meestn doarvan warn vroger [[slawerieje|slaawn]] ewest. Met hulpe van de [[Amerikaanse Kolonisasie Sosjeteat]], ne private organisasie wat geleuwn at vrogere slaawn gröttere vrieheaid en geliekheaid zoln hebn in Afrika, stichten disse immigraantn van Amerika n niej laand. Afrikaanse gevangenn van slaawnskepe wördn doar ook hen esteurd, in plaatse van det ze wierumme noar t eegne laand van oorsproonk ebracht wördn. In [[1847]] stichten disse kolonistn Liberië, en baseern de regearing op t model van de VS,. enZe neumn öare heuwdstad [[Monrovia]], noar [[James Monroe]], n viefden [[Presideant van de Verenigde Stoaten]] en vuuranstoand vuurstaander van de kolonisasie. De kolonistn, dee't de [[Ameriko-Liberiaann]] neumd wördn, leaidn de politieke en [[ekonomie|ekonomiese]] sektoorn van t laand.
 
t Laand gung an t moderniseern an noa [[1940]], noa at de VS dr in investeern gedoernde de [[Tweede Wereldoorlog]] en ekonomiese bevrieding oonder presideant [[William Tubman]]. Liberië was ene van de stichters van de [[Verenigde Nasies]] en de [[Organisasie vuur Afrikaanse Eenheid]]. Nen stoatsgreep in [[1980]] maakn n eande van de Ameriko-liberiaanse regearing en zorgen vuur t begin van politieke en ekonomiese onzekerheaid. Doarbie kömn nog twee achtereenvolgende [[börgeroorlog|börgeroorleuge]], woerbie't ongevear 250.000 leu umme kömn en de ekonomie nen fleenkn stoot kreeg. n Vreadesverdrag in [[2003]] maakn at dr in [[2005]] wier verkiezingn eheuldn wordn konn. Rechtevoort probeert dr Liberië wier boawnop te komn, met nog 85% van de leu dee't leawt oonder de [[internasjonale oarmoodsliene]].