Verskil tüsken versys van "Geschiednis van Grunnen"
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
K nieje naamruumte |
KGeen bewerkingssamenvatting |
||
Regel 1:
{{wiu}}
[[Ofbeelding:Kaart9.jpg|thumb|250px|Olle koart van Grunnen]]
'''Grunnen''' is zowel n [[stad]] as n [[provinzie]]. De geschiednis van
== Laandschopsvörmen ==
Tiedens
== Eerste minselke bewonen ==
De zaandroggen werren al sunt t [[Neolithicum]] (5000-2000 v. Kr.) bewoond deur minsken van Pre-Indogermoanse heerkomst. De [[Hunebedden]] (52 ien de Drint, 2 ien Grunnen) binnen doarvan bewies. t Noordelkste hunebed wer bie [[Delfziel]] vonden onder n dikke loag laim. Andere Grunnegse hunebed ligt bie [[Noordloarn]], vlak tegen grins mit Drint aan. Der mouten der meer wèst wezen, moar middelkerwies vuilen dij tin prooi aan stainnaskers. Ook aander [[archeologie|aarchiologische vondsten]] bevestegen dat der ien hudege Grunnen dou aal bewonen was.
Ien de vörrelke iedertied, [[600 v. Chr.|600]]-[[400 v. Kr.]] werren ook de leger legen laimgebieden bevolkt, deurdat zaandroggen laangsoam smaler werren. Sunt inde van de [[Bronstied]] (700 v. Kr.) haren zok aal meer [[Ingvaeones]] ien t gebied vestegd. Dizze volksstam van de Westgermoanen stamde oorspronkelk oet zudelk [[Skandinoavie]]. De noam Ingvaeones is oflaaid van de God [[Inguz]]. Inguz is aander noam veur de [[Germanen|Germoanse]] God [[Freyr]]. Stammen van Ingvaeonen wazzen [[Saksen (volk)|Saksen]], [[Fraizen]], [[Chauken]], [[Jutten]], [[Angeln]], [[Warnen]], [[Kimbren]] en [[Teutonen]]. de Fraizen wazzen t meest aktief ien t gebied dat nou de provinzie [[Grunnen (provinzie)|Grunnen]] is.
Doch kin tot periode 400-200 v. Kr. tou nait van n aigen Fraise bevolken sproken worden. Ien het gebied van het tegenwoordige Grunnen smolt de Fraise stam soamen mit de [[Foalen]], dij oorspronkelk oet gebied tin noorden van Ems stamden. Zai beheurden tot de [[Chauken]].
Vanôf 400-[[200 v. Kr.]] vonden veur t eerst dudelke kulturele veraanderns stee. Dizzent haren meugelk te doun mit de nije staaigen van zeespaigel, dij begon mit n nij waarm tiedpaark. Om de regelmoatege overstromen van heur hoezen, loater heur haile lougen, tegen te goan, begon de bevolken tuzzen [[Ems]] en [[Laauwers]] (tegenswoordeg Grunnen) kunstmoatege walen - zonuimde [[Wierde (toponiem)|wierden]] of warden - te baauwen. Ien Fraislaand tin oosten van Ems worden dizzent warften nuimd, en ien Fraislaand tin westen van Laauwers haiten zai [[Taarp]]en.
Dou zeespaigel nog wieder steeg en hierdeur meer en meer eernsege overstromens steevonden wer de hoogte van de wierden hierop aanpaast. Tegenswoordeg wordt dit tiedpaark verdaild ien perioden dij overainkommen mit staigen en doalen van zeespaigel en de moat van baauwaktiviteit aan de wierden.
Der worden drij verschillende perioden onderschaaiden: De eerste begon om en bie 500 v. Kr., de twijde om en bie 200 v. Kr. tot 50 n. Kr. tou en de daarde begon om en bie 700 noa Kr. Vanôf joar [[250]] steeg de zeespaigel zo vlot dat binoa aal bewoners de laimgebieden verluiten en der pas om en bie joar [[400]] veur t eerst weer terug keerden. Ien deursneden van wierden en taarpen, zo as dijent van Aizinge, binnen de verschillende loagen oet de verschillende tiedpaarken goud te onderschaaiden.
[[Kattegerie:Grunnegs_artikel]]
| |||