Verskil tüsken versys van "Evolutietheorie"
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Geen bewerkingssamenvatting |
Geen bewerkingssamenvatting |
||
Regel 19:
In 1858 ontving e 'n manuscript van Alfred Russel Wallace, waorin de evolutie van soorten deur druk uut de umgeving beschreven stund. Hooker zörgde d'rveur det 't manuscript van Wallace saomen met antekeningen en 'n brief van Darwin terechte kwam bi'j de Linnean Society. Later det jaor publiceerden dizze organisatie ''On the tendency of species to form varieties'', een gezaomenlijke presentatie van 't wark van Wallace en Darwin. In naovolging hierop versnelden Darwin de publicatie van zien uuteendelijke miesterwark ''On The Origin of Species by Means of Natural Selection, or the Preservation of Favoured Races in the Struggle for Life'', körtweg bekend as ''The Origin of Species''.
==De drie basisprincipes==
* Variatie
* Selectie
* arfelijkheid
In 1859 publiceerden Charles Darwin zien belangriekste wark ''On the origin of species''. De evolutietheorie die hierin beschreven stiet was revolutionair, umdet e beweerden det iedere soort is ontstaone uut 'n veurolder. Dit betiekent det soorten in de loop van de tied kunt veraanderen. Daornaost stelden Darwin det 't veurtplaantingssucces van 'n individu ofhangt van zien egenschappen en det allene de egenschappen die 't best in de umgeving past terechte kump in de volgende generatie. Daordeur past soorten zich stieds verder an. De evolutietheorie leunt op drie basisprincipes; namelijk variatie, selectie en arfelijkheid.
===Variatie===
Twi'j individuen van dezölfde soorte kunt stark op mekare lieken, maar bint nooit psies 'tzölfde. In de natuur kump klene verschillen (Darwin numde ze variaties) binnen 'n soort heel veule veur. Deenk maar iens an de egenschappen lengte en oogkleur bi'j meensen. Volgens Darwin bint variaties neudzakelijk veur 't optreden van evolutie. De-s ok makkelijk te begriepen: as alle individuen van 'n soort identiek zollen wezen, is d'r gien ruumte veur veraandering.
===Selectie===
Variaties geven anleiding töt selectie. Ofhaankelijk van de umgeving waorin 'n soort lef, bint sömmige egenschappen namelijk gunstig en aandere egenschappen naodelig. Een individu det veurnamelijk gunstige egenschappen bezit, hef 'n grotere kaans umme veul naokommelingen te produceren dan 'n individu met veul naodelige egenschappen. Darwin nuumden dit idee ‘'t veurtbestaon van de best passende’ (survival of the fittest). Daankzi'j dizze natuurlijke selectie kump d'r stieds meer individuen met de egenschappen die veur die umgeving veurdelig bint.
Naost natuurlijke selectie hebt dieren ok te maken met seksuele selectie. Ut uuterlijk van 'n mannechie zeg bi'j veul soorten iets over zien kwaliteiten. Op basis hiervan bepaolt 'n vrouwchie dan ok met wölk manneche zi'j naokomelingen wil kriegen. Natuurlijke selectie en seksuele selectie kunt met mekare in conflict kom. Zo bint mannechies die met 'n opvallend uuterlijk de andacht van vrouwchies wilt trekken daordeur wel extra goed zichtbaar veur vijaanden.
===Arfelijkheid===
Darwin wös nog nie hoe, maar hi'j begreep wel det plaanten en dieren egenschappen an mekare konden deurgeven. Daankzi'j de kruusingsexperimenten van Gregor Mendel, zeuven jaor later, en de opheldering van de chemische structuur van DNA in 1953 zagen wetenschappers an 't begun van de twintigste eeuwe in det selectie een genetische basis mus hebben. Veraanderingen (mutaties) in de genen van 'n individu zörgt d'rveur det d'r variaties binnen 'n soort ontstaot.
{{Dialekt|sdz}}
{{Bron|http://www.kennislink.nl/publicaties/darwins-evolutietheorie}}
[[Kategorie:Biologie]]
| |||