In 1859 publiceerden Charles Darwin zien belangriekste wark ''On the origin of species''. De evolutietheorieje die hierin beschreven stiet was revolutionair, umdat e beweerden dat iedere soort is ontstaone uut 'niene veurolder. Dit betiekentbetekent dat soorten in de loopelope der tied kunt veraanderen. Daornaos stelden Darwin dat 't veurtplaantingssucces van 'n individu ofhangt van zien egenschappen en dat allene de egenschappen die 't best in de umgeving past terechte kump in de volgende generatie. Daordeur past soorten zich stieds varder an. De evolutietheorieje leunt op drie basisprincipes; namelijk variatie, selectie en arfelijkheid.
===Variatie===
Twi'j individuen van dezölfde soorte kunt stark op mekare lieken, mar bint nooit psies 'tzölfde. In de natuur kump klenne verschillen (Darwin nuumden ze variaties) binnen 'n soort heel völle veur. Dèènk mar iens an de egenschappen lengte en oogkleuroogkleure bi'j mèènsen. Volgens Darwin bint variaties neudzakelijk veur 't optreden van evolutie. Da's ok makkelijk te begriepen: as alle individuen van 'n soort identiek zollen wezen, is d'r gien ruumte veur veraandering.
===Selectie===
Variaties geeftgef anleiding töt selectie. Ofhaankelijk van de umgeving waorin 'n soort leeft, bint sömmige egenschappen namelijk gunstig en aandere egenschappen naodelig. Een individu dat veurnamelijk gunstige egenschappen bezit, hef 'n grotere kaanse umme veul naokommelingen te produceren dan 'n individu met veul naodelige egenschappen. Darwin nuumden dit idee ‘'t veurtbestaon van de best passende’ (''survival of the fittest''). Daankzi'j dizze natuurlijke selectie kump d'r stieds meer individuen met de egenschappen die veur die umgeving veurdelig bint.
Naost natuurlijke selectie hebt dieren ok te maken met seksuele selectie. 't Uuterlijk van 'n mannechie zeg bi'j veul soorten iets over zien kwaliteiten. Op basis hiervan bepaolt 'n vrouwchie dan ok met wölk mannechie zi'j naokommelingen wil kriegen. Natuurlijke selectie en seksuele selectie kunt met mekare in conflict kommen. Zo bint mannechies die met 'n opvallend uuterlijk de andacht van vrouwchies wilt trekken daordeur wel extra goed zichtbaar veur vijaanden.
