[[Bestaand:Baptistery.Arians06.jpg|thumb|De koepel van 't [[Baptisterium van de arianen]] in Ravenna, met 'n scène van de deup van Jezus.]][[Bestaand:Constantine burning Arian books.jpg|thumb|Constantijn de Grote en 't Concilie van Nicea verbraan ariaanse boekn, ofbeelding uut ca. 825.]]
't '''Arianisme''' was, naos 't [[Katholicisme]], 'n invloedrieke streuming in 't vrogge [[christendom]]. De name is of-eleid van [[Arius]] (256?-336), de veurman van de deenkrichtingdeankrichting. De stromingstreuming accepteertaksepteert 't dogma van de [[drie-ienheid]] nie. Zowel [[Jezus]] as de [[Heilige Geest]] bint volgens Arianen scheppingenscheppings van [[God]]. Jezus is onder-eschikt an God en de Heilige Geeste an God en Jezus. In de vierde eeuwe veroorzaakten de mening groten onrust onder de geleuvigen. ZeZi'j kregen de steun van völle [[bisschoppen]] en breidden zich snelle uut binnen 't riek. De belangriekste tegenstaander was Athanasius (295?-373).
==De leer==
OnderArius invloed van de Grieksen [[filesefie|filesofie]] en de [[gnostiek]] verwörp Ariusverwörpen de centrale gedachte dat Jezus, de Zeune van God, ok God zölf zol ween. Arius beweerdengungen der van uut dat Jezus 'n eersten eschapeneschaopen schepsel was. Zowel Jezus as de Heiligen Geest wöd ezieneziene as schepping van God de Va, diewölkn onder-eschikt bint. Jezus is hierbi'j allinnig onder-eschikt an God, terwel 'n Heiligen Geest onder-eschikt is an zowel Jezus as God. De leer dat Christus de zeune van God is en ok God zölf, is fundementeel veur 't Katholieken en Protestaansen kristliken geleuf.
==De verwarping en 't vervolg==
Tiedens Concilie van Nicea in 325 wördtwödt 't Arianisme offesjeel as ketteri'je bestempeld. In de [[geleufsbeliedenis van Nicea]] wördtwödt benaodrokt dat God en zien zeune ‘van dezölfde substaantie’ bint. Nao ‘Nicea’ blef de streuming zich uutbreiden. Tiedens 't Concilie van Constantinopel in 381 volgt 'n ni'je veroordeling. Keizer Theodosius I hef hier strenge op-etreden tegen de ‘ketters’ en rond 400 is 't Arianisme zo goed as verdwenen.
In oons tied wördtwödt nargensnarns melding emaakt van 'n herleving van dizzedisse zogenaamden ‘ketterse’ streuming. Toch bint d'rder signaolensignalen dat stieds meer (ex-) christenen de goddelijkegodlike oorspröng van Jezus betwiefelt. Dat betiekent nie dat zi'j van 'mhum ofschied nempnemt as hun geestelijkegeestliken leider en inspirator. Hi'j blef hun grote veurbeeld: ok as meensemeanse met meenselijkemeanslike fouten, ok as vermiend huwelijkspartnerhuwelikspartner van Maria van Magdala, ok as va van hun vermiende kind en zölfs as bronne van völle intermeenselijkeintermeanslike haat, nijd en moordparti'jen.
