Verskil tüsken versys van "Sint-Lambertuskarke (Hiemse)"

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Nickg19 (Oaverleg | bydragen)
Nickg19 (Oaverleg | bydragen)
Geen bewerkingssamenvatting
Regel 1:
[[Ofbeelding:Witte_Kerkje_Heemse.JPG|thumb|right|Sint-Lambrechts-Kerk, te Hiemse]]
 
De '''Sint-Lambertuskarke''' in [[Hiemse]] ([[Hardenbarg (gemiente)|Hanbarreg]], [[Overiessel]]), ok wel nuumd as ''Witte kärkienkarkie'' (Nederlaans: ''Witte kerkje''), is 'n karkgebouw van 'n Protestaanse Gemiente Hanbarreg-Hiemse. Disse karke beheurd töt 't arfgoed Hanbarreg.
 
==Oorsprong: Holt==
Um de eerste speuren van 't karkgebouw te ondekken mu-w terugge-gaone töt de 8e eeuwe. Um en naobi'j 750 n.Chr. kwamen de zendelings [[Lebuïnus]] en [[Marcellinus]] naor Noordoost-Overîessel um 't evangelie te predikken. Zi'j hebt nie arreg völle luu töt 't [[christendom]] bekeerd, zo as de heiligen verhalen oansoons dut vertellen.
 
Ok in Hiemse gebeurden dat (zo bliede zo as dat in 'n heiligen lee-ms van disse heiligen wörn verhaalt). Volngns geschiedschriever [[Brumanus]] warren de Hiemsenaren daor zo bliede met, dat zi'j 'n hoalten kapellechienkapellechie bouwd hebt. In wök jaor dat gebeurden wee-w nie, maa 't mut véúr 762 west wean, umdat Marcellinus in dat jaor uut de tied kommen.
 
De karke is waorschienlik op 'n [[Saksen (volk)|SaksischeSaksiese]] offerplase bouwd. De offerstiene die daor an herinnert, lig nog aait an de vôêtevoete van de karketoren.
 
==Oorsprung: Stiene==
Kört nao 't jaor 1200 wörn de Hiemser karke vervangn deur 'n stienen gebouw. Um de karke op 'n stewig ondergrond te bouwen, wörn groten zwarfkeien in de grond eplaast. Tussen disse stienrnstienen wörn veul specie an-ebracht.
 
Op de zwarfkeien met specie wörn de muren bouwd. Die muren warren maakt van iezeroerblokken. [[Iezeroer]] is 'n natuurstienenetuurstiene waorin veul iezer zit. Vrogger is 't in [[Sallaand]] völle gebruukt, umdat 't hier in groten hoeveulhedrnhoeveulheden veurkwamen. De stadsmure van Hanbarreg is ok maakt van iezeroer. Disse stiensoort haalden zi'j uut de berring van de [[Vechte]]. 't Wörn met schepen an-evoerd. Dat was nie aait zunder risico. In 1209 wörn der 'n gebedsdag hoalden veur de mannenkeerls die in neudweer warren verdrunken, toen zi'j stienen haalden veur de karke in Hiemse.
 
Later wörn de karkmuren maakt van [[bakstien|bakstiene]]. Men hef berekkend dat de karke waorschienlik 6,30 meter breed war en 15,50 meter laank. Vanof de [[19e eeuw|19e eeuwe]] is 't gebouw bepleisterd. Daordeur bint de iezeroerblokken nie meer te ziene.
 
==In 'n karke==
In 'nt karkekarkie hebt zi'j nog enkele opmarkelikeopmarklike veurwarpen.
Allereerst 'n eiken hoalten preekstoele, uut 1681. Dat jaortal is an-ebracht in 't 'plafond' van 'nde preekstoele.
daori'j ok 'n bewarkten deupvont van Bentheimer zaandstiene uut plm. 1200 (van 1681 töt 1937 stön he in 'n tuune van de pastorie!), enkele grafstienen (ingaank töt grafkelders van o.m. de Heren van Hiemse) en uuteraord de klokken.
 
In de toren, die trouwens eangndom is van de burglike gemiente, hangt tweeë klokken. De grootsen (de Sint Lambertusklokke) is maakt in 1520 deur Hendrick van Dortmund. Hi'j hef ok 'n kleanere klokke maakt, maa denne is in 1829 vervangn deur 'n ni'je. Neud-edwungn, umdat 't oorspronklikenoorspronklike exemplaorexemplaar deur laank en hard te luden tiedens 't zgn. karsluden in 1827 war ebarstenbarsten.
 
De klokke die in 1829 't kepotte exemplaar vervung is maakt deur de firma Petit en Fransen uut Aarle-Rixtel.
Regel 29:
[[Ofbeelding:Hardenberg Heemse Witte Kerk Offersteen.JPG|thumb|De zwarfkeije of, zo as an-enummn, de offerstiene. Welke lig bi'j de karketoorn.]]
 
Nao 'nde val van 't Romeinse Riek göngn missionarissen, waoronder de 8e-eeuwse missionaris Lebuïnus (nuumd: 'apostel der frîezen'), 't Saksiesen gebied binnen. Zi'j hoopten hier 't kristendom te brengn en waorbi'j deur de kristenen slim völle heiligdommen van de Saksen wörn of-ebreuken, heilige bomen wörn ummedale-haktgooit en heilige dieren wörn slacht. Maa van de Roomse Karke möchten de Saksen wel deurgaone met hunheure offeri'je, maa allinnig in 'nde ni'j gebouwde hoalten kärkieskarkies die op de plase van de oale heiligdommen wörn bouwd.
 
Op disse dezölfde meniere is ok 't Witte kärkienkarkie in Hiemse uut de grond reazen. Aait stiet nog steeds naos disse karke de oale offerstiene (waor op waorschienlik in laank verlidden tied völle 't ien 'n aander is offerd), waor over de volngnde legende bestiet:
 
" Hoewel de 10e eeuwse lee-msbeschrieving van 'nde heiligen Lebuïnus van [[Dèventer|Deempter]] (''Vita Sancti Lebuini'') nummens lös löt over vermiende meansenoffers, wul de volkslegende in en over Hiemse oansoons toch vertellen dat Lebuïnus op 'n maol tiedens zien zendingsreis in disse buurte 'n Saksies jonk red hef van 'n dood op 'n offerstiene, dit gebeurden waor noe 't hudigenhudige Witte kärkienkarkie stiet, en Lebuïnus zol net optied west wean: kört veur 't doondoen van 'nt offer. "
 
{{Bron|http://wittekerk.noordoosten.nl/}}