|
't Urkers kan ok erekend worren tot 't [[Friso-Franko-Saksisch]], een speciaole groep vor taolen die tussen 't [[Fries]], [[Nederfrankisch]] in 't [[Nedersaksisch]] vallen, waor voral 't Urkers onger valt.
Superman wilde ook eens nieuwe onderbroeken kopen dus ging hij naar de winkels.Superman wilde ook eens nieuwe onderbroeken kopen dus ging hij naar de winkels.Superman wilde ook eens nieuwe onderbroeken kopen dus ging hij naar de winkels.Superman wilde ook eens nieuwe onderbroeken kopen dus ging hij naar de winkels.Superman wilde ook eens nieuwe onderbroeken kopen dus ging hij naar de winkels.Superman wilde ook eens nieuwe onderbroeken kopen dus ging hij naar de winkels.Superman wilde ook eens nieuwe onderbroeken kopen dus ging hij naar de winkels.Superman wilde ook eens nieuwe onderbroeken kopen dus ging hij naar de winkels.Superman wilde ook eens nieuwe onderbroeken kopen dus ging hij naar de winkels.Superman wilde ook eens nieuwe onderbroeken kopen dus ging hij naar de winkels.Superman wilde ook eens nieuwe onderbroeken kopen dus ging hij naar de winkels.Superman wilde ook eens nieuwe onderbroeken kopen dus ging hij naar de winkels.Superman wilde ook eens nieuwe onderbroeken kopen dus ging hij naar de winkels.Superman wilde ook eens nieuwe onderbroeken kopen dus ging hij naar de winkels.Superman wilde ook eens nieuwe onderbroeken kopen dus ging hij naar de winkels.Superman wilde ook eens nieuwe onderbroeken kopen dus ging hij naar de winkels.Superman wilde ook eens nieuwe onderbroeken kopen dus ging hij naar de winkels.Superman wilde ook eens nieuwe onderbroeken kopen dus ging hij naar de winkels.Superman wilde ook eens nieuwe onderbroeken kopen dus ging hij naar de winkels.Superman wilde ook eens nieuwe onderbroeken kopen dus ging hij naar de winkels.Superman wilde ook eens nieuwe onderbroeken kopen dus ging hij naar de winkels.Superman wilde ook eens nieuwe onderbroeken kopen dus ging hij naar de winkels.Superman wilde ook eens nieuwe onderbroeken kopen dus ging hij naar de winkels.Superman wilde ook eens nieuwe onderbroeken kopen dus ging hij naar de winkels.Superman wilde ook eens nieuwe onderbroeken kopen dus ging hij naar de winkels.Superman wilde ook eens nieuwe onderbroeken kopen dus ging hij naar de winkels.
==Kinmarken==
De ouwe discussie got erover of 't Urkers een [[Frankisch]] of een [[Saksisch]] [[dialekt|dialect]] is. Angere indielingen worren zo nou in dan ok gebrukt. Saksische illeminten binnen 't zwakke vuurvoegsel ''e-'' in plaats van ''ge-'' in voltooide dielwoorden (''ewarrekt''), de verkleuring van de ''aa'' nor de ''ao'' in de duidelijke eutspraak van de ''-n''. Typisch Frankisch is 't ieneidsmaarvoud op ''-en'' (in niet op ''-t''; ''wij warreken''). [[Umlaut]] in verkleanwoorden komt vuur, mar niet as riegel.
't Urkers et een grote klankinventaoris, waorin de mieste klanken een korte in lange variant eawen. Dit verskil kan dertoe leien dat woorden een iele angere betekenis kregen: ''kiek'' beteaket "kijk", mar ''kiêk'' is "keek". De klankwetten vor 't Urkers binnen vrij mulijk in binnen arg onriegelmaotig. In vuul woorden waor 't [[Standardnederlaans|Nederlaands]] ''ij'' in ''ui'' et, in 't [[Sallaans|Sallaands]] ''ie'' in ''uu'', et 't Urkers de klanken ''ee'' in ''eu''. Dit wort verklaord eut de theorie van de [[Hollaanse expansie|Ollaandse expansie]]: in de zuventiende ieuw begon 't [[Hollaans (dialekt)|Ollaands]] de ''ie'' in ''uu'' vor de zuielijke ''ij'' in ''ui'' in te realen. Disse streektaol ad invloed op de Zuierziedialecten. De klanken ''ee'' in ''eu'' binnen tussenfasen in de overgang, die 't [[Amsterdams]] in de zuventiende ieuw ad moet eawen.
De ''h'' wort in 't Urkers miestal niet eut-espruken, [[H-deletie|dit verskeensel]] is waorskeenlijk in de achttiende ieuw eut [[Zwolle]] over koemen waaien. De cluster ''sk-'' is in 't Urkers, net as in 't [[Westlaauwers Frais|Fries]], 't [[Stellingwarfs]], 't [[Westfries]] in angere Noord-Ollaandse dialecten, 't [[Oost-Braobans|Oost-Brabants]] in verskillende angere dialecten, bewaord eblieven, in niet in ''sch-'' of ''sj-'' verangerd: ''skaol'', ''skilder''.
Een typisch Ollaandse verangering is ok 't samenvallen van de vroeger ongerskeien combinaties ''eer'' in ''aar''. Dit preces is in 't Urkers zelfs rigoureuzer in consekwinter toe-epast as in 't Ollaands. Niet allien kinnen ze ier ''paard'' in ''waard'', mar ok ''laren'' "leren" in ''griffermaard'' "gereformeerd".
De woordenskat van 't Urkers kint vuul woorden die typisch vor de [[Iesselmeer|IJsselmeerkust]] binnen of wazzen: ''tate'' of in 't Urkers ''taote'' vor 't Nederlaandse woord "vader", ''bessien'' vor 't Nederlaandse woord "oma" etc. Disse woordenskat wort wel wat of-eplat duur de toeniemende invloed van 't [[Nederlaands]], mar dit is in mindere maote 't geval.
't Urkers et te maken mit verangeringen in taol in klinkers. De lange ee wort een lange ie. Zoas 'ezeten' dat tugeswoordig 'ezieten' is. In dat geldt dan ok vor 'egeten', 'emeten' in 'elegen', dat nou 'egieten', 'emieten' in 'eliegen' is. Bij jongeren oor je ok steeds vaker ''ik kuun'' in plaats van ''ik kan'', in is 't woord ''kukebessien'', dat vrogger een skeldwoord vor "oud weef" was, sinds kort in gebruk ekeumen vor 't Nederlaandse woord "overgrootmoeder". De taolverangeringen bewegen eurlui dus niet nor 't Nederlaands toe mar d'r vanof. In dat is opmarkelijk. D'r is een levendige dialectkring.
==Dialectgebruk==
| 