|
}}
'''Grunnen''' (ook: ''Grönnen'' of verhollaandst ''Grunningen'', [[Nederlaands]]: ''Groningen'') is n [[Pervincie|provìnzie]] in t noorden van [[Nederlaand]] mit sikkom 575.000 inwoner en het as [[heufdstad]] demitzulfde noam lieknoamege [[Grunnen (stad)|Stad Grunnen]].
Grunnen grìnst in t noorden aan de [[Waddenzee]], in t noordoosten aan de inhammen [[Ems (revier)|Ems]] en [[Dollert]], in t oosten aan [[Oostfraislaand]] ([[Nedersaksen|Leegsaksen]], [[Duutslaand]]), in t zuden aan [[Drenthe|de Drìnt]] en in t westen aan [[Fraislaand]].
Bie de provìnzie heuren drij leutje [[Waddenaailanden]]: [[Röttemeroog|t Oog]], [[Röttemerploat|De Ploat]] en [[Zuderdunen]]. Aal drije binnen onbewoond deur mìnzen, môr binnen n parredies veur vogels en zeehonden. Noar dizze Waddenaailanden worden joarleks n aantal moalen [[wadlopen|wadlooptochten]] organiseerd.
<div style="text-align: justify">
== Algemain ==
De provìnzieProvìnzie wordt ook wel ''Stad en [[Ommelanden]]'' nuimd, omdat historischien zainvrouger tied de [[Grunnen (stad)|Stad]] (oorspronkelk [[Nedersaksisch|Saksisch]]) en t omliggend plattelaand (oorspronkelk [[Freesk|Frais]]) laange tied in onmin leefd hebben. De drij historische Ommelanden binnen [[Hunzego]], [[Fivelgo]] en t [[Westerkertaaier]]. De [[Ommelanden]] en t [[Oldambt (streek)|Oldambt]] waren tot de [[15e eeuw|15e aiw]] grotendails Fraistoaleg. De Stad, t [[Gerecht (streek)|Gorecht]] en [[Westerwolde]] waren Leegsaksisch. Nou wordt sikkom overaal in de Ommelanden [[Nedersaksisch|Leegsaksische]] [[dialekt]]en proat. Allend in de dörpen [[Moarem]], [[De Wilp]] en [[De Penne (Grönnen)|De Penne]] in t Westerkertaaier wordt nog [[Westlaauwers Frais|Frais]] proat.
Der binnen vaaier [[Stad (woonstee)|steden]] in de provìnzie: [[Grunnen (stad)|Grunnen]], [[n Daam]], [[Winschoot]], [[Delfziel]].
Grunnen is noa [[Drenthe]], [[Frieslaand|Fraislaand]] en [[Zeelaand]] de dunstprovìnzie bevôlktemit provìnzieminst aantal ienwoners van Nederlaand, met 246 inwoner per km².
== Geogroafie ==
t Noordoosten van de provìnzie grìnst aan t [[Ems (revier)|Ems]]-[[Dollart]] [[estuoariom]]. In de streek om en bie dit estuoariom is ininloop devan loop dertied geschiednis veulbult laandwinnengrond wèstbiekommen. De streekOmgeevm wordt veural kenmaarkt deur herenboeren mit schiere kapitoale [[Boerderieje|stees]] en leutje aarbaidershoeskes der noast. Naarns in Grunnen was t verschil tuzzen riek en aarm zo groot as in dit Oldambtster gewest. Vandoar ook dat der juust in t [[Oldambt (streek)|Oldambt]] n [[kommunisme|kommunistische]] partij ontstoan is. Dizze was tot 2006 aan tou de grootste partij in de gemainteroad van de gemainte [[Reiderlaand (gemainte)|Reiderlaand]].
[[Ofbeelding:Reitdiep Dorkwerd1245.jpg|right|250px|thumb|Het [[Raitdaip]] bie [[Dörkwerd]] ]]
Onder t westelke dail van dit gebied (Fivelgo), ligt n grode [[eerdgas]]bel dij aanslèste oetputjoaren roaktoereg isleeg de lèste joarenwordt. Hai is bie [[Slochter (dörp)|Slochter]] vonden en drogt den ook de noam ''Slochteren''. t Is nait zo dat de gasbel zoch allend bie Slochter bevindt. Hai rekt zoch grofweg oet van [[Hoogezaand]] tot [[n Daam]] en van [[Middelstom]] tot [[Noordbrouk]] tou. t Vermindern van de drok in de ondergrondse eerdloagen laaidtzòrgt totterveur ndat meetboaregrond doalen van t [[maaiveld]]zakt.
t Zuudoosten, de [[Veenkolonien]], was oorspronkelk n oetstrekt [[Vene (grondsoorte)|hoogveengebied]] dat vanôf de [[17e eeuw|17e aiw]] ontklaind en in kultuur brocht worden is. Oet dij tied resteert n oetgebraaid stelsel van [[knoal (woaterweg)|knoalen]]. Traditsjoneel wörren hier veural fabriekseerdappels verbaauwd. Tegenswoordeg binnen der nog môr drij [[AVEBE]]-febrieken over, woarvan de ainege verwaarkensfebriek bie [[Troapelknoal]] staait.
Oostelk van de Veenkolonien en t Oldambt ligt [[Westerwolde]], n streek op zaandgrond. Hier ligt t hoogste punt van Grunnen, de [[Hassebaarg]]. Dizze streek wordt kenmaarkt deur n glooiend laandschop mit veul bozzen en [[neander]]rivierkes.
| 