Verskil tüsken versys van "Maarten Luther"

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Geen bewerkingssamenvatting
Tegel (Oaverleg | bydragen)
K Wiezigingen deur 81.206.164.195 hersteld tot de versie nao de leste wieziging deur NGolds20
Regel 7:
Striedgeskriften duur, vor in tugen Luther wörden ok drek vertaald in 't [[Middelnederduuts|Middennederduuts]] (de veurloper van 't moderne [[Nedersaksisch]]). Dat was immers de taal van de gewone luu in 't noorden van 't [[Heilige Rooms Riek]]. <ref>[http://www.ins-bremen.de/SchuppFrame.htm Nedderdüütsch Dichten - ehrgüstern, güstern un vundaag: Eenmaal verdwars dör uns' Literatuur]</ref>
 
==Anti-jeuds (?)==
Maarten Luther stiet bi'j de meeste meansen bekend as iene van de blangrieksten ewest veur 't Protestaantse geleuf. Mar wat nie völle luu weet is dat he ok met de Jeudenjeuden gaanks ewest is. InOp zienn beste bujje hef he skreven dat hi'j 't de Jeuden nie kwaolik nemmen kan dat ze nie an Jezusbegön geleufdengoedaorig. Hi'j beskuldigden de Katholieke Karkekarke der van dat he aait de Jeudenjeuden teengn ewarkt en vervoolgd haren. In 'n begön har he dacht dat deur zien Rifformatierifformatie de Jeudenjeuden eandlik de kaanse kreengn umme zich te bekeren. Waant zo as Paulus ezeg haren; dat Jezus eerst de Jeudenjeuden toe-göngen, daornao aander volker. Mar de Katholieke Karkekarke haren 't de Jeudenjeuden onmooglik emaakt, voolgs Lutherluther. Mar in zien buukie ''Von den Juden und ihren Lügen'' (Over de Jeudenjeudn en eure luenges) uut 1543 giet Luther flinkopiens aorig in de weer teengn de Jeudenjeuden. Dit kump waorschienlik umdat he teleur-esteld waren ewörden opin de Jeudenjeuden. De Jeudenjeuden göngen nie over töt Jezus en bleven gewoon eure eangn geleuf prakkedeankenpraktiseren. Hier göngngöng he zo op in dat he töt anti-Jeudsejeudse uutspraken kwaam. Zo kump he der telkens weer met terugge dat Jeuden dieven en lamlennigen zollen ween. Ok nuumden hi'j ze kinder van de duvel, smerig as verachtelike biesten, vernemstig, moordenaars, bloedhonden en ‘uutpuilend van al 't mooglike kwaod’. In 't buukie nuumpt he zeuven maotregelen teengn de Jeudenjeuden. Dissent wörd vake an-ehaald, waorvan sommigen dörft te zengn dat de Nazi's van hieruut ehaandeld hebt:
 
* In de synagogen en Jeudsejeudse skoelen mut de braand der in.
* Daal gooien van de huze van Jeudende jeuden, ze mut mar op stallen wonen gaon, geliekgeliekn-an zigeuners.
* 't Ofjatten van Jeudsejeudse gebedsboeken en Talmoeds.
* De rabbijnenrabijnen mut 't onmooglik emaakt wörden umme leslesse te geven.
* 't Ofnemmen van sieraoden en geld van Jeudende jeuden.
* Jeuden magt de straote nie op; magt nie reizen.
* Jeuden mut verplicht in warken ezet wörden.