Verskil tüsken versys van "Maarten Luther"

Maarten Luther stiet bi'j de meeste meansen bekend as iene van de blangrieksten ewest veur 't Protestaantse geleuf. Mar wat nie völle luu weet is dat he ok met de Jeuden gaanks ewest is. In zien beste bujje hef he 't de Jeuden nie kwaolik enömmen dat ze nie an Jezus as Messias geleufden. Hi'j beskuldigden de Katholieke Karke der van dat he aait de Jeuden teengn ewarkt en vervoolgd haren. In 'n begön har he dacht dat deur zien Rifformatie de Jeuden eandlik de kaanse kreengn umme zich te bekeren. Waant zo as Paulus ezeg haren dat Jezus eerst de Jeuden toe-göngen, daornao aander volker. Mar de Katholieke Karke haren 't de Jeuden onmooglik emaakt, voolgs Luther. Mar in zien buukie ''Von den Juden und ihren Lügen'' (Over de Jeuden en eure luenges) uut 1543 giet Luther toch flink in de weer teengn 't Jeudse volk. Dit kump waorschienlik umdat he teleur-esteld waren ewörden. De Jeuden göngen nie over töt Jezus en bleven gewoon eure eangn geleuf prakkedeanken. Hier göngen he zo op in dat he töt anti-Jeudse uutspraken kwaam. Zo kump he der telkens weer met terugge in 't buukie dat Jeuden lamlennig en dieven bint. Hi'j nuumden ze ok kinders van de duvel, smerig as verachtlike biesten, vernemstig, moordenaars, bloedhonden en ‘uutpuilend van al 't mooglike kwaod’. In 't buukie gef he kristenen 7 maol 'goede raod' wat te doe teengn de Jeuden. Dissent wörd vake an-ehaald, waorvan sommigen dörft te zengn dat de Nazi's van hieruut ehaandeld hebt:

 

* 't Ofjatten van Jeudse gebedsboeken en Talmoeds.

* 't Ofnemmen van sieraoden en geld van Jeuden.

* Jeuden magt de straote nie op; magt nie reizen.