Verskil tüsken versys van "Motte (kasteel)"
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
--> Wikidata |
K Bot: fr:Motte castrale is n etalazie-artikel; kosmetiese wiezigingen |
||
Regel 2:
== Opbouw van de motte ==
De meest veurkommende verschieningsvörme van de motte besteet uut 2 delen. Ten eerste de kunstmoatige bulte ,ok wal opperhöf eneumd, waorop nen [[donjon]], n [[kasteel]], nen [[burcht]] of n ander verdeadegingswark wöd an-elegd. Den donjon is dan mangs umslotten deur ne mure van pöälkes dee tiedens latere untwekkelingen mangs vervangen wierd deur ne steen mure. De bulte zelf is mangsmoal umgeaven deur ne grachte. Wieter besteet de motte uut ene of meer veurburchten ok wal neaderhöf geneumd: een laeger eleagen gebeed dat zelf ok umgracht is en umgeaven deur nen riege pöäle. Et neaderhöf, mit ziene nutsgebouwen en mit (mangs) ne kapelle of et wonhuus van den heer (in et geval dat den [[donjon]] allene as noodverblief wierd ebruukt) verteggenweurdigt dan et dagelekse leaven. Dizzen verschieningsvörm is moar n skoolveurbeeld en der bestaot veule afwiekende vörme. Mangs was doar gene grachte anweazig en bi-j sommige motten was der ga gin kasteel anwezzig. Nen zeldzoamn vörm is de [[abschnittsmotte
== Benaming en verspreiding ==
[[
[[
[[
[[
[[
[[
In [[Vloanderen]] is veural de uutsproake 'mote' gangboar, howal ok de uutsproaken mot, en motteken veurkomt. In Nederlaand komt noast dizze uutsproaken meerdere aandere veur, te wetten werf, bergh, barch, borg, huus, casteel, dee alleneg op ne mottenverstarking betrekking kunt hebben. In [[Frieslaand]] heet den mottestee 'hege wieren', woar in [[Zeelaand]] völle (vlied)bargen as motte ezene könt wödden. Et eslaagde van dizzen verstarkingsvörm völt te verkloaren deur de vri-j makkelek te verkriegen bouwmaterialen (holt en eerde bunt ja makkelek verkriegboar, terwijl steen in dizze tied duur is) en de betrekkeleke snelheid woarmet ne motte ebouwd kon wödden: de bouwtied kon enkele daagn tot enkele weake wean.
De afmeatingen van ne motte loopt uut-en gemiddeld tussen 20 meter en 100 meter; de heugte kon tussen 3 en 20 meter bedragen. De eerde veur de bulte wierd mangsmoal verkreggen deur et uutgroaven van ne grachte rundumme et bouwwark.
Dizzen verstarkingsvörm wöd tradisioneel n ontstoan too-eskrevven argens an et ende van de [[10e eeuw|
Der könt verskillende soorten motten onderscheiden wödden afhankelek van eur dool: anvalsmotten, verdeadegingsmotten en motten mit ne behuzing. Mangs is ne motte neet louter in éne gröppe under te brengen, moar ne samenvoging van meerdere van dizze doole tegelieke. Wat de verdeadeging angeet onderscheide wi-j publeeke doolen (et verdeadigen van n groandgebeed, dwz. verdeadegingsmotten), neet veur leu toogankelek (verdeadigen van et hoes van den heer, soamengoand mit et wonstee uutgängspunte), aktieve verdeadegende doolen (et veroaveren en underwarpen van n gebeed) en passieve verdeadigende doolen (et bescharmen van n gebeed), dwz. et openbaore dool). Noast dit verdeadegende deel had et mottenkasteel mangsmoal n verbliefsdool, as de wonplaatse van nen adelleken kearl. Wieter had et mottenkasteel ok nen neet te onderschatten socialen taak as [[statussymbool]], d.w.z. as symbool van den heerleken macht. Et bouwen van n [[kasteel]] was immers neet iederene egönd.
=== Den shell keep ===
Ne biezundere soorte van mottenverstarking is den 'shell keep'. Mit dizzen, uut et [[Engels]] oavergenommen term wöd in de [[kastellologie]] verwezzen noar mottenverstarkingen woarbi-j de holten pöäle dee de bulte umrengt, vervongen bunt deur ne stenen mure dee de randn van de bulte volgt. Den toorn nömp hierbi-j ginne centroale plaatse in, moar is teggen de mure anebouwd. At ze der bunt wodt ok de gebruuksgebouwen verwarkt in dizze stenen umrengingsmure, woardeur ne cirkelvörmige binnenplaatse untsteet. Veurbeelden van dit soort vind wi-j zowal in de [[Nederlaand]]en ([[Leiden]], [[Kessel (Limburg)|Kessel]]), [[Groot-Brittannië]] ([[Restormel]], [[Arundel]]) as in [[Frankriek]] ([[Gisors]]).
=== Mottes woarvan et kasteel vort egoane is ===
;Drenthe
* [[Coevern]]
* [[Et Borgbarchien]]
* [[Den Klinkenbarg]]
* [[Wittesheuvel]]
* [[Den waoterburchte van Eelde]]
;Oaveriessel
Motten komt in [[Twente]] veur in waterrieke en brookgebeeden.
* [[Ypelo]], de [[Koohorst]]
* [[Almelo]], de [[Schuulenborg]]
* [[Zenderen]], de [[Hündeborg]]
;Gelderlaand
Motten komt in den [[Achterhook]] völle veur. De grootste motte van [[Nederlaand]] ligt in [[Montferlaand]] in de geliekeneumde [[gemeente Montferland|gemeente]], woar ne bulte kunstmoatig is verheugd.
* [[Ubbergen]], [[Mergelp]]
;Limburg
* [[Dieteren]], [[de Koppelbarg]]
* [[Echt (Limburg)|Echt]], [[de Bollenbarg]]
* [[Gulpen]], [[Grachte Burggraaf]]
* [[Guttecoven]], [[den Stool van Swentibold]]
* [[Heerlen]], bi-j de noaberschop [[Ten Esschen]].
* [[Maastricht]], op de westflanke van den [[Sint Pietersbarg]], vaak [[de Tombe]] eneumd.
* [[Posterholt]], [[de Bolbarg]]
* [[Schinnen]], bi-j [[kasteel Terborg]]
* [[Wienandsrade]] bij [[kasteel Wienandsrade]]
;Noord-Broabant
* In [[Gemert]] lag n mottekasteel van de heern van Gemert.
;Zuud-Hollaand
Regel 62:
In [[Frieslaand]] wodt de motten [[stinswier]]en of [[Hege wier]]en eneumd.
== België ==
;Limburg
* Nen mooi bewoarden motte bevindt zich in [[Borgloon]]
;Broabant
* [[Kasteel La Motte]] in [[Sint-Ulriks-Kapelle]].
* [[Zaltleeuwe]], den ''Castelbarg'', noabi-j et natuurreservoat [[Het Vinne]].
* In [[België]] is ne motte, noabi-j den stee [[Sinte-Gitter]].
* Ne belangrieke post-Karolingiese mottebulte is in [[Grimbargen]] in et gehucht [[Borgt]]. De zogeneumde [[Senecabarg]] bezit n ellipties groandplan mit assen van 113 en 105 meter en hef ne oppervlakte van 44 bi-j 56 meter. Doar wödden archeologiese spoorn vonden van n rechthookeg vakwarkgebouw van 9,3 bi-j 13,5 meter. Et heugteverskil mit den groand bedreg 16 meter. Den betrokken motte wierd kriegs unklaor emaakt tiedens de [[Grimbargse Oorlogen]] (1141-1159).
;West-Vloanderen
* De "Hoge Motte" in [[Merkem]] ([[Holthulst]]) tussen de Noord- en Zuudwallaandstroate. Dizze motte wödden tiedens den Eersten Wealdkrieg deur de Duutsers as uutkiekpunt ebruukt.
* Den "Hoogn Andjoen" in [[Warken (Kortemarkte)|Warken]] ([[Kortemarkte]]).
;Oost-Vloanderen
* Et [[Groavenstene (Gent)|Groavenstene]] in [[Gent]] was eursprönkelek n mottekasteel.
* In [[Ertvelde]] (Oost-Vloanderen) is ene van de best bewoarde motten van Vloanderen. Ok hier bunt van et mottekasteel echter gene oaverbliefselen zichtboar.
;Antwarpen
* Baarle-hartog Hier lag eurspronkelek den [[Voksenbarg (Boarle-Hartog)]]
== Zee ok ==
* [[Abschnittsmotte]]
* [[Lieste van motten en mottekastelen]]
* [[Vliedbarg]]
== Uutgoande verwiezing ==
Regel 96:
}}
[[Kategorie:
[[Kategorie:Fort]]
[[Kategorie:Bouwkunde]]
[[Kategorie:Gebouw]]
{{Link FA|fr}}
| |||