Verskil tüsken versys van "Moondörgel"

n '''Moondörgel''' is n bloasinstrumeant en [[lamellofoon]], den at dichte bie n [[trekzak]] steet. t Deenk wör in [[1821]] duur [[Christian Friedrich Buschmann]] bedacht. Duur met n moond locht duur t deenk te poesn, wordt kleane iezerne tungskes in t apparaatjen an t triln ebracht, dee at dan n toon giewt. t Moondörgel is wisseltonig; a'j dr in poeset gef'e nen aandern toon as a'j dr an zoegnt.

 

De seempelste moondörgelkes beent [[diatonies]]; ze hebt eankelt toonn oet de majeur- of mineurtoonlädder. De wat zwöardern beent [[chromaties]], zodat alle toonn dr oet köant wordn ehaald.

 

Dr beent verskeaidene soortn moondörgels:

 

n Tremolo-örgel hef twei rieges met geater. Dee giewt allebeale wal n zelfden toon, mear wiekt met de heugte net iets of van mekaar, woerduur at dr ''zweaving'' ontsteet; n trilling in t geluud. n Moondörgelspöller kan met de tonge t eunterste geatjen ofsloetn as'e de tremolo neet wil.

 

|}

 

A'j bie n tremolo-örgel um de vier toonn de tuskenskötjes vort haalt, dan krie'j n richterörgel. Op n richterörgel zit ook gen tremolo. t Akkoordnskema is t zelfde as bie n tremolo-örgel.

 

n Chromaties moondörgel is ne verbettering van n diatonies moondörgel. Dr beent drei of veer volledige oktaawn dee at ook nog es geliekmoatig in edeeld beent. n C is aait verdubbeld. Duur n skuufken in te drukn wörd t hele moondörgel met nen halven toon verheugd, zodat dr chromaties espöld kan wordn. De akkoordn dee'j dan kriegnt beent vake neet in n toonsoort in te pasn, zodat meesttieds mear eenn toon tegelieke wörd espöld.

 

 

[[Kategorie:Tweants artikel]]