Verskil tüsken versys van "Ekonomie"

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Droadnaegel (Oaverleg | bydragen)
Interwiki naor wikidata d:Q8134?setlang=nds-nl
Xqbot (Oaverleg | bydragen)
K Bot: sv:Nationalekonomi is n goed artikel; kosmetiese wiezigingen
Regel 9:
Ekonomies oonderzeuk wörd indeeld in verskeaidene ''dimeansies''. In de skoolbeuke wörd dr aait skeaid emaakt tusken ''mikroekonomie'', woerbie op kleaine skale kekn wörd noar moarkte en spöllers (zo as de klaant en bedriewe, kopers en verkopers), en ''makroekonomie'', woerbie kekn wörd noar zaakn dee't ne hele ekonomie beïnvloodt, zo as woarkloosheaid, [[inflasie]], ekonomiese gröai, en monetear en fiskaal beleid. Aandere indelings köant wean ''positieve ekonomie'' (beskriewn "wat is") teegnoawer ''normatieve ekonomie'' (beskriewn "wat zol mutn wean"); theoretiese ekonomie teegnoawer toogepaste ekonomie.
 
== Organisasievörme ==
Ne ekonomie kan op verskilnde maneern woarken.
# In ne ''planekonomie'' wordt alle beslissings in t vuurtn bedacht en eleaidt, meestal duur de regearing. Dit wör völle doan in [[kommunisme|kommunistiese]] laandn.
# In ne ''vriejemoarktekonomie'' ([[kapitalisme]]) wörd de balans in de verdeling van krappe middeln oawerloatn an de wisselwoarking tusken vroag en anbod. Dit wör vuural edoan tiedns de [[Industriële Revolusie]].
# In ne ''gemengde ekonomie'' wörd de verdeling esteurd oawer eloatn an de wisselwoarking tusken vroage en anbod. As t slim mis lik te goan geet de regearing zik dr met bemöain. Dit wörd rechtevoort in de meeste laandn zo doan.
 
== Krapte ==
De ''krapte'' of ''beteunheaid'' van middeln en t behear doaroawer is de vroagstellige vuur ekonomiese weetnskop. Disse weetnskop zoch noar de meest geskikte verdelige van ''krapte''. Krapte hef hier niks te maakn met ''tekort'', mer mear met ''nit aaltied eawnvölle vuur haandn''. Thema's hierbie zeent produksie (maakn), distribuutsie (verspreaiding), walvoart en verbroek. Umdet leu (en bedriewe) nit alns tegelieke köant kriegn, mut ze kiezn. Det neumt ze ekonomies haandeln.
 
== Prieze ==
Um de faktoorn te bekiekn dee't disse keuzes bepoalt, kik de ekonomiese weetnskop völle noar de prieze van middeln. Ekonomie wörd vake ezeen as ne studie van de ruil. Alns wa'j neudig hebt is te kriegn teegn ne bepoalde ruilpries. A'j etn weelt hebn, mu'j doar geeld vuur inruiln. A'j geeld weelt hebn mu'j doarvuur hen woarken (oewe tied en krachten inruiln). A'j vuur oew geveul völle mut inleawern en dr weainig vuur wier kriegnt, neum iej detgenne wa'j weelt hebn "nen hoogn pries" of "deur". A'j völle vuur weainig kriegnt neum iej det "goodkoop" of "vuurdelig".
 
== Vroage en anbod ==
De Ekonomie dreeit um twee vroagstukke:
 
Ten eerste he'j de anbodkaante van t ekonomiese stelsel. Anbod is te maakn met 4 produksiefaktoorn.
 
* arbeid (t woark)
* kapitaal (geeld)
* natuur (groond, of natuurlike hulpbronn)
* oondernemmerskop (de leaiding)
 
Bie de Anbodkaante van de ekonomie geet t um t maakn van godern en dienstn (middeln). Vuur de inzet van al disse produksiefaktoorn steet ne beloning: teegnoawer arbeid steet loon, teegnoawer kapitaal steet reante, teegnoawer natuur/groond steet pacht en teegnoawer oondernemmerskop steet weenst.
Regel 37:
Op de moarkt komt disse twee kaantn bie mekoar, woerduur't de pries van n produkt ontsteet. Prieze geewt de ''krapte'' an. (is dr völle anbod van t een of t aander en ook völle vroag, dan is de pries doarvan vake lege. Is dr weainig anbod van n produkt mer wal völle vroage, dan is de pries hoge.) Bie de oawerheaid wörd de priesvörming steurd duur politieke beslissings. Ofhaankelik van wat de stoat nog in de knippe hef, kan dr ekocht wordn.
 
[[Kategorie: Tweants artikel]]
[[Kategorie: Ekonomie]]
 
{{Link GA|sv}}
[[Kategorie: Tweants artikel]]
[[Kategorie: Ekonomie]]