|
'''Animisme''' (van [[Oldgrieks|Ooldgrieks]] ''ἄνεμος'' 'geest' of 'zeleziele', geliek-as [[Latiens]] ''animus'') is de schriftloze [[rilligie]] van verskillndeverskillende volker, veural [[jager-verzamelaar|jager-verzaamlaar]] volker. Van dit geleuf wöd zegtezegt dat 't nen eerstneersten vörme van meanslik geleuf is. Luu geleuft dat aalsalles nen geest of zeleziele hef.
==Was is 't==
't Animisme giet van 't geleuf dat der oaveral nen ziele of nen geest op zit. [[Plaante|PlaantnPlaanten]], [[dier]]nen en [[stien]]nen, mar ok natuurkrachtnnatuurkrachten zo as [[onweer|donder]] en [[regen|réégnrégen]]. Zölfs abstrakte dingndingen as woordnwoorden en nammnnammen kunt nen geest of zeleziele hemmnhemmen.
Eaglik is animisme gingien rilligie op zikzölf, mar höld völle dingndingen geliek-an aander rilligies opder zikmet. Animisme is nen netuurlike- of netuurgodsdienst woormet geesten- en vooroalenverering 't belangriekstnbelankrieksten bint. Nen animist gelöf in 't bestoane van goede en kwoade geesten, den kunt léévnléven op bomen, dierndieren en spöllegies. De geestngeesten mut goettepasse hooldnhoalden wödnwön met der offers te géévngéven, 't hooldnhoalden van rittewelen, daansndaansen en 't hooldenhoalden van taboeregels. Animisme giet heeln't léévnhelen an vanlévenvan de luu wuk 't anhaankt an.
Bi-j 't animisme valt op:
* Dat ter op gingien vörmemeniere nen idee bestiet van almachtige goden of [[God]], of ok mar iets god-achtigst. Vake wöd ter sprökknsprökken van nen 'HeugstnHeugsten Wézen'.
* Dat ter, éffen-iens, gingien metafysika met spölt: 't is gewoon de drekte netuur, den is zölf 't wézen en sprek deur netuurlike gebeurngebeuren.
* Dat ter gingien godsdienst huzen der bint.
* Dat ter enkel godsdienstigen en alledaagsen regels bestoat wat kump uut en veur de netuur.
==Volker==
Der bint genog volker wuk nog dis soort geleuf ter op noa hooldhoald, uuteandlik kump aal 't geleuf van dissndissen uut. Veur das 't [[christendom|kristndomkristendom]] op [[Europa]] ankwaam, haadnharen de [[Germanen]] nog nen godsdienst wat völle van 't anismisme vot haarnharen.
{{Dialekt|sdz}}
| 