Verskil tüsken versys van "Veluws"

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Geen bewerkingssamenvatting
Geen bewerkingssamenvatting
Regel 9:
| gebeed = t Midden en westen van de provinsie Gelderland, op de Veluwe (mer niet in de gemeenten [[Arnem]], [[Renkum]], [[Rozendaal]] en [[Wageningen]], en deels niet in [[Ee (gemeente)|Ede]] en [[Rheden]]), in de [[Utrecht (provinsie)|Utrechtse]] gemeente [[Bunsjoten|Bunschoten]] en n deel van de Utrechtse gemeenten [[Amersfoort]] en [[Leusden]]
| sprekkers = 172.000 (volgens ''Taaltelling Nedersaksisch'')
Veerder| dialekte = [[West-Veluws]] en [[Oost-Veluws]], veerder nog weer onder te verdelen in darps- of stadsdialekten
| dialekte = Deur Jo Daan in-edeeld as:
*[[Oost-Veluws]]
*[[West-Veluws]]
Veerder nog weer onder te verdelen in darps- of stadsdialekten
| klassifikatie =
*[[Indo-Europees]]
Regel 31 ⟶ 28:
t '''Veluws''' is n [[Nedersaksies]]e dialektgroep die espreuken wördt in de meeste darpen en stejen op de [[Veluwe]], en in de [[Utrecht (provinsie)|Utrechtse]] gemeente [[Bunsjoten|Bunschoten]]. Oek in n deel van de gemeenten [[Amersfoort]] ([[Hooglaanderveen|Hooglaandervene]]) en [[Leusden]] ([[Achterveld]]) wördt of wördden der Veluws espreuken. De oorspronkelike dialekten van [[Huzen]], [[Laoren]] en [[Blaricum]] wördden vrogger oek nog wel es bie t Veluws erekend, mer bin feitelik [[Hollaans (dialekt)|Hollaandse]] dialekten (de uterste dialekten van t Hollaands-Nedersaksiese overgangsgebied).
 
t Veluws is ondanks dat t n echt Nedersaksies dialekt is, n soort overgangsdialekt tussen verschillende [[dialekt]]en en [[streektaol|streektalen]]. Zo he'j naost t Nedersaksies uut t oosten, t [[Hollaans (dialekt)|Hollaands]]/[[Utrechts-AlblasserwaardsAlblasserweerds]] uut t westen en t [[Braobaants]]/[[Zuud-Gelders]] uut t zujen. t Hollaands-Nedersaksiese karakter is overal markbaor, mer hoe oosteliker of noordeliker je gaon, hoe kleinder de Hollaandse invleud. tDe Utrechts-BraobaantsUtrechtse isof Braobaantse invleujen bin veural markbaor a'j korterbie t BetuwseUtrechtse enof UtrechtseZuud-Gelderse taalgebied koemen.
 
==Onderverdeling van t Veluws==
t Veluws kan weer onderverdeeld wörden in twee groepen, namelik t [[West-Veluws]] (deur de taalkundige Jo Daan ''Veluws'' eneumd) en t [[Oost-Veluws]] (deur Jo Daan in-edeeld bie t [[Gelders-Oaveriessels|Gelders-Overiessels]]), veerder hef zwat elk darp en elke stad zien eigen dialekt, vake is der oek nog es n dialektverschil binnen n darp, stad of [[buurtschop|buurtschap]]. WelePartie taalkundigen onderscheien oek nog t Zuud-Veluws (beterdat bekenduut as[[Utrechts-Alblasserweerds]]e ten [[BetuwsZuud-Gelders]]e dialekten besteet), disse dialektgroepdarde vuiltsubdialektgroep völt dus niet onder t Nedersaksies, en dit is oek gien gebrukelike indeling.
 
n Aandere indeling, die wat minder vake veurkömp, is t [[West-Veluws]] samen mit t dialekt van [[Elburg]] en [[Oldebroek]]. Disse groep wördt dan t ''Veluws'' eneumd, en de aandere Oost-Veluwse dialekten wörden onderebröcht bie t [[Sallaands]].
 
==Friso-, Franko- en zuver Saksies<ref>http://www.dbnl.org/tekst/wink007alge01_01/wink007alge01_01_0092.htm</ref>==
Regel 75 ⟶ 70:
De ol-/ou-grens löp veur n groot deel, mer niet helemaole, gelieke mit de grens die de dialekten mit n warkwoorduutgang in de eerste en darde persoon meervoud, tegenswoordige tied (wule loopt) scheit van de dialekten mit n -en-meervoud (wule lopen). t -en-gebied ligt in t westen van disse liende. Overigens is de '''e''' in lopen vake niet heurbaor, en klink t woord ongeveer as ''loobm''. Allinnig in t westen van t lopen-gebied zegen ze echt ''lopen''. Dat gebied is aordig smalle, went bie de munding van de [[Eem]] begint t grote, westelike gebied waor de -n juust vorteleuten wördt (lope). Nog wat westeliker, deur oostelik Gooilaand, löp de grens die ''muis'' (in t westen) scheit van ''muus'', en ''ijs'' van ''ies''. Dit is mitene de meest westelike grens van t [[Nedersaksies]]e taalgebied.
 
Allebeie de lienden, de ''lope-/lopen''-liende en de ''ijs-/ies''-liende lopen vanaof t [[Eemmeer]] in stark zuudoostelike richting, en kruzen de Utrechts-Gelderse provinsiegrens. De zuudwesthoek van de Veluwe ([[Sjaarpezeel|Scharpezeel]], [[Ee (gemeente)|Ede]] en gao zo mer deur), vuiltvölt buten disse lienden en buten t Nedersaksies.
 
==Kultuurutingen in t Veluws==