Verskil tüsken versys van "Evangelie van Tomas"

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
RoboServien (Oaverleg | bydragen)
K Bot: mallen vortdoon: Link GA, Link FA
Geen bewerkingssamenvatting
Regel 1:
[[Ofbeelding:Nag Hammadi Codex II.jpg|thumb|Stuk van t evangelie]]
 
't '''Evangelie van Thomas''', '''Evangelie völgens Thomas''' of simpelwegaans '''Thomas Evangelie''' bint de namen van 'n oale papyrus wölkwök stamtstaamp uut 't vrogge christendomkristendom, 'tPlaatst wördwöd eplaatst't in de [[gnostiek]]. De gnostiek is iene, naosnöas 't katholicisme, van de invloedriekse streumingstreumings uut 't vrogge christendomkristendom ewest, wölkwök later verketterd, vervolgdvervoalgd en uut-evaagd werdwördn deur de orthodoxie van 'ndie tied. D'r bint nog völle meer boekiesbuukies evunnen dieden uut 't de begöntiedbeguntied van 't christendomkristendom stamtstaamp, mar dizzedisse hef extrameer andachtandach ekregen vanwegevanweegs zien vrogge datering en vergeliekings met de Biebelse over-eleverdeelevverde evangelies. 't Hef zölfs deden titelname ekregen van 't 'viefde evangelie', ok al is 'nde karke 't daordoar nie met iens. Ok gef 't, net -as de aandre gnostischegnostiese geschriften, 'n better beeld van hoe 't allemaolealmoale d'r an toe gönggöngn in de eerste eeuwenewen van oonsoeze jaortellingjoartelling.
 
== De vondsvunds ==
't [[Evangelie]] werdwörden evunnen deur tweetweeë boeren in [[Nag Hammadi]], wat lig in [[Egypte (laand)|Egipte]], in 'n kruukekruke. In die kruukekruke vunnen zi'j naosnöas völle aandre KoptischenKoptiese geschriften ok 'n vri'jwel-jwal prachtig haandschrift van 'n, töt doe toe, onbekendonbekendn [[Evangelie]]. De tekse bestiet uut 'n on-ordende reeks lösse uutsprakenuutsproaken van [[Jezus Christus|Jezus (de) Kristus]]. In dit evangelie zölf werdwörden iene [[Didymus Judas Thomas]] enuumd as de schrieverskriever, dieden wi'-j ok welwal kent as iene van den discipelenleerlings van Jezus, uut de oonsoes bekendebekendn [[Biebel]]. AlleneAllenne wörp dit evangelie 'n totaal aander lichtlich op Jezus as wat den Biebel dutdöt. 't BelangBlaang van dizzedisse [[papyrus]] wörd inmiddelsnoe wal al deur völle luu erkend, en menluu spreksprekt dan ok van 't ' viefde evangelie ', Of zölfs van ' de verleurenverlören evangelie '.
 
== Datering ==
De tekse dat daordoar evunnen is dateert zi'jkump uut de vierde eeuweewe, en is met al de waorschienlijkheidwoarschienlijkheid 'n vevalsingvevaalsing van 'n [[Grieks]] geschrift. DizzeDisse tekse zol zien orsprongoorsprunk hebben van 'n olderoalder [[Aramees|Aramese]] tekste (d'r bint anwiezings veur die hier op zollenduden duudenzollen). D'r bint vandage den dag nog altied discussies overoaver wenneer zien onstaoneonstoane mussenween wezenmössen. D'r bint wel starke argumentenargumeanten dat 'e is ontstaoneontstoane rond 'n heel vrog tiedstip, zölfs nog jongerjonker as de Biebelse evangelies, zo rond de jaorenjoaren vieftig noa ChristusKristus. Hieronder vindvin ieiej driedrieë van zölkezökke argumenten:
 
* DeDen vörme; umdat d'r 'n bulte uutsproaken in stietstoat maakt 't aorigoarig primitief, in ieder geval 'n stukken primitiever as de viere levensbeschrievings wa-'w vind in de Biebelse evangelies.
 
* Wi'jn zultUut-ewarkte nargenstheologie zö'w in Thomas 'nnooit uut-ewarkte theologienie vinnen, wa-'w dus welwal vind in den Biebel, en nargens zultzulle wi'-j ok gien verwiezingverwiezings vinnen noanoar ded' endtiedeandtied.
 
* De verhalen wa-'w leest in den Biebel kumpkomme wi'-j ok tegen in Thomas in tegen, mar dan in 'n primitievereprimitievern vörme.
 
En dan veural vanuut de tradisjonele christelijkenkristeliken hoeke, de karke, bestiet d'r völle tegenwark, zi'-j wiltwult Thomas nie annemmen as 'n autentiek en vrogge bronne overoaver Jezus. WantWaant 't Thomas Evangelie kek heul aanersaans naornoar Jezus, dan wat de karken dutdoet.
 
== DeDen schrieverskriever ==
In 't manuscript wördt Didymus Judas Thomas naornoar veuren escheuveneschöven as schrievern skriever. NowNoew was 't in 't vrogge Christendomkristendom gwoontegewoon umme dierbare geschriften, woar ze wies met waarn, toehen te schrieven an apostelen van Jezus umme zo 't eschrevene meer gezag te geven (Pseudepigrafen). 't Is dus mar zeer de vraogevroage of-as Thomas inderdaodinderdoad deden schrieverskriever is. Wi'-j kent dezölfde situatie bi'-j de canonieken evangelies.
 
== Inhold ==
In 't Thomas Evangelie vinne wi'j 114 uutsprakenuutsproaken dieden bint toe eschreven an Jezus toe eschreven. De indelingopdeling in logia (zo wöd de uutsprakenuutsproaken enuumd) is nie oorsponkelikoorsprunkelik, dizzedisse bint later deur vertalers emaakt umme de tekse wat leesbaardermakliker te leesn te maken. In Thomas ontmuutontmoete wi'-j Jezus as 'n [[spiritualiteit|spirretwele]] leraar dieden de meensenmeansen den weg noar 't Koninkriek wol wiezen wol. Dit koninkriek lig nie, zo as in den Biebel, buutenbuten oonsoeze wereldweerld, mar vat meer soamensaam de warkelikheidwarklikheid woarin waorinasse wi'-j leeft. Zölfkennis is dan ok de sluttelslöttel noar dizzedisse aandreaanern wieze van kieken en Jezus beschref op 'n vake poëtischepoëtiese en indringende meniere de opstaokelsopstöakels diedieë wi'-j nemmen mut nemmen umme töt dizzedisse zölfkennis te komkommen ('n bekende uutspraakuutsproake van de gnostischegnostiesn Jezus is dan ok: '[[Ken u zelf|Ken oeKent zölfoewzölfs]]'). Jezus treedtred dan ok op as 'n soort ZenmiesterZenmeister, hi'-j sprek in roadsels, stieds teruggetrugge wiezend noar de zuukerzuker 'mzölfhumzölfs met vullevölle noadruk op 't belang van 't 'hier en nownoew'.
 
==ZietKiek ok==
*[[Evangelie naar Filippus]]