Verskil tüsken versys van "Ree (deer)"

De '''ree''' ([[Latien]]: ''Capreolus capreolus'') is 'n [[hartachtigen|hertachtigenhertachtign]] den völle veurkump in [[Europa (werelddeel)|UropaEuropa]] en in heel Nederlaand. Allinnig op [[Terschelling]] en [[Amelaand]] kwaam zi-j oorprunklik nietnie in veur, mar doar bint ze deur meansenmèènsn op an ebracht. Ze komt in [[bos|bossenbossn]], de [[heed (vegetasie)|hee]] en op 't [[veld]] veur.

Aans as met aandere hertachtigenhertachtign kump der bi-j de reebökkenreebökkn gien grote geweeiengeweein op 'n kop.

De ree hef ’n zaandgele töt roodbrune zommervachte, 's winters is disse meer griesbrune töt zwartezwatte kleurkleure. VolwassenVolwassn ree’n hebt gien vlekkenvlekkn. De witte töt gelige rompvlekke is duudlik te zienziene. Bi-j männegies is disse vlekke zommers oarig duudlik. De neuze is zwartzwat en de kinne is wit. De start is oarig klean (tweeë töt viere centimetersentimeter laank) en allinnig te ziene as 'e dret. 's Winters stek bi-j 't vrouwgie ’n bössie witte hoarenhoarn tussentussn d' achterpeutenachterpeutn noar achter, wat op ’n start lek.

NenN'n volwassenvolwassn männegie (reebok) hef ’n simpel geweei, wat vake tweeë töt drieë puntenpuntn hef. ReebökkenReebökkn met viere of vieve puntenpuntn zie'j mar heul mangs. 't Geweei is vake 25 centimetersentimeter laank. s'Winters gruit ’t geweei, en de basthuud schoert zi-j tussentussn meert en juli d'r of. TussenTussn oktober en janeworie giet ’t geweei d’r of. ’n EankeleÈènkel moal he’j der ok ne vrouwgie (reegeit) bi-j zittenzittn die ’n geweei op ’n kop hef. ’n JonkenJonkn reebok van ’n joar old met allinnig twee knöppies wödt ok wel ’n knopbok enuumd. Weneer as ’t geweei der nog gien vertakkings op hef, nuumt ze den ’n spitser, den bint van de leeftied um en noabi-j twee joar. ’n Gaffel hef iene vertakking. Waar oe der walweh veur da’j nie deanktdèènkt dat ’t antal vertakkings geliekeglieke is an de leeftied. Ok iene van ’n joar kan al ’n Gaffelgeweei of ’n Zesendergeweei op ’n kop hebbenhemmn. Di’s arflik en evörmpt noar de umstaandighedenumstaandigheedn woar as ’n bok in zit. OaldereOalere reebökkenreebökkn hebt meestentiedsmeestntieds ’n Zesender, met tweeë of drieë puntenpuntn. Op latere leeftied zollenzolln ze weer ’n geweei kunnenkriegn kriegenkunn zonder vertakkings.

De ree hef ’n kop-rompleankteromplèènkte van 95 töt 140 centimetersentimeter, ’n zwoarte van 16 töt 35 gram en ’n skolderheugte tussentussn 60 en 90 centimetersentimeter. Männegies bint oaver 't algemien groter as de vrouwgies. Männegies hebt gemiddeldemiddeld ’n skolderheugte van 64 töt 67 centimetersentimeter, vrouwgies van 63 töt 67 centimeter.

==Doen en loatenloatn==

Ree'n bint "knabbelaars": hi-j et brummels, bessenbessn, twiegentwiegn, schöttenschöttn, knöppenknöppn en lotenlootn van strukenstruukn en beume as rozenstrukenroosnstruukn en konneferenkonnefeern, krudenkruudn, grös, bladder, nöttennöttn, paddenstoelenpaddnstoelen en laandbouwgewassenlaandbouwgewassn zo as tulpentulpn, groanen en kröppenkröppn. Zommers döt 'e zienenzien boek vol an jonke blädties, en in d' harfst ok met ekels, woar knöppenknöppn en twiegentwiegn winters meer wördwöd egettenegettn. Hi-j is ter oarig verdacht op dat 'e allinnig de gezunde delendeeln van de plaantenplaantn op et. TussenTussn ettenettn en herkauwenherkauwn zit meestentiedsmeestntieds zo bettie iene (in de zommer) töt tweeë uur (in de winter).

De ree is bi-jnoa ait an de gaank bi-j 't tweedusterentweeduustern. Van september töt april is 'e allinig 's nachtensnachtns gaanks. Van meei töt augustus is 'e dan wel weer oaverdaggensoaverdaggns gaanks, veurnaamlik op gebiedengebiedn woar as 'e nietnie estoord wöd zol 'e zich vaker oaverdag ziene loatenloatn.