Verskil tüsken versys van "Tweantse skeeldnaamns"
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Geen bewerkingssamenvatting |
|||
Regel 1:
{{etelazie}}
[[Ofbeelding:De Weawer.jpg|thumb|right|300px|Gewelversierige van De Weawer, an de Weawerstroate in [[Riesn]]]]
'''Skeeldnaams''' zeent n vast oonderdeel van de [[Tweante|Tweantse]] [[kultuur]] en in meendere moate ook doarboeten. Völle leu in Tweante hebt nöast n achternaam nog nen ''skeeld-'' of ''bienaam'', den as vake lokaal net zo bekeand is as n achternaam. Meesttieds wörd vuur offisjele zaakn n eagenliken [[achternaam]] wal gebroekt, mear as de leu oawer en met mekoar kuiert, dan komt de bienaams of skeeldnaams um n hook. De skeeldnaams zeent bedoold um leu oet mekoar te hoolden en stamt woarskienlik oet de tied det der nog gin vaste achternaams warren. Meestal zit der nen hoop humor en fantasie achter, wat tegelieke bie de dreagers vuur skaamte kan zorgen.
As der ene nen meender bekeanden skeeldnaamn hef, neumt de leu der mangs n ofisjelen naam bie: ''"Den löt zik Westerkamp{{Info|vuurbeeldnaam}} skriewen"''. t Verskiensel van de skeeldnaamns keump ook in [[West-Freesland|West-Freeslaand]] vuur en vroger ok in et [[Grönningn|Grönningse]] [[Oldambt (streek)|Oldambt]]. De leste joaren geet et gebroek van skeeldnaams aans stoark achteroet, duur alle import dee't in t Oldambt is komn wonn. Ook in Tweante löp et wat terugge, umdet leu et neet mear van dissen tied veendt.
Regel 11:
Skeeldnaams sloat aait op iets opvallends:
# Verwiezing noar t (boeren)oarf woer as iemand wegkeump
# Verwiezing noar opvallende oeterlike kenmoarken van één of meardere
# Verwiezing noar een biezeunder beroop wat ene oet de femilie hef
# Verwiezing noar et soort beeste wat de (boerene)femilie hef/har
Regel 18:
De eerste soort is froai algemeen in heel Tweante, en ook n Achterhook. De leste veer soorten komt vuural völle roond [[Eanter]] en [[Riessen]] vuur. De vuurbeelde dee as hieroonder stoat komt hoaste allemoal oet Riessen, umdet ze der doar völle hebt en ze in et verleden allemoal beskrewen wörden, zo as in et beuken "Woer zie'j van?" van Slofstra oet Riessen. In Eanter was t zelfs zo gebroekelik um leu bie n skeeldnaam te neumen, det weenkelhoolders in de bookhoolding vake n achternaam en n skeeldnaam van klaanten opskrewen.<ref>[http://www.enterserfgoed.nl/verhalen/bijnamen/ Enterserfgoed.nl - Bijnamen.] Bekekken op 11 juli 2016.</ref>
=== 1.
* ''De Vinke'' (Bloemendaal)
* ''Knibbelgediene'' (van Gerritdina Beltman, dee oorspronkelik bie n [[Maarkel|Moarkelsen]] Boerskop ''Knibbelhoek'' weg köm)
Regel 24:
* ''Zwik'' - (Eertink, Eantersen skeeldnaam, vanof de oolde hoesplaatse ''n Zwik'')
=== 2.
* ''De Neuze'' (Baan,
* ''n Bril'' (Ten Bolscher)
* ''Buul'' (nen
* ''Doew-doew'' (Haase,
* ''Snuutje'' (Schreurs, noar n apart fien snuutje, met nen kleainn moond en ne spitse neuze)
=== 3.
* ''
* ''de
* ''de Kuups'' (Ter Harmsel en Harbers,
* ''Koarel van n Notoaris'' ([[Karel Diederik Schönfeld Wichers]], was
=== 4.
* ''
* ''Peardejan'' (Jansen,
* ''n Bign'' (
=== 5.
* ''de Jennekes'' (Ter Avest, harren twee Jennekes in één gezin)
* ''de Öalkes'' (Wessels, harren twee Aaltjes in één gezin)
* ''Lapot'' (Baan, den kearl kon ne preake van Domie
* ''Van t Hatje'' (Ten Berge, eene van öare vuureulderen har in Atjéh evöchten)
* ''Bamboes'' (vuuroolder har ene van de eerste [[fiets]]en in Riessen, met spatbörde van bamboe)
Regel 55:
In de klasse op de legere skole vrög de meaister tiedens de les oawer [[Biebel]]se geskiedenisse wee of der in n Biebel zinne haanden in onskoold wasken. Een jeunken stekt n vinger in de heugte: "[[Potifar]], meaister!" De hele klasse lachen um oet, want det mos natuurlik [[Pilatus]] wean. Et jeunken heetten de rest van zien leawen Potifar.
Een aander vuurbeeld keump oet de
De skeeldnaams liekt verbaand te hoolden met de oolde Germaanse verneumingstradisies. Vúúr de [[Napoleon|Napoleontiese tied]] harren de leu nog ginnen vasten achternaam. In et hele Germaanse gebeed nömmen leu aait de vuurnaam van de vaar oawer, met et achtervoogsel "zön" of "dochter" der achter. Disse wieze van namen gewen gebuurt in [[Ieslaand]] nog aait. Nen Hendrik, bievuurbeeld, den as nen zönne is van Jan, neumen zik Hendrik Jansen (''Jans zön''). As Hendrik nen zönne kreeg den as Willem heetten, neumen zik den jongen Willem Hendriksen, en zo wieter. Det wörd froai lastig oet mekoar hoolden as der dree jongs Hendrik heett, dee as allemoal ne zönne van nen Jan zeent; dree Hendrik Jansens. Dus mossen leu ze op ne aandere wieze oet mekoar zeen te hoolden. Makkelik is et dan um de boerderieje te neumen woer as ze woont, of ze te duden met een opvallend kenmoark wat ze an et lief hebt (bievuurbeeld ne grote neuze of trekken met et been).
|